تفاوت ارز نیمایی و ارز توافقی در چیست؟

به گزارش بولتن نیوز به نقل از ققنوس اقتصاد، دو نوع ارز مورد استفاده در بازار مالی و تجاری ایران هستند که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. در ادامه به بررسی تفاوت‌های این دو نوع ارز می‌پردازیم:

1. تعریف ارز نیمایی

ارز نیمایی: این نوع ارز به نرخ ارزی اطلاق می‌شود که در سامانه نیما (نظام یکپارچه معاملات ارزی) تعیین می‌شود. نرخ ارز نیمایی به‌صورت روزانه و بر اساس عرضه و تقاضا در بازار به‌روزرسانی می‌شود و به‌عنوان مرجعی برای واردات و صادرات کالاها و خدمات استفاده می‌شود. این نرخ معمولاً از نرخ بازار آزاد پایین‌تر است و برای تأمین ارز کالاهای اساسی و ضروری به کار می‌رود.

2. تعریف ارز توافقی

ارز توافقی: ارز توافقی به ارزی گفته می‌شود که در معاملات بین خریداران و فروشندگان بر اساس توافق طرفین تعیین می‌شود. این نرخ معمولاً در بازار آزاد و بر اساس عرضه و تقاضا شکل می‌گیرد و می‌تواند نوسانات بیشتری نسبت به ارز نیمایی داشته باشد. در معاملات ارز توافقی، هیچ‌گونه محدودیتی از سمت دولت وجود ندارد و نرخ‌ها می‌توانند به‌صورت کاملاً آزادانه تعیین شوند.

3. تفاوت‌های اصلی

نحوه تعیین نرخ:

نیمایی: نرخ بر اساس عرضه و تقاضا در سامانه نیما و تحت نظارت دولت تعیین می‌شود.
توافقی: نرخ بر اساس توافق طرفین در بازار آزاد تعیین می‌شود.

نوسان نرخ:

نیمایی: معمولاً نوسانات کمتری دارد و به‌طور کلی پایدارتر است.
توافقی: نوسانات بیشتری دارد و ممکن است تحت تأثیر عوامل اقتصادی و سیاسی قرار گیرد.

کاربرد:

نیمایی: عمدتاً برای تأمین ارز کالاهای اساسی و ضروری و همچنین برای واردات و صادرات استفاده می‌شود.
توافقی: معمولاً در معاملات خصوصی و غیررسمی بین افراد و شرکت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نظارت:

نیمایی: تحت نظارت و کنترل دولت و بانک مرکزی است.
توافقی: هیچ‌گونه نظارتی از سوی دولت ندارد و کاملاً آزاد است.

در مجموع، ارز نیمایی و ارز توافقی هرکدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. در حالی که ارز نیمایی بیشتر به‌عنوان ابزاری برای کنترل بازار و تأمین نیازهای اساسی اقتصادی کشور عمل می‌کند، ارز توافقی به‌عنوان یک ابزار آزادتر و انعطاف‌پذیرتر در بازارهای غیررسمی و معاملات خصوصی شناخته می‌شود. این تفاوت‌ها می‌تواند بر تصمیم‌گیری‌های اقتصادی و تجاری تأثیرگذار باشد.