گروه اقتصادی: در سالهای اخیر، سیاست ارز ۴۲۰۰ تومانی بهعنوان ابزاری برای حمایت از اقشار ضعیف و کنترل قیمت کالاهای اساسی به کار گرفته شد. هدف این سیاست، جلوگیری از افزایش قیمت اقلام ضروری و کاهش فشار اقتصادی بر مردم بود. اما اجرای این برنامه به دلیل ضعف نظارت، شفافیت ناکافی و عدم اصلاح زیرساختهای اقتصادی، با چالشهای جدی روبهرو شد.
به گزارش بولتن نیوز، ما قبلاً در مطالب مختلف از جمله در مطلبی با عنوان «ارز 4200 ، سیاستی درست ولی اجرایی غلط !» به قلم دکتر سجادی پناه در این رابطه نوشتم: «مباحث ارزی پیچیده ترین مباحث اقتصاد ایران است. لذا در خصوص سیاست ارزی4200 باید در ابتدا به این سوال فربه پاسخ داد که آیا این سیاست ارزی ذاتا معلول به دنیا آمد یا بدلیل عدم تزریق واکسن (نظارت کامل) قادر به ادامه حیات نشد؟»
این سیاست در ابتدا با هدف تثبیت قیمت کالاهای اساسی از طریق تخصیص ارز یارانهای به واردکنندگان طراحی شد. کالاهایی همچون گوشت، مرغ و روغن از جمله اقلامی بودند که ارز ۴۲۰۰ تومانی دریافت کردند. با این حال، در عمل این اقدام به دلایل مختلف از جمله سوءاستفادهها، رانتخواری و عدم مدیریت صحیح، اثربخشی پیشبینیشده را نداشت.
یکی از بزرگترین مشکلات، عدم اطمینان از رسیدن منافع این سیاست به مردم بود. برخی واردکنندگان با دریافت ارز یارانهای، کالاها را با قیمتهای آزاد به بازار عرضه میکردند. این مسئله باعث شد تورم کالاهای مشمول این طرح کاهش نیابد و منابع ارزی کشور به هدر رود.
بسیاری از کارشناسان پیشتر هشدار داده بودند که بدون ایجاد نظارت قوی و اصلاح زنجیره تأمین، این سیاست به جای کمک به مردم، منجر به تقویت رانت و بیعدالتی اقتصادی خواهد شد. آنها همچنین تاکید داشتند که جایگزینی این سیاست با برنامههای حمایت مستقیم از اقشار کمدرآمد میتواند اثربخشتر باشد.
پس از حذف این سیاست، قیمت بسیاری از کالاهای اساسی به شدت افزایش یافت و فشار اقتصادی بیشتری به مردم وارد شد. این وضعیت نشان داد که با وجود مشکلات اجرایی، ارز ۴۲۰۰ تومانی تا حدی از افزایش قیمتها جلوگیری کرده بود.
تجربه ارز ۴۲۰۰ تومانی درسی مهم برای سیاستگذاران اقتصادی است. بدون مدیریت صحیح، نظارت دقیق و اصلاح ساختارهای اقتصادی، حتی سیاستهای ظاهراً درست نیز میتوانند نتایج معکوسی داشته باشند. اکنون ضرورت دارد که به جای سیاستهای مشابه، برنامههای حمایتی هدفمند و مستقیم طراحی و اجرا شوند تا اثربخشی بهتری در کاهش فشار اقتصادی بر مردم داشته باشند.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com