جنجال بر سر تائید اعتبارنامه ها و شکاف میان دو جریان سیاسی

"صراط" - انتخابات مجلس دوم در اوج جنگ تحمیلی عراق علیه ایران انجام شد و ۲۷۰ نماینده مردم در هفتم خرداد ۱۳۶۳ راهی پارلمان شدند.

تفاوت آشکار دوره دوم مجلس شورای اسلامی با دوره اول آن، ورود شورای نگهبان به بحث تایید صلاحیت نمایندگان و نظارت استصوابی بود که موجب رد صلاحیت تعدادی از نمایندگان دوره نخست مجلس شد.

بر اساس آمار منتشره از سوی مرکز اسناد انقلاب اسلامی، در این دوره از انتخابات، 1584 نفر ثبت نام کرده بودند که از این میان صلاحیت 1275 نفر از سوی هیاتهای اجرایی و نظارت تصویب شد، اما 115 نفر از آنها اعلام انصراف کردند.

اکبر هاشمی رفسنجانی، مهدی کروبی، محمد مهدی ربانی املشی، عباس شیبانی، عاطفه صدیقی رجایی، محمدعلی موحدی کرمانی، جلال الدین فارسی، فخرالدین حجازی، هادی غفاری، سیدمحمود دعایی، محسن مجتهد شبستری، ابراهیم اسرافیلیان، اسداله بادامچیان، دری نجف آبادی، محمدعلی هادی، حسین کمالی، حسن روحانی، مرضیه حدیده چی دباغ، موسی زرگر، محمدباقر محی الدین انواری، سیدرضا زواره ای، سیدمحمد اصغری، مریم بهروزی، محمد هاشم رهبری، سیدحسین موسویان، سعید امانی، عباس دوزدوزانی و سید کمال الدین نیکروش به ترتیب بیشترین آرای حوزه انتخابیه تهران را به دست آوردند و محمد یزدی و علی اکبر ناطق نوری در میان دوره ای مجلس از تهران به پارلمان راه یافتند.

از دیگر چهره های شاخص این دروه می توان به سید رضا تقوی(دامغان)، سیدهادی خامنه ای(مشهد)، سیدمحمد خامنه ای(مشهد)، محمدرضا باهنر(بافت کرمان)، موسوی تبریزی(تبریز)، محمدرضا راه چمنی(سبزوار)، محسن رهامی(خدابنده)، حسین سبحانی نیا(نیشابور)، محمداسماعیل شوشتری(قوچان)، رسول منتجب نیا(شیراز)، موحدی ساوجی(ساوه)، عبداله  نوری(اصفهان)، علی یوسف پور(اردل)، محمد اشرفی اصفهانی(کرمانشاه)، سید رضا اکرمی(سمنان)، علی آقامحمدی(همدان)، اسحاق جهانگیری(جیرفت)، محمدرضا رحیمی(قروه)، علی عبدالعلی زاده، احمد آذری قمی(قم)، اسداله بیات(زنجان) و حسین محلوجی(کاشان) اشاره کرد.

در این مجلس، اكبر هاشمي رفسنجاني به اتفاق آرای نمایندگان برای دومین دوره به رياست مجلس شورای اسلامی انتخاب شد.

 

اتفاق مهم این دوران شهادت آیت اله محمد مهدی ربانی املشی نفر سوم لیست جامعه روحانیت تهران توسط باند سید مهدی هاشمی در هفده تیر ماه ۱۳۶۴ بود که با شهادت این شهید بزرگوار سرنخ این باند جنایتکار شناسایی شد.

به گزارش صراط، وقوع حادثه سقوط هواپیما اف-۲۷ (فرندشیپ) توسط دو میگ رژیم بعث عراق در نزدیکی شهر اهواز از جمله اتفاقات ناخوشایند این دوران بود که منجر به شهادت تعدادی از مسئولان از جمله آیت اله محلاتی و هفت نماینده مجلس شد.

در این حادثه سید حسن شاهچراغی نماینده مردم دامغان، سید ابوالقاسم موسوی دامغانی نماینده رامهرمز، محمد کلاته ای نماینده مردم بجنورد، مهدی یعقوبی نماینده تربت حیدریه، علی معرفی زاده نماینده خرمشهر، غلامرضا سلطانی نماینده کرج، ابوالقاسم رزاقی نماینده تنکابن و رامسر به شهادت رسیدند. عبداله عطایی نماینده سنندج و غلامرضا رحیمی حاجی آبادی نماینده بندرماهشهر نیز در دو حادثه رانندگی درگذشتند. یک نماینده (اکبرپرهیزکار) هم استعفا داده و به استانداری آذربایجان شرقی رفت.

 

در دوره دوم مجلس برخلاف دوره اول نمایندگان به وظایف نمایندگی اشراف بیشتری یافته و از بی تجربگی دوره نخست پارلمان فاصله گرفته بودند. در این دوره علیرغم آن که تمامی نمایندگان خود را خط امامی معرفی می کردند لیکن کم کم جهت گیری های سیاسی در میان برخی نمایندگان مجلس عیان شد.

 

شروع این جهت گیری ها و موضع گیری سیاسی، بحث بررسی اعتبارنامه های نمایندگان بود. از زمان آغاز به كار اين مجلس تا تصويب آخرين اعتبارنامه در آذرماه 63، شش ماه زمان برد و در صلاحیت برخی از چهره ها همچون هادي غفاري و موسوي تبريزي به علت همكاري گذشته آنان با آيت اله كاظم شريعتمداري و نیز سيد فرج اله افرازيده به خاطر يك سخنراني در زمان طاغوت اعتراضاتي صورت گرفت. از طرفی اعتراض شماري از نمايندگان به اعتبارنامه هاي احمد آذري قمي و صادق خلخالي نمايندگان قم هم از دیگر مسائل این دوران بود. اين اعتراض سبب شد تا اعتبارنامه این افراد هم چنان در مسير پر پيچ و خم بررسي بماند اما سرانجام اعتبارنامه آنان تایید شد. اعتبارنامه سيد مهدي طباطبايي نیز كه اوايل انقلاب قضاوت پرونده شهردار وقت تهران را نيز برعهده داشت، در مجلس با واكنش روبه رو شد اما اين اعتبارنامه به سرانجامي خوش رسيد و صاحب آن توانست بر كرسي وكالت مردم مشهد تكيه بزند. در همان زمان ۱۹ اعتبارنامه هم براي بررسي بيشتر به كميسيون تحقيق ارجاع شد.

در این میان تنها اعتبارنامه علي اكبر حميد زاده، نماینده بویين زهرا و آوج ماجراساز شد. زيرا از يك سو در حاشيه بررسي اعتبارنامه اش، فایل صوتی عليه او در مجلس پخش شد و از سوي ديگر آذري قمي هم عليه حميدزاده و اعتبارنامه اش سخن مي گويد. اگرچه اعتبارنامه او ابتدا به تصويب رسید اما پس از مدتي وي از سوي مجلس مستعفي شناخته شد. در مجموع اعتبارنامه سه نماینده از سوی مجلس مورد تایید قرار نگرفت.

اواخر کار مجلس دوم در درونی جامعه روحانیت مبارز که پس از انحلال حزب جمهوری اسلامی به عنوان تشکل اول سیاسی کشور فعالیت می کرد اختلافاتی به وجود آمد. این اختلاف پس از مشاجرات فراوان که از دورن این مجلس آغاز شده بود، میان این دو جریان شکاف ایجاد کرد و جدایی جریان چپ آن زمان از بدنه جامعه روحانیت مبارز را رقم زد و تشکل مجمع روحانیون مبارز تهران را شکل داد.

مهدی کروبی، هادی غفاری، صادق خلخالی، اسداله بیات، رسول منتجب نیا و موسوی تبریزی از جمله فعالان این جریان درون مجلس بودند که به همراه اشخاصی چون سیدمحمد خاتمی، موسوی خویینی ها و آیت اله موسوی اردبیلی مجمع روحانیون را تاسیس کردند که به «یون» های سیاسی مشهور شدند!