نقض گسترده آزادی مطبوعات در سال ۲۰۲۳ در اقلیم کردستان

گروه بین الملل: نقض آزادی بیان و مطبوعات مشکل مداومی در اقلیم کردستان است بر اساس آخرین گزارش سازمان حمایت از حقوق خبرنگاران  مرکز «مترو» [در سال ۲۰۲۳ در مجموع هر هفته به طور میانگین ۵ مورد نقض آزادی بیان و مطبوعات رخ داده است.

 

به گزارش بولتن نیوز به نقل از کردپرس، این مورد در نوع خود یک مشکل سیاسی است. بروز این تخلفات یک پدیده طبیعی یا حاصل نواقص آموزشی نیست بلکه از سوی احزاب و طرفهای سیاسی قدرتمند و سیاستمدران هدایت می‌شود به این امید که از افشای رویدادهای خبری جلوگیری کنند، خشونت و ممانعت و سرکوب، در تضاد با دموکراسی است و حاکمیت قانون را برهم می‌زند و با منافع عمومی مغایرت دارند.

 

مشخص شد که:

 

نقض آزادی مطبوعات با وجود کاهش در سال ۲۰۲۲ در سال ۲۰۲۳ آمار آن افزایش پیدا کرده است.

 

در حالیکە مجموع تعداد تخلفات ۴۲.۲% کاهش پیدا کرده است تعداد کل رویدادهایی که در آنها تخلف روی داده است تنها ۲۰.۴% کاهش پیدا کرده است این بدان معناست که فراوانی رویدادهای تخلف آمیز در مقایسه با سال گذشته تنها اندکی کاهش پیدا کرده است.

 

علیرغم کاهش میزان حوادث و رویدادهای نقض آزادی بیان در سطح کلی اقلیم کردستان، این حالتها در استان اربیل روند افزایشی داشته‌اند. مناطقی که تحت حاکمیت حزب دمکرات کردستان هستند ۵۰% از این حوادث را شامل می‌شوند اما در استانهای دهوک و سلیمانیه کاهش پیدا کرده است.

 

 

 

نیروهای امنیتی وابسته به حزب دمکرات کردستان در ۶۱% موارد (رویدادها) مسئول بوده‌اند کسانیکه از حزب اتحادیه میهنی بوده‌اند در رده دوم تخلفات قرار داشته‌اند.

رادیو و تلویزیون NRT هدفمندترین رسانه باقی مانده است.

 

دستگاهها و نهادهای وابسته به حزب دمکرات کردستان و اتحادیه میهنی کمترین حوادث را در برابر با خبرنگارهایشان تجربه کرده‌اند.

 

این تحلیل سال ۲۰۲۳ با موضوع مشابهی مانند موضوعی که برای تخلافات سال ۲۰۲۲ از سوی «نسار رکورد» با همکاری پاراگراف منتشر شد، انجام گرفته است. هر دو موضوع  از گزارش‌های مرکز مترو به عنوان مبنایی برای گردآوری یک مجموعه داده و همان تحلیل متدولوژی (روش‌شناختی) استفاده می‌شوند. این امر امکان مقایسه داده ها را برای شناسایی روندها فراهم می کند.

 

در گزارش مرکز مترو ۲۴۹ مورد تخلف در سال گذشته میلادی نسبت به ۲۷۴ خبرنگار و آژانس‌های رسانه‌ای گزارش و ارائه شده‌اند. در حالیکه در سال ۲۰۲۲ تعداد ۴۳۱ مورد تخلف درخصوص ۳۰۱ خبرنگار و رسانه انجام گرفته است و این امر باعث کاهش  ۴۲.۲% کل تخلفات شده است.

 

 

مانند همه گزارشات سالانه مرکز مترو مطمئنا این مرکز در تحقیقاتش داده‌ها را کمتر از آنچه هست در نظر گرفته است با این حال برخی از روزنامه نگاران تصمیم می گیرند که حوادث را به دیده بان حقوق بشر گزارش ندهند. حتی بدون در نظر گرفتن طیف کامل حوادث، تعداد کامل تخلفات، همچنان در سال ۲۰۲۳ بسیار بالا بوده، به طور میانگین در هفته حدود ۵ مورد تخلف که ۴.۸ درصد خواهد بود اتفاق افتاده است.

 

در شمارش پایانی مرکز مترو تعداد کلی تخلفات را شمارش می‌کند نه حوادث خاص را، یعنی اگر سه خبرنگار از یک آژانس در یک حادثه دستگیر شوند این امر سه مورد تخلف محسوب می‌گردد.

 

در حالی که این رویکرد اثرات کلی نقض آزادی مطبوعات را شامل میشود، شمارش و تجزیه و تحلیل تعداد رویدادها در نشان دادن میزان فراوانی و مکان و احزابی که در محدود کردن فعالیت رسانه‌ها نقش دارد، بهتر عمل می‌کند.

 

 

مرکز مترو به صورت رتبه بندی تمام موارد رویدادهایی را که در گزارش به آن اشاره شده است و جز آمار این گزارش محسوب شده‌اند ارائه می‌دهد این امر باعث خواهد شد تا تعداد حوادث و رویدادها کامل شمارش شوند.

 

در سال ۲۰۲۳ مرکز مترو تعداد ۱۰۹ رویداد و حوادث مختلف را شناسایی کرده است که حداقل یک مورد آنها مربوط به نقض آزادی مطبوعات بوده است، این تعداد کمتر از آمارهای سال ۲۰۲۲ است و به میزان ۲۰.۴% کاهش پیدا کرده است.

 

نقض آزادی مطبوعات در سال ۲۰۲۳ در اقلیم کردستان از کجا اتفاق افتاد و چه کسی مسئول این اتفاقات است؟

 

رویدادها (نقض آزادی مطبوعات) در کجا اتفاق می‌افتند؟

 

مرکرمترو در سال ۲۰۲۳ تعداد ۵۴ مورد رویداد مربوط به آزادی بیان در استان اربیل را شناسایی کرده است یعنی به طور کامل نصف کل آمار و به نسبتی بالاتر از هر استان دیگر کردستان را دارا می‌باشد، در واقع این افزایش به نسبت ۴۳ رویدادی است که در سال ۲۰۲۲ در اربیل اتفاق افتاده‌اند.

 

 

حزب دمکرات کردستان اداره استان اربیل را بر عهده دارد ولی شهر اربیل پایتخت اقلیم کردستان است از این رو اتحادیه میهنی در آنجا نیز حضور دارد. در سه مرحله از خبرنگار «بوار نیوز» برای پوشش خبری جلسات دفتر سیاسی اتحادیه میهنی در این شهر ممانعت به عمل آمد، علاوه بر این دو رویداد نیز در شهر کویه که جز استان اربیل است از سوی اتحادیه میهنی کنترل شدند، حتی با احتساب این رویدادها در سال ۲۰۲۲ تعداد رویدادهایی که به حزب دمکرات کردستان در استان اربیل مربوط می‌شوند افزایش پیدا کرده است.

 

نقض آزادی مطبوعات در سال ۲۰۲۳ در اقلیم کردستان از کجا اتفاق افتاد و چه کسی مسئول این اتفاقات است؟

 

تنها مکان دیگری که در این باره افزایش آمار داشت حلبچه بود که کوچکترین استان اقلیم کردستان است یعنی از ۳ رویداد در سال ۲۰۲۲ به ۶ رویداد در سال ۲۰۲۳ افزایش داشته است. این منطقه تحت کنترل اتحادیه میهنی کردستان است.

 

استانهای دهوک و سلیمانیه کاهش تعداد رویدادها را تجربه کرده‌اند در استان دهوک که بخشی از آن تحت حاکمیت حزب دمکرات کردستان است ۲۷ رویداد اتفاق افتاده است که در مقایسه با سال ۲۰۲۲ که ۴۲ رویداد رخ داده بود ۳۶% کاهش داشته است.

 

در سلیمانیه آین آمار ۵۱% کاهش داشته است در سال ۲۰۲۳ تعداد ۲۱ رویداد رخ داده است و در سال ۲۰۲۲ تعداد ۴۳ رویداد بود. بخش زیادی از تخلفات سال ۲۰۲۲ در ماه آگوست اتفاق افتاد زمانی که نیروهای امنیتی اتحادیه میهنی کردستان خبرنگارانی را دستگیر کرد که در حال پوشش خبری تظاهرات مخالفان بودند که از سوی جنبش نسل نو سازماندهی شده بود و در نتیجه آن ۱۳ مورد نقض آزادی مطبوعات اتفاق افتاد.

 

در نیمه سال ۲۰۲۳  اعتراضهای زیادی از سوی معلمین معترض در منطقه تحت حاکمیت اتحادیه میهنی کردستان انجام گرفت و منجر به برگزاری اعتصاب شد بر خلاف سال گذشته نیروهای امنیتی رویکرد دستگیری معترضین را بری کنترل اوضاع در پیش نگرفتند و در َآن تنها یک مورد مربوط به نقض آزادی مطبوعات صورت گرفت آن هم زمانی که نیروهای امنیتی از فعالیت تیم گزارشگر کانال KNN جلوگیری کردند.

 

 

به عنوان یک هشدار، تعداد حوادث و رویدادهای مربوط به مقامات دولتی اتحادیه میهنی یا مقامات حزبی آن از ۲ به ۹  افزایش یافته است. این نتیجه افزایش رویداد بیشتری بود که در آن خبرنگاران از پوشش خبری رویدادها در دفاتر اتحادیه میهنی از جمله دفتر سیاسی این حزب در اربیل منع شدند.

 

به طور کلی در سال ۲۰۲۳، در مجموع،۷۲% از رویدادهای نقض آزادی بیان در منطقه تحت حاکمیت حزب دمکرات کردستان و ۲۸ % در منطقه تحت حاکمیت اتحادیه میهنی کردستان و ۱% در کرکوک که در عراق فدرالی واقع است، اتفاق افتاده‌اند در سال ۲۰۲۲ مناطق تحت حاکمیت حزب دمکرات کردستان ۶۳% و در منطقه تحت حاکمیت اتحادیه میهنی ۳۵% و در مناطق مورد مناقشه ۱% بوده است.

 

نقض آزادی مطبوعات در سال ۲۰۲۳ در اقلیم کردستان از کجا اتفاق افتاد و چه کسی مسئول این اتفاقات است؟

 

چه کسی مسئول بود؟

 

نیروهای امنیتی وابسته به حزب دمکرات کردستان در سال ۲۰۲۳ مسئول بیشتر رویدادها (نقض آزادی مطبوعات) بوده‌اند که در کل ۵۸ رویداد بوده‌اند. مسئول ۹ رویداد دیگر نیز مقامات حزب دمکرات یا مسئولین دولتی وابسته به این حزب بوده‌اند. در نتیجه آن معاونان (ماموران) حزب دمکرات کردستان ۶۱% از کل رویدادهایی را که مرکز مترو شناسایی کرده است مرتکب شده‌اند.

 

در مجموع ماموران اتحادیه میهنی کردستان مسئول ۲۷% رویدادها بوده‌اند از جمله ۲۰ رویداد از سویی نیروهای امنیتی اتحادیه میهنی و ۹ رویداد از سوی مقامات حزبی یا دولتی اتحادیه میهنی رخ داده‌اند.  

 

در آمار مقایسه ای فوق که رسانه هاولاتی در خصوص ۷ رویداد انجام داده بود گروههای سیاسی خارج از اقلیم کردستان ۲ رویداد، افراد ناشناس ۲ رویداد، احزاب سیاسی دیگر کردستان ۲ رویداد را مرتکب شدند و حزب جنبش نسل نو و حزب سوسیال دمکرات کردستان مسئول انجام ۱ رویداد بودند.

 

در مقایسه با سال ۲۰۲۲ حزب دمکرات کردستان و اتحادیه میهنی و اقشار و طبقات دیگر همه شاهد کاهش آمار رویدادها بوده‌اند  این نشان دهنده کاهش مقدار کلی رویدادها می‌باشد، اما سهم حزب دمکرات کردستان در کل از ۵۳% به ۶۱% افزایش داشته است.

 

نقض آزادی مطبوعات در سال ۲۰۲۳ در اقلیم کردستان از کجا اتفاق افتاد و چه کسی مسئول این اتفاقات است؟

 

چه کسی هدف قرار گرفته است؟

 

مانند سال گذشته بیشترین رویدادهای نقض آزادی بیان در خصوص خبرنگاران رسانه NRT رخ داده است. در سال ۲۰۲۳ تعداد ۳۶ مورد مستقیما به این رسانه مربوط بوده‌اند که تنها ۳ مورد از آنها نسبت به سال ۲۰۲۲ کاهش داشته است این رسانه وابسته به جنبش نسل نو است که بزرگترین حزب اپوزیسیون اقلیم کردستان محسوب می‌گردد. خبرنگاران شهر سپیدا در ردیف دوم با ۱۰ مورد بیشترین نقض آزادی را شاهد بوده‌اند و به حزب اتحاد اسلامی کردستان مربوط می‌شوند که جبهه دیگر اپوزیسیون است.

 

در مقابل، مواردی که دستگاههای وابسته به احزاب حاکم را هدف قرار می‌دهند حدود یک سوم مجموع موارد سال ۲۰۲۲، کاهش یافته و تنها ۱۸% موارد سال ۲۰۲۳ را شامل می شود. جای تعجب است که مرکز مترو  هیچ رویدادی (مورد نقض آزادی مطبوعات) را که مستقیما خبرنگاران شبکه روداو یا کردستان ۲۴ را که هر دو این رسانه‌ها مورد حمایت مقامات ارشد حزب دمکرات کردستان هستند، هدف قرار داده باشد، ثبت نکرده است. تعداد رویدادهایی که شامل بیش از سه آژانس رسانه‌ای بوده در سال گذشته اندکی افزایش داشته است.

 

نقض آزادی مطبوعات در سال ۲۰۲۳ در اقلیم کردستان از کجا اتفاق افتاد و چه کسی مسئول این اتفاقات است؟

 

نتیجه

 

دنیا شاهد تخلفاتی  است که در خصوص خبرنگاران اقلیم کردستان انجام می‌گیرد، به راستی آزادی بیان به عرصه و میدان اصلی تنش میان دولت اقلیم کردستان و متحدان خارجی‌اش تبدیل شده است.

 

در پستی در تاریخ ۱ فوریه در شبکه اجتماعی فیسبوک کنسولگری آمریکا در اربیل اعلام کرد ما نگران پسرفت اخیر آزادی مطبوعات در اقلیم کردستان هستیم.

 

دولت اقلیم کردستان نسبت به بیان این انتقاد بسیار حساس است انتشار این پست واکنش پیشوا هورامانی سخنگوی دولت اقلیم کردستان را در پی داشت و مدعی شد که اظهارات کنسولگری آمریکا با سخنان دیپلماتهای آنها در پشت درهای بسته مغایرت دارد، وی ادعا کرد که امریکاییها از کاهش نقض آزادی مطبوعات در اقلیم کردستان اظهار آگاهی کرده‌اند و به گزارش مرکز مترو که کاهش ۴۲% نقض آزادی مطبوعات را تایید کرده است، اشاره کرده‌اند.

 

پیشوا هورامانی نماینده سابق حزب دمکرات کردستان در سمت سخنگوی دولت مسرور بارزانی فعالیت می‌کند. حزب دمکرات کردستان مسئولیت هیچ شرایط و وضعیتی را بر عهده نمی‌گیرد آنها مسئول اکثریت قریب به اتفاق تخلفات و ناظر افزایش رویدادهای متخلفانه در استان اربیل هستند، در حالی که مناطق دیگر شاهد کاهش موارد نقض آزادی مطبوعات بوده‌اند.

 

بر اساس آمارهای کمیته بین‌المللی حفاظت از خبرنگاران، در حال حاضر ۴ خبرنگار در اقلیم کردستان زندانی هستند که شامل گوهدار زیباری، شیروان شیروانی، قهرمان شوکری و سلیمان محمد احمد هستند.

 

در حالی که سه نفر اول چند سالی است که در زندان به سر می‌برند، محمد احمد در ماه اکتبر سال ۲۰۲۳ دستگیر و زندانی شده است وی در رسانه روژ نیوز که وابسته به حزب کارگران کردستان است فعالیت می‌کند و هنوز روند دادگاهی وی انجام نگرفته است.

 

کاهش تخلفات و رویدادها یک تحول مثبت است اما آزادی مطبوعات به عنوان یک نگرانی اصلی در اقلیم کردستان تداوم خواهد داشت تا زمانی که این ارقام بسیار کمتر از سطح فعلی شوند و روزنامه نگاران و خبرنگاران دیگر زندانی نشوند.

 

اگر در واقع دیپلماتهای آمریکایی مقامات اقلیم کردستان را به خاطر کاهش نسبتا کم تعداد رویدادها مورد تحسین و ستایش قرار می‌دهند پس لازم است که به اقدامات خود در این باره ادامه دهند.

 

انتهای پیام/#