بازخوانی سخنان امام خمینی درباره جایگاه مردم در نظام

به گزارش بولتن نیوز، سالیان سال است که بحث درباره ماهیت حکومت جمهوری اسلامی ایران و نقش مردم در تعیین سرنوشت کشور در میان سیاست‌مداران، علما و جامعه مطرح است. در این میان، سخنان بنیان‌گذار جمهوری اسلامی، امام خمینی، همچنان به‌عنوان مرجع اصلی مورد استناد قرار می‌گیرد. اما آیا نظام جمهوری اسلامی بر اساس "ولایت" اداره می‌شود یا "وکالت"؟ این سوال کلیدی را می‌توان با بازخوانی یکی از اظهارات مهم ایشان پاسخ داد.

امام خمینی در بیانی مشخص و شفاف تاکید داشت که اساس جمهوری اسلامی بر پایه وکالت مردم است، نه ولایت. او معتقد بود که مردم صاحب اصلی کشور هستند و تصمیم‌گیری درباره سیاست داخلی و خارجی، مسائل اجتماعی و فرهنگی مانند ماهواره و حجاب باید در اختیار ملت باشد. این دیدگاه، تفسیری بنیادین از نقش مردم در جمهوری اسلامی ارائه می‌دهد که با برخی از تفسیرهای رایج و محدودکننده فاصله دارد.

طبق اظهارات امام خمینی، تعیین سیاست‌ها در همه ابعاد باید توسط مردم انجام شود. او حتی انجام همه‌پرسی در مواقع ابهام را به‌عنوان راهکاری ضروری مطرح کرد. این موضع‌گیری، مستقیماً بر خلاف نظریه‌هایی است که بر ولایت مطلقه فقیه تاکید دارند و معتقدند تمام اختیارات باید در چارچوب نهادهای خاص و بدون ارجاع مستقیم به مردم صورت گیرد.

نقش مردم در جمهوری اسلامی امروز

سوالی که باید مطرح شود این است: آیا جمهوری اسلامی امروز، همانطور که امام خمینی تأکید داشتند، به‌عنوان حکومتی وکالتی از مردم عمل می‌کند؟ یا اینکه نگاه‌های ولایت‌محور و محدودکننده، فضای تصمیم‌گیری و اختیار را از ملت سلب کرده است؟ این تناقضات به‌ویژه در میان طیف‌هایی چون جبهه پایداری، نظریه‌پردازان نزدیک به مصباح یزدی و سایر جریان‌های مذهبی قابل مشاهده است.

امام خمینی تکلیف را روشن کرده است؛ صاحب کشور مردم‌اند. نظام جمهوری اسلامی باید بر پایه نظرات مردم اداره شود و هیچ نهادی نباید به‌جای ملت تصمیم بگیرد. در شرایط کنونی، بازگشت به این اصل اساسی می‌تواند راهگشای بسیاری از چالش‌های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی کشور باشد.