جشن کشورهای همسایه در میادین مشترک نفت و گاز ایران زیر سایه تحریم و نبود سرمایه گذار خارجی

گروه انرژی: در حالی که ایران مشغول دست و پنجه نرم کردن با تحریم ها و مسائل حاشیه ای مدیریتی است اما همسایه ها با سرمایه گذاری های عظیم مثل آب خوردن سهم ما از میادین مشترک نفت و گاز را بالا می کشند و کشورهای دوست هم دندان تیز کرده اند!

به گزارش بولتن نیوز، پیمان جنوبی با بیان این مطلب، نوشت: در حالی که ما درگیر تامین مصرف گاز داخلی کشور از محل تولید گاز میادین پارس جنوبی هستیم، قطر در حال حاضر سالانه بالغ بر 77 میلیون تن صادارت گاز مایع دارد و در طی دو سال گذشته با سرمایه گذاری 29 میلیارد دلاری و عقد قرارداد با شرکت های بین المللی بدنبال افزایش صادارت سالانه گاز مایع ( ال ان جی) به 110 میلیون تن تا سال 2026 است.

سعد الکعبی، وزیر انرژی قطر ۶ اسفندماه 1402 با اعلام اینکه رشد صادرات گاز این کشور در سال‌های بعدی نیز ادامه خواهد داشت، پیش بینی کرد تا سال ۲۰۳۰ صادارت آن به بیش از۱۴۲ میلیون تن در سال افزایش پیدا کند.این مقدار گاز معادل ۱۹۵ میلیارد متر مکعب گاز طبیعی و برابر نصف مصرف گاز کل اتحادیه اروپا است.

الکعبی در ادامه با اشاره به اینکه تحقیقات جدید نشان می‌دهد ذخایر واقعی میدان «گنبد شمالی»، یا همان «پارس جنوبی» به میران ۶.۷ تریلیون متر مکعب بیشتر از پیش‌بینی‌های قبلی است، می گوید: «طبق بررسی‌های جدید، این میدان بیش از ۵۶ تریلیون متر مکعب ذخایر گازی دارد و ما دست‌کم ۵۰ سال حجم عظیمی از گاز برای صادرات داریم».

البته قطر به غیر از گاز مایع، ۲۰ میلیارد متر مکعب نیز صادرات گاز طبیعی از طریق خط لوله «دلفین» به امارات دارد.

در مجموع قطر در سال 2022  بیش از ۱۲۶ میلیارد متر مکعب صادرات گاز طبیعی و مایع داشته و قرار است این رقم تا سال ۲۰۲۶ به ۱۷۰ میلیارد متر مکعب و تا سال ۲۰۳۰ به ۲۱۵ میلیارد متر مکعب اوج بگیرد.

این حجم عظیمی از صادرات گاز در حالی است که ایران، شریک گازی قطر در پارس جنوبی، در سال ۲۰۲۲ تنها ۱۸ میلیارد متر مکعب صادرات گاز به عراق و ترکیه داشته است.

همچنین بخش ایرانی پارس جنوبی از سال 2022 میلادی با ورود به نیمه دوم عمر خود، با افت فشار و تولید مواجه شده است.

این در حالی است که قطر برای جلوگیری از افت تولید میدان، سال‌ها پیش با کمک شرکت‌های غربی سکوهای ۲۰ هزار تنی (۱۵ برابر سکوی بخش ایرانی) و کمپرسورهای عظیم نصب کرده و طی سالهای گذشته رشد چشمگیر تولید گاز را هدف‌گذاری کرده و در همین زمینه طی یک سال گذشته ۲۹ میلیارد دلار قرارداد جدید با غول‌های انرژی آمریکایی و اروپایی امضا کرده است.

تکنولوژی سکوهای ۲۰ هزار تنی با قابلیت حمل کمپرسورهای عظیم تنها در انحصار چند شرکت انگشت‌شمار غربی است.

ایران بعد از برجام قراردادی ۵ میلیارد دلاری با شرکت توتال فرانسه برای توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی، از جمله ساخت و نصب یک سکوی ۲۰ هزار تنی با دو کمپرسور امضا کرد، اما توتال بعد از تحریم‌های آمریکا این پروژه را رها کرد.

ایران ۱۰ تا ۱۵ سکوی ۲۰ هزار تنی به ارزش ۲۵ تا ۳۰ میلیارد دلار نیاز دارد تا تنها سطح تولید پارس جنوبی را حفظ کند.

گزارش‌های مرکز پژوهش‌های مجلس و شرکت ملی گاز ایران حاکی است که هم‌اکنون کشور سالانه با ۴۵ میلیارد متر مکعب کسری گاز مواجه است و این رقم تا یک دهه آینده سه برابر خواهد شد و عملا ایران مجبور خواهد شد نفت صادراتی را جایگزین جبران کسری گاز کند.

وضعیت همسایه‌های دیگر ایران

قطر تنها چشم به توسعه میادین داخلی ندارد. هلدینگ «یو‌سی‌سی» قطر هفته گذشته یک قرارداد ۱۱ میلیارد دلاری با قزاقستان امضا کرد که شامل ساخت دو پالایشگاه گازی برای پروژه «کاشاغان»، بزرگترین میدان نفتی دریای خزر، است.

شرکت نفت ابوظبی امارات نیز مرداد امسال ۳۰ درصد از سهم میدان بزرگ گازی «آبشرون» جمهوری آذربایجان در دریای خزر را خریداری کرد و شرکت «دراگون اویل» این کشور که تاکنون شش میلیارد دلار در دو میادین گازی ترکمنستان در دریای خزر سرمایه‌گذاری کرده، ماه گذشته اعلام کرد توسعه یک میدان دیگر را آغاز کرده و در نظر دارد مجموع تولید نفت و گاز از این میادین را تا دو سال آینده ۴۰ درصد افزایش دهد.

کشورهای همسایه ایران در دریای خزر تاکنون ۱۶۰ میلیارد دلار در میادین نفت و گاز این دریا سرمایه‌گذاری کرده و در سال ۲۰۲۳ روزانه ۱.۲ میلیون بشکه نفت و ۱۴۰ میلیون متر مکعب تولید گاز از ذخایر این دریا داشتند.

ایران تنها کشور ساحلی دریای خزر است که تولیدی از میادین نفت و گاز آن ندارد.

در میان دیگر کشورهای عربی همسایه ایران، عمان تولید گازش را طی سال گذشته میلادی ۳.۶ درصد افزایش داده و به ۵۴ میلیارد متر مکعب رساند. این کشور نیز سالانه ۱۵ میلیارد متر مکعب صادرات ال‌ان‌جی دارد.

شرکت ملی نفت عربستان، آرامکو، نیز پارسال ۵۰ میلیارد دلار در میادین نفت و گاز خود سرمایه‌گذاری کرد.

این در حالی است که حجم سرمایه‌گذاری سالانه ایران در میادین نفت و گاز طی چند سال گذشته حدود سه میلیارد دلار بوده است.

کویت نیز در نظر دارد تا پایان سال آینده ۴۳ میلیارد دلار در میادین نفت و گاز خود سرمایه‌گذاری جدید انجام دهد.

هدایت الله خادمی: عربستان در حال تخلیه میادین مشترک است

رئیس هیئت مدیره انجمن شرکت‌های حفاری نفت و گاز ایران می‌گوید در سکوت و بی‌عملی ایران، عربستان در حال تخلیه میادین نفت و گاز مشترک است.

هدایت‌الله خادمی در گفتگو با خبرگزاری ایلنا گفته است میادین فرزاد A و B، آرش و فروزان میان ایران و عربستان مشترک است و دولت ریاض این پروژه‌ها را به‌طور جدی توسعه داده و برداشت داشته است.

در سال 2022 عربستان و کویت قراردادی برای سرمایه‌گذاری ۲.۷ میلیارد دلاری برای توسعه بیشتر میدان گازی آرش (الدره) امضا کردند؛ موضوعی که با انتقاد جمهوری اسلامی مواجه شد.

در حالی که ایران به خاطر مشکلات مالی و تحریم‌ها و برخی مسائل داخلی قادر به توسعه بخش ایرانی این میدان مشترک نیست، عربستان و کویت در نظر دارند تولید روزانه گاز از این میدان را به ۳۰ میلیون متر مکعب و تولید میعانات گازی را به ۸۴ هزار بشکه برسانند.

تولید از این میدان مشترک از سال ۲۰۱۳ آغاز شده و هر سه کشور تولید دارند، اما ایران از پروژه توسعه بیشتر این میدان با هدف افزایش تولید، کنار گذاشته شده است.

میدان یادشده در سال ۱۹۷۶ کشف شد و حاوی یک میلیارد متر مکعب گاز و ۴۴ میلیون بشکه میعانات گازی است.

عربستان همچنین تولید گاز از میدان فرزاد A را سال‌هاست که آغاز کرده، اما ایران هنوز با شرکت «اوان‌جی‌سی ویدش» هند، کاشف بخش ایرانی این میدان مشترک، برای توسعه به توافق نرسیده است.

آقای خادمی می‌گوید عربستان با نصب دکل‌های زیادی در میادین مشترک با ایران تقریباً در حال تخلیه میادین است و اگر تولید از این میدان‌ها را امسال آغاز نکنیم، در آینده توسعه آنها برای ایران از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه نخواهد بود

امیدواریم که در وزارت جدید نفت آقای پاک نژاد بتواند به کمک مدیران خوبی که در زمینه نفت و گاز انتخاب کرده اند مثل آقای سعید توکلی و آقای بورد، بخشی از این عقب ماندگایها را جبران کنند.