علائم زخم معده چگونه ظاهر می شود

به گزارش بولتن نیوز، علیرضا تنکمان فرد: بخش زیادی از مراجعه‌کنندگان کلینیک‌ها و بیمارستان‌ها افرادی هستند که از دردهای گوارشی نالان بوده و در پی یافتن درمانی برای بیماری خود هستند. طبق شواهد علمی، در ایران شیوع زخم معده در مردان دو برابر زنان است. اگرچه این بیماری مرگ‌ومیر بالایی ندارد اما با توجه به شیوع ۱۵ درصدی آن در ایران، پیامدهای روانی، اجتماعی و اقتصادی زیانباری به دنبال دارد.

 

در زخم معده با آسیبی که به دیواره معده و ابتدای روده کوچک (اثنی عشر) وارد می‌شود جراحات دردناکی پدید می‌آید که کیفیت زندگی بیمار را به‌شدت تنزل می‌دهد. در برخی بیماران نیز که وضعیت وخیم‌تری دارند ازهم‌گسیختگی بخشی از مخاط گوارشی موجب التهاب شدید و در برخی موارد موجب خونریزی می‌شود.

 

یکی از علل مهم زخم معده به هم خوردن تعادل بین فاکتورهای دفاعی بدن مانند مخاط، ترشح بی‌کربنات، آنتی‌اکسیدان‌ها و سیستم ایمنی کارآمد و فاکتورهای تهاجمی مانند ترشح زیاد اسید، هلیکو باکترپیلوری (H. Pylori)، رادیکال‌های آزاد و ضعف سیستم ایمنی است. اگر فاکتورهای تهاجمی بر فاکتورهای دفاعی بدن غلبه کنند موجب ایجاد جراحت مزمن و پیش‌رونده در دیواره معده می‌شود. علاوه بر این، غلبه فاکتورهای تهاجمی باعث می‌شود که باکتری فرصت‌طلبی به نام هلیکوباکترپیلوری که در دستگاه گوارشی برخی افراد وجود دارد در موکوس معده نفوذ کند و با شکاف در این دیواره سبب آسیب به سلول‌های زیرین گردد.

 

زخم معده چیست؟

 

همچنین استفاده از مسکن‌های غیراستروئیدی یا NSAIDS ازجمله آسپیرین، ناپروکسن، ایبوپروفن می‌تواند در بروز علائم زخم معده مؤثر باشد و با تضعیف سیستم ایمنی راه را برای تهاجم بیشتری باکتری هلیکوباکترپیلوری مهیا کنند. سایت معتبر mayoclinic در مورد شایع‌ترین علت زخم معده این چنین می‌گوید:

 

شایع‌ترین علل زخم گوارشی عفونت باکتری هلیکوباکترپیلوری و استفاده طولانی‌مدت از داروهای ضدالتهابی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن است. شرایط و علائم فرد با استرس و خوردن غذاهای تند  بدتر می‌شود.

 

چه عواملی باعث وخیم‌تر شدن زخم معده می‌شود؟

 

مصرف داروهای کورتونی

 

استرس و فشار عصبی بالا

 

سیگار

 

مشروبات الکلی

 

نوشیدنی‌های فرآوری شده همچون نوشابه

 

مصرف غذاهای آماده و صنعتی

 

بی برنامگی در صرف وعده‌های غذایی

 

باکتری هلیکوباکترپیلوری (H. Pylori) چیست؟

 

هلیکوباکترپیلوری Helicobacter pylori یکی از پاتوژن‌هایی (عامل تولید بیماری) است که سلول‌های اپیتلیال معده را آلوده می‌کند. این باکتری از سوی سازمان بهداشت جهانی یک سرطان‌زای مهم به شمار می‌آید. شیوع گوارشی هلیکوباکتر در کشورهای توسعه‌یافته کمتر از ۵۰ درصد جمعیت بالغ است این در حالی است که در برخی کشورهای درحال‌توسعه میزان این آلودگی بـه ۸۰ درصـد جمعیت بالغ نیز می‌رسد.

 

هلیکوباکترپیلوری در شرایط طبیعی و سالم بدن، با یک رابطه مسالمت‌آمیز مانند سایر باکتری‌های گوارشی با فرد میزبان همزیستی می‌کند اما درصورتی‌که تعادل دفاعی شخص میزبان بنا بر دلایلی ازجمله عوامل محیطی یا زمینه ژنتیکی تحت تأثیر قرار بگیرد، این باکتری فرصت‌طلب با نفوذ در لایه‌های زیرین مخاط معده، نسل خود را تکثیر می‌کند و به علت توانایی بالا در تطابق با محیط اسیدی، به مدت طولانی در معده زنده می‌ماند.

 

آزمایش‌های تشخیص زخم معده چیست؟

 

پزشک برای تشخیص علت دقیق زخم معده را اقدامات زیر را انجام می‌دهد:

 

معاینات بالینی اولیه

 

در طی معاینات اولیه، پزشک متخصص، ناحیه شکمی را جهت وجود علائمی نظیر نفخ، انواع دردهای کرامپی (گرفتگی‌های متناوب)، دردهای مبهم و منتشر و صداهای گوارشی بررسی می‌کند.

 

آندوسکوپی گوارشی

 

این آزمایش در کلینیک‌های تخصصی گوارش و یا در بیمارستان‌ها قابل انجام است. کل زمان لازم برای آندوسکوپی حدود ۲۰ دقیقه است. برای راحت‌تر انجام شدن کار، قبل از پروسه آندوسکوپی یک داروی بی‌حسی به گلوی بیمار اسپری می‌شود.

 

آزمایش‌های تشخیصی زخم معده چیست؟

 

تست مدفوع

 

در این روش نمونه مدفوع بیمار دریافت شده و در آزمایشگاه تشخیص طبی برای وجود باکتری هلیکوباکترپیلوری موردبررسی قرار می‌گیرد. شما می‌توانید آزمایش مدفوع و خون را با استفاده از خدمات هومکا در محل موردنظر خود انجام دهید. همچنین انجام آزمایش خون مخفی در مدفوع می تواند در تشخیص زحم معده موثر باشد.

 

آزمایش خون

 

یک نمونه خون در آزمایشگاه تشخیص طبی از بیمار گرفته می‌شود و ازنظر وجود آنتی‌بادی‌های ضد هلیکوباکتر پیلوری موردبررسی قرار می‌گیرد. این آزمایش نسبت به تست مدفوع کاربرد کمتری دارد.

 

تست تنفسی

 

این تست در کلینیک‌های تخصصی و یا بیمارستان قابل انجام است. در تست تنفسی از بیمار خواسته می‌شود که یک لیوان آب حاوی ماده تشخیصی را بنوشد. پس از نوشیدن آب، هوای بازدم بیمار با فوت‌کردن در یک بادکنک طبی دریافت می‌شود. پس از آزمایش هوای بازدمی، درصورتی‌که میزان دی‌اکسید کربن بیش‌ازحد مجاز باشد نشان‌دهنده ابتلای فرد به باکتری H. Pylori است.

 

بیوپسی

 

در حین آندوسکوپی درصورتی‌که پزشک علائمی از جراحت مشکوک به عفونت H. Pylori مشاهده نماید با انجام عمل بیوپسی، مقداری نمونه بافتی از قسمت آسیب‌دیده استخراج می‌کند. بافت دریافت شده جهت آزمایشات بیشتر به آزمایشگاه تشخیص طبی ارسال می‌گردد.