وطن امروز:
گروه
سیاسی: موج جدید تحریمهای نفتی ایران از سوی غربیها بار دیگر كشورمان را
در مسیر دستیابی به یك تكنولوژی برتر دیگر در ساخت كشتیها و نفتكشها با
سوخت هستهای قرار داده و جمهوری اسلامی ایران در چند قدمی دستیابی به این
دستاورد شگرف است. زمانی که کشورهای اروپایی تحریمهای یکجانبه آمریکا علیه
ایران را دنبال کرده و به سمت تحریم نفتی ایران گام برداشتند، جمهوری
اسلامی نهتنها به بازگشت از مسیر هستهای خود فکر نمیکرد بلکه
برنامههایی برای ادامه مسیر و دستیابی به سوخت هستهای بالای 53 درصد تا
90 درصد برای تغذیه کشتیهای قارهپیما داشت. تقسیمبندیهای مختلفی درباره
کشتیها وجود دارد و در یک تقسیمبندی کشتیها به 2 دسته نظامی و غیرنظامی
(بازرگانی) تقسیم میشوند. کشتیهای بازرگانی نیز به 3 دسته عمده تقسیم
میشوند: کشتیهای حامل کالای عمومی(General Cargo Ships)، کشتیهای حامل
کالای فله(Bulk Carrier Ships) و کشتیهای مسافری (Passenger Ships).
کشتیهای نظامی نیز دستهبندیهای مختلفی دارند که البته اغلب به آنها
«ناو» گفته میشود. از دیگر انواع کشتیها میتوان به کشتیهای نفتکش اشاره
کرد که مخصوص حمل نفت خام هستند و برای حمل مشتقات نفت خام مانند بنزین،
گازوئیل و نفت سفید نيز مورد استفاده قرار میگیرند. نفتکشها دارای
ظرفیتهای مختلف هستند که بزرگترین آنها با عنوان( VLCC (Very Large
Crude Carrier
بین 200 هزار تا 300 هزار تن و ULCC
(Ultra Large Crude Carrier) بیش از 300 هزار تن ظرفیت دارند.
نفتکشها مانند انواع دیگر کشتیها مخزنهای متعددی دارند که توسط پمپهای
مخصوص تخلیه و بارگیری میشوند. کشتیهای با سوخت هستهای اما کشتیهایی
هستند که در دست عده معدودی از کشورها از جمله آمریكا و روسیه قرار دارند.
به گزارش باشگاه خبرنگاران، ماه گذشته از مجلس شورای اسلامی خبری رسید مبنی
بر اینکه کمیسیون صنایع مجلس طرحی را در دست تهیه دارد که اگر به صحن علنی
مجلس آمده و به تصویب نمایندگان مجلس شورای اسلامی برسد، دولت مکلف میشود
ضمن نوسازی تجهیزات کشتیهای ایران، برای آنها سوخت نوین یعنی سوخت
هستهای تامین کند. انتشار خبر تهیه چنین طرحی با بازتاب بسیار زیادی در
جهان مواجه شد چرا كه فعالیتهای هستهای ایران به یكی از چالشهای اصلی
ایران و غرب تبدیل شده است و تحریمهایی كه آمریكا و متحدان اروپاییاش
علیه تهران اعمال میكنند، به همین خاطر است. آنچه نظر غربیها را به این
خبر جلب كرد نه تاكید كمیسیون صنايع مجلس شورای اسلامی به نوآوری در ناوگان
كشتیرانی ایران بلكه ضرورت تامین سوخت هستهای برای كشتیهایی است كه در
صورت تصویب این طرح، نوسازی میشوند. میزان غنای سوخت هستهای مورد نیاز
برای پیشرانههای هستهای دریایی، بسته به نوع ناوگان و رآكتوری كه در آن
به كار رفته است، متفاوت خواهد بود و معمولا این سوخت از 50 درصد شروع شده و
تا 90 درصد پیشرفت میکند.
چرا ایران به کشتی هستهای نیاز دارد؟
این سوال در زمانی که ایران در تحریم نفتی قرار دارد و کشورهای اتحادیه
اروپایی و آمریکا اجازه نمیدهند کشتیهای کشورهای دیگر نفت ایران را برای
فروش به کشورهای حوزه آسیای شرقی حمل کنند، سوال بجایی است. آمریکا و
متحدانش تصور هم نمیکردند با تحریم نفت و کشتیرانی و بیمه کشتی ایران
کشورمان را در مسیری قرار دهند که خود دست به تولید کشتیهای بزرگ تجاری و
حمل بار و نفتکش بزند و از سوی دیگر به دنبال تولید و خرید کشتیهایی با
سوخت هستهای باشد تا بتواند سریعتر و با اطمینان بیشتری نفت خود را به
قارههای دیگر ارسال کند. محمد بیاتیان، یکی از نمایندگان مجلس اعلام کرده
بود تحریمها ایران را مجبور کرده است از سوختهاي مختلف برای نفتکشها و
دیگر کشتیهای بزرگ خود استفاده کند تا از نیاز کشتیها به سوختگیری در
خلال یک سفر دریایی جلوگیری شود. اما با گذشت 3 هفته از این خبر این بار
مهرداد بذرپاش، نماینده اصولگرای مجلس، با اعلام خبر تدوین طرحی در مجلس
برای طراحی و ساخت موتور کشتی و ناو با سوخت اتمی گفت: برای اینکه این
فناوری و تکنولوژی را در حوزه موتورهای کشتیها داشته باشیم که بتوانند
مسافت طولانی را بدون سوختگیری مجدد طی کنند، باید از فناوری جدید سوختی
بهره ببریم تا نفتکشها نیز آسیب کمتری ببینند. منظور عضو کمیسیون صنایع و
معادن مجلس از فناوری جدید، بیشک همان سوخت هستهای است. اکنون نظام
جمهوری اسلامی ایران به تولید سوخت 20 درصد (اورانیوم غنی شده 20 درصد) دست
یافته اما اگر آنها بخواهند در برابر نظام ایران ایستادگی کنند، این رقم
به 56 درصد ارتقا مييابد. اگرچه تاکنون طرح «ساخت موتور کشتی و ناو با
سوخت اتمی» به مجلس شورای اسلامی ارائه نشده اما فریدون عباسی، رئیس
سازمان انرژی اتمی نیز اخیرا در گفتوگو با خبرنگاران به این موضوع واکنش
نشان داد و به برخی جزئیات فنی این مساله پرداخت. رئیس سازمان انرژی اتمی
در حاشیه برگزاری مراسم سالگرد ترور شهید رضایینژاد گفت: در این باره كه
نمایندگان مجلس صریحا طرح تامین سوخت هستهای برای كشتیها را ارائه كرده
باشند، نشنیدهام اما بیان شده بود پیشرانههایی را كه بتوانند بدون نیاز
به سوختگیری در مسیرهای طولانی حركت كنند، داشته باشیم و این بیشتر برای
جلوگیری و مقابله با تحریمهای آتی است كه میخواهند مانع ناوگان دریایی
ما شوند. یكی از مسائلی كه میتواند تامینكننده سوخت اینگونه پیشرانهها
باشد سوخت هستهای است، یعنی رآكتورهای هستهای به جای موتور در این
پیشرانهها قرار میگیرند. معاون رئیسجمهور پیش از این گفته بود: اگر
لازم باشد و دولت در این زمینه تصمیمگیری كند و خواست مردم هم باشد، ما
مشكلی نداریم كه بخواهیم دنبال چنین فناوری و سیستمی برویم. بر اساس
گزارشهای مستند منتشر شده از سوی مراجع علمی، تولید سوخت زیردریاییها یا
کشتیهای هستهای نیازمند غنیسازی اورانیوم با غنای 90 درصد است ولی با
این وجود، متخصصان فنی در تهران میگویند برای همه اقسام زیردریایی هستهای
نیازی به سوخت 90 درصد نیست و سوخت 52 تا 57 درصد نیز کفایت میکند. عباسی
در پاسخ به اینكه سوخت هستهای پیشرانهها و زیردریاییها با غنای بالا
در حدود 90 درصد است، گفته بود: لزوما سوخت این پیشرانهها بالای 20 درصد
نیست راكتورهایی وجود دارد كه با غنای 5/3 تا 5 در شناورهای دریایی استفاده
شدهاند اما این مقدار غنا راكتور را بزرگ میكند اما اگر منظور از سوخت
هستهای در زیردریاییها باشد، برای طراحی موتورهایی كه نخواهد تعمیر یا
باز شوند به اورانیوم بالا در این زیردریاییها برای حركت نیاز است.
رسانههای غربی بلافاصله به انتشار این خبر واکنش نشان دادند و تلاش ایران
برای دستیابی به کشتیهای قارهپیما با سوخت هستهای و توانایی کشورمان در
تولید سوخت با غنای بالای 20 درصد به تیتر بیشتر روزنامهها و وبسایتهای
خبری غربی تبدیل شد. آمریکا و متحدان اروپاییاش همانطور که قبل از این
نیز راجع به دستیابی ایران به سوخت غنیشده 20 درصدی تردید ایجاد کرده
بودند، این بار نیز واکنشی به این مساله نشان نداده و انتظار ندارند ایران
بتواند چنین سوختی را تولید کند اما تردیدهای ایجاد شده هم نمیتواند
نگرانی ناشی از بیاثر بودن تحریمها را از بین ببرد. جدا از اینکه اعلام
این خبر میتواند مستقیما پاسخی به تحریمهای اخیر اروپا و آمریکا علیه
ایران باشد، نشاندهنده آن است که ایران تصمیم گرفته روند پاسخدهی فنی به
تحریمهای غرب را با قاطعیت پیگیری کند. با توجه به اینکه متخصصان توانمند
ایرانی در اوج تحریمهای غرب موفق به ساخت ناوشکن جماران شدهاند بنابراین
ساخت كشتیهای نفتكش با سوخت هستهای نیز دور از دسترس نیست. البته گفتنی
است در هفته گذشته نیز خبری مبنی بر موفقیت ایران در پيوستن به جمع کشورهای
تولیدکننده نفتکشهای غولپیکر به گوش رسید. در این گزارش آمده است با به
آباندازی نخستین کشتی افراماکس سفارش کشور ونزوئلا در جزیره صنعتی صدرای
بوشهر، ایران به جمع کشورهای تولیدکننده نفتکشهای غولپیکر پیوست.
از این رو در پایان میتوان گفت غربیها مسؤول تبعات اعمال تحریمهای
نفتی علیه ایران خواهند بود و قطعا گروه 1+5که تا امروز حتی حاضر به تمكین
در برابر حق مسلم كشورمان در غنیسازی 20 درصد نیز نبوده است حال باید
نظارهگر دستیابی كشورمان به سوخت با غنای مورد نیاز نفتكشهای هستهای
باشد.