نگاهی به دیدگاه‌های اقتصادی جلیلی برای ورود به دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری

به گزارش بولتن نیوز به نقل از ایسنا، پس از اعلام نتایج انتخابات چهاردهمین دوره ریاست جمهوری و راه‌یابی مسعود پزشکیان و سعید جلیلی به عنوان دو نامزد برتر به دور دوم انتخابات، برنامه‌ها و سیاست‌های دو رقیب نهایی برای تصاحب کرسی ریاست جمهوری، در مرکز توجه اکثریت عموم قرار دارد. اینکه هر نامزد چه برنامه‌ای برای مدیریت شرایط اقتصادی کشور داشته و تفکر و نگاه اقتصادی وی در میان جامعه چه جایگاهی دارد، بی شک بر انتخاب رأی دهندگان در شرایط و وضعیت فعلی اقتصاد کشور نقش مهمی دارد.

برنامه‌های اقتصادی مسعود پزشکیان و سعید جلیلی از کلیدواژه‌های متفاوتی تشکیل شده است اما هر دو بر واقعیت وجود تورم در اقتصاد کشور و تلاش برای کاهش تورم و افزایش رشد اقصادی کشور تاکید دارند. با این حال، برنامه‌های دو رقیب برای کاهش تورم، رشد اقتصادی، رفع تحریم‌ها و روش‌های کاهش آن متفاوت است و در اکثر موارد رویکردهایی کاملا متضاد در میان برنامه‌های آنها برای یک هدف واحد مشاهده می‌شود. در این گزارش به تشریح دیدگاه‌های اقتصادی سعید جلیلی و برنامه‌های اقتصادی وی پرداخته شده است.

دولت نقش آفرین لازمه رشد اقتصادی است

سعید جلیلی نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری دولت نقش آفرین را لازمه رشد اقتصادی می‌داند و معتقد است: یک دولت نقش آفرین می‌تواند بستر رشد اقتصادی را فراهم کند و رشد اقتصادی فقط با سرمایه گذاری خارجی انجام نمی‌شود. رشد هشت درصدی می‌تواند انجام شود به شرطی که جدی گرفته شود و از فردای انتخابات، تلاش برای اجرای آن شروع شود. در این راستا هم توجه به موضوع نیروی انسانی و سرمایه در کنار آموزش از اهمیت بالایی برخوردار است

رشد اقتصادی بالای ۸ درصد دست یافتنی است

این نامزد انتخاباتی اخیرا در یک برنامه تلویزیونی گفت: حتما رشد هشت درصدی و حتی بیشتر از آن می‌تواند تحقق یابد. وی بیان کرد: شعار یک جهان فرصت ما واقعی است. رشد هشت درصدی قابل تحقق است و ایران می تواند جهش کند؛ اما لازمه آن این است که رشد فقط با جذب سرمایه انجام نمی‌شود. برای جهش کشور دولت باید نقش‌آفرین باشد و برای همه آحاد جامعه بستر برای رشد اقتصادی را فراهم کند؛ این کار با برنامه‌ریزی محقق می‌شود.

وی همچنین برای دولت خود برنامه‌هایی از جمله: تعامل گسترده با کشورهای خارجی، توسعه ارتباطات با کشورهای دارای نقاط مشترک، غیرفعال‌سازی اهرم فشار اقتصادی دشمن برای همیشه و حل مشکل تورم با اقتصاد مقاومتی را در دستور کار دارد.

رفع ناترازی شبکه بانکی با انضباط مالی

سعید جلیلی با اشاره به جای خالی انضباط مالی در اقتصاد اشاره دارد و یکی از عوامل وجود ناترازی را در نبود انضباط مالی ریشه یابی می‌کند. به نحوی که کار به جایی می‌رسد که تنها یک بانک خصوصی با خلق پول باعث ایجاد تورم شش درصدی در کشور می‌شود.

این نامزد انتخاباتی بر لزوم وجود شفافیت مالی در بستر سامانه‌هایی که حاکمیت ریال را تقویت می‌کنند، تاکید دارد و معتقد است در بستر حاکمیت ریال و شفافیت ملی می‌توان ناترازی بانک‌ها را کاهش داد. وی همچنین معتقد است باید میزان خلق پول بانک‌ها شفاف شود و باید مشخص شود خلق پول بانک‌ها در چه جهتی است.

وی معتقد است به خاطر نداشتن اشراف و انضباط، سالانه حدود هفت میلیارد دلار هدر رفت منابع داریم. دولت نمی‌داند دقیقا چه میزان نفت تولید و توزیع شده و فروش رفته است. برخی می‌گویند پرتی در حدود چهار درصد طبیعی است! این یعنی حدود هفت میلیارد دلار در سال! آیا این عدد طبیعی است!؟ چرا برای دیگر کشورها طبیعی نیست؟ با هزینه‌ای حدود یک میلیارد دلار، در ظرف چند ماه سالی هفت میلیارد دلار به منابع دولت اضافه می‌شود. البته بعد از تلاش‌های زیاد در دولت سایه، این موضوع در برنامه هفتم درج شد و باید به سرانجام برسد.

این کاندیدای چهاردهمین دوره‌ ریاست جمهوری، می‌گوید: داشتن برنامه و باور به آن، لازمه‌ی جهش کشور است. دولت یازدهم، اعتقادی به برنامه ششم نداشت و آقای روحانی، این برنامه را قبول نداشت؛ براین اساس تنها ۳۰ درصد آن برنامه اجرا شد و رشد منفی و صفر داشتیم.

تورم مزمن است اما راه حل دارد

جلیلی مشکل تورم را یک موضوع بدون راه حل نمی‌داند. به عقیده وی تورم معضلی است که مساله و راه‌حل‌هایش مشخص است و خیلی از کشورها در حل تورم موفق بوده‌اند. برای مردم این سوال وجود دارد که چرا در کشور ما تورم انقدر مزمن ادامه دارد.

به گفته جلیلی اگر بازار ارز مدیریت شود، تورم نیز کنترل و مهار می‌شود. او معتقد است که منابع ارزی کشور خیلی بیشتر از مصارف آن است و اگر بتوان یک ساختار مشخص و اولویت بندی مصارف ارزی را تعیین و مدیریت کرد، می‌توان از افزایش تورم جلوگیری کرد.

لزوم ارزآوری نهادها

از برنامه‌های سعید جلیلی در رابطه با بازار ارز، اجرای برنامه از سوی همه وزارتخانه‌ها برای ارزآوری و اشتغال‌زایی، استفاده از ظرفیت همسایگی با دو کشور پاکستان و افغانستان، تبدیل هفت میلیون مرزنشین به صادرکننده، تعامل گسترده با کشورهای خارجی، توسعه ارتباطات با کشورهای دارای نقاط مشترک، غیرفعال‌سازی اهرم فشار اقتصادی دشمن برای همیشه و حل مشکل تورم با اقتصاد مقاومتی است.

خودکفایی در تولید بنزین و شکست تحریم‌ها

وی افزایش و ساخت پالایشگاه‌ را یکی از مهمترین راه حل‌های خود کفایی بنزین می‌داند و اخیرا اظهار کرد: دشمن گفت می‌خواهیم بنزین را تحریم کنیم چون بنزین را وارد می‌کردیم اما وقتی پالایشگاه ستاره خلیج فارس ساخته شد در تولید بنزین خودکفا شدیم و تحریم بنزین شکست خورد. شهید رئیسی نشان داد می‌توان ۱.۵ میلیون بشکه نفت فروخت؛ البته دغدغه ما نباید فروش نفت باشد. کسی که نفت ما را می‌خرد آن را به فرآورده تبدیل کرده و ۱۰ برابر قیمت نفت به ما می‌فروشد. اگر ۱۰ پالایشگاه داشته باشیم می‌توانیم نفت منطقه را بخریم و به فرآورده تبدیل کنیم و هزاران شغل ایجاد کرده و برای کشور ارزآوری کنیم.

شروع کار برنامه هفتم همزمان با شروع دولت چهاردهم خواهد بود

او معتقد است که شروع کار برنامه هفتم همزمان با شروع دولت چهاردهم است؛ یعنی یک راه مشخصی وجود دارد. دلیل رشد منفی در دولت‌های یازدهم و دوازدهم، عدم اتفاق نظر مجلس و دولت در برنامه ششم است؛ تنها برنامه‌ای که توسط مجلس نوشته شد برنامه ششم بود که دولت وقت نیز آن را قبول نداشت.

معیشت و زندگی روزمره مردم نباید مورد غفلت واقع شود

جلیلی بر هماهنگی ساختاری میان منابع موجود و میزان مصارف تاکید دارد و می‌گوید منابع با مصارف ما باید هماهنگ باشد. منابع ما باید انضباط لازم را داشته باشد. اگر منابع داشته باشید ولی تلف شود شما چیزی نخواهید داشت. رئیس جمهور باید به انضباط مالی اولویت دهد و در ادامه اقتصاد مولد شکل دهد. معیشت و زندگی روزمره مردم نباید مورد غفلت واقع شود.

حاکمیت ریال، شرط اساسی حفظ ارزش پول ملی

به عقیده این نامزد انتخابات ریاست جمهوری، اولین شرط حفظ ارزش پول ملی این است که سازوکاری برای حاکمیت ریال داشته باشیم. شرط انضباط مالی، حفظ حاکمیت ریال است. در عرصه مبادلات خارجی، طرف چون بر دلار حاکمیت دارد، راه دلار را بر ما می‌بندد. برای حکمرانی ریال در کشور سامانه‌ها باید تکمیل شده و بر هم وصل شود تا شفافیت بر تراکنش پولی ایجاد شود. قاچاق و پولشویی ناشی از نبود این سامانه‌هاست. سامانه جامع تجارت، سامانه املاک، سامانه پایگاه رفاه ایرانیان و سامانه مودیان مالیاتی باید کاربردی شود. وقتی بودجه ناتراز باشد به ارزش پول ملی آسیب می‌زند. رشد نقدینگی غیرمنطقی هم همین کار را می کند.

جلیلی درباره چگونگی تامین منابع و سرمایه‌های داخلی و خارجی برای تحقق اهداف خود، بر این باور است که برای تامین سرمایه نباید خود را معطل چند کشور کرد که بیاید و بعد از یک مدت برود. باید سرمایه خارجی قابل اعتماد و اتکا باشد. باید برای استفاده از سرمایه خارجی برنامه داشت. باید توافق‌های ۲۵ ساله عملی شود تا مردم ثمره آن را ببینند. برای جذب سرمایه خرد کشور برنامه داشت و مردم به آن اعتماد کنند. در مجلس دهم برنامه ساخت پتروپالایشگاه را ارئه کردیم. ما نباید نفت را خام بفروشیم بلکه زنیجره فرآورده ایجاد کنیم تا ارزآوری انجام شود. اگر چند پتروپالایشگاه با جذب سرمایه مردم بسازیم ولی آنها را اطمینان دهیم که برایشان سودآوری خواهد داشت.

رئیس‌جمهور باید بر بانک مرکزی نظارت کند

وی درباره عملکرد بانک مرکزی، بر این باور است اقتدار بانک مرکزی در چارچوب وظایفش مهم است. رئیس جمهور حتما باید نظارت داشته باشد تا بانک مرکزی وظایف خود براساس قانون جدید اجرا کند. اگر بانکی خلق پول بی‌رویه می کند، باید بانک مرکزی نظارت داشته باشد. بانک‌ها اول برای بنگاه‌های خود تسهیلات می‌دهند بعد برای دوستان خود و بعد چند تکلیف تسهیلاتی انجام می‌دهند. بانک‌ها در هر عرصه‌ای وارد می شوند ولی باید تخصصی شوند و کارویژه بانک‌ها مشخص شود. بانک‌ها در قبال خلق پول باید محو پول هم انجام دهند. رئیس‌جمهور باید بر بانک مرکزی نظارت کند.

این کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری می‌گوید اگر ما امروز از یک جهان فرصت و یک ایران جهش حرف می‌زنیم فقط شعار نیست بلکه یک برنامه علمی است که متناسب با هر ایرانی این ظرفیت وجود دارد. رئیس‌جمهوری باید بتواند این ظرفیت را برای هر ایرانی فراهم آورد.

تبعیض در دریافت تسهیلات بانکی

وی تاکید دارد که در بحث پرداخت تسهیلات تبعیض فراوانی دیده می شود و ۵۰ درصد مردم نتوانسته اند هنوز از بانک‌ها تسهیلات دریافت کنند بنابراین باید روی این موضوع که تسهیلات در چه زمینه‌ای ارائه شود، نظارت کرد.

مسکن در کنار شغل مناسب

بحث مسکن موضوع دیگری بود که وی به آن اشاره کرد و تاکید کرد: مشکل مسکن با شعار حل نمی‌شود. مسکن فقط خانه نیست محل آرامش است، مهم این است که در کنار مسکن، مردم شغل و احساس ترقی و پیشرفت داشته باشند. امروز شاهد این هستیم که قیمت‌ها در تهران بسیار بالاست در حالی که قیمت ساخت همان خانه هزینه مشخصی دارد و هزینه زمین است که چندین برابر دیگر شهرهاست.

به اندازه یارانه‌ها مالیات دریافت می‌شود

این نامزد چهاردهیمن دوره‌ ریاست جمهوری با اشاره به نبود شفافیت در سیستم مالیاتی و فشار آن بر اقشار ضعیف جامعه معتقد است که به میزانی که یارانه می‌دهیم از خانواده‌ها مالیات اخذ می‌کنیم؛ بطور مثال خانواده‌ای چهار نفره با میانگین دریافتی ۱۴ میلیون تومان حقوق، طبق قانون مالیات، قریب به ۱۰ درصد از حقوق خود مالیات می‌پردازند؛ این خانواده که به ازای هر نفر ۴۰۰ هزار تومان یارانه می‌گیرد، به همان میزان مالیات می‌پردازد؛ در حالیکه بسیار افراد با درآمدهای بالا، با عدم شفافیت مالی از مالیات فرار می‌کنند.

سعید جلیلی در تشریح برنامه‌های خود برای نظام توزیع یارانه در دولت آینده، اعتقاد دارد: چند طرح در این زمینه آماده کرده‌ایم و در نظر داریم که حتما انرژی به بهترین شکل مصرف شود و یارانه مردم عادلانه باشد؛ این طرح موجب مدیریت بهتر مصرف می‌شود و مردم نیز براساس منافع خود، مصرف انرژی را مدیریت می‌کنند.

مبارزه با فقر و بیکاری

از دیگر برنامه‌های مطرح شده از سوی سعید جلیلی تلاش و مبارزه برای کاهش فقر و بیکاری است. وی معتقد است که بایستی با فقر و بیکاری مبارزه کرد و برای این منظور در دولت احتمالی وی نیز برنامه‌هایی پیش‌بینی شده است؛ زمانیکه در ایجاد شرایط اولیه اشتغال، مشکل وجود داشته باشد و فقر، بی‌سوادی و بیماری یک چرخه درست کرده باشند، مشکلات حل نخواهد شد؛ مادامی که این چرخه وجود داشته باشد، رفاه نمی‌توان داشت.

در فضای مجازی مصرف کننده نباشیم

سعید جلیلی مطابق انتظار در مقام دفاع از توان داخلی در موضوع اینترنت و شبکه‌های اجتماعی است و می‌گوید ایجاد پیام‌رسان‌های داخلی مثل بله، روبیکا، سروش، ایتا، نشان، بلد، اسنپ، تپسی کافه بازار و باد صبا کار بزرگی بود که در موضوع فضای مجازی برخورد فعالانه داشتند. امروز در سطح جهان، فضای مجازی نقش فزاینده‌ای در حکمرانی دارد و گفته می‌شود که مرزهای جدید آنجاست که سکو، کاربر موثر و فعال داشته باشد.

او همچنین، مسئولیت پذیری هوشمندانه برای سکوهای خارجی و داخلی به جای محدودیت را ضروری دانست و گفت: محدودیت، ‌ مسئولیت‌پذیری هوشمندانه، روشن، قانونی و غیرسلیقگی چه برای سکوهای خارجی چه داخلی شکل بگیرد.

وی با بیان اینکه یکی از فرصت‌های فضای مجازی در اقتصاد است، می‌گوید هشت درصد تولید ناخالص ملی در فضای مجازی انجام می‌شود که باید به ۲۰ درصد برسد. هر ایرانی نباید فقط در فضای مجازی مصرف کننده باشد بلکه تولید محتوای علمی، آموزشی و سرگرمی در این زمینه داشته باشد.

می‌توانیم هاب منطقه شویم

این نامزد انتخابات ریاست جمهوری با اشاره به موقعیت و جایگاه ایران معتقد است: کشور ما موقعیت بسیار خوبی دارد و می‌تواند در برخی کالاها هاب منطقه بشود. امروز باید روابط اقتصادی ما متناسب باشد و بیشترین روابط اقتصادی را با کشورهای همسایه از جمله پاکستان و سوریه داشته باشیم نه اینکه برخی کشورها روابط بیشتری با این کشورها نسبت به ما داشته باشند. بازار پتروشیمی و صنایع پایین دستی در منطقه ۱۳۵ میلیارد دلار است که سهم ما خیلی کم است و باید حضور فعال داشته باشیم.

نتیجه

با نگاهی به کلیات دیدگاه‌های اقتصادی سعید جلیلی می‌توان به مواردی از جمله مدیریت کارآمد منابع مالی و انسانی، انضباط مالی برای ایجاد ثبات اقتصادی و رفع ناترازی‌ها، کاهش فقر با ایجاد اشتغال و مسکن و همچنین استفاده از موقعیت منطقه‌ای اشاره داشت.