آزمون سخت سوناک در سال ۲۰۲۴

به گزارش بولتن نیوز به نقل از ایرنا، به تعبیر یکی از رسانه‌های انگلیسی دوران تفریح سیاسی ریشی سوناک در داونینگ استریت به سر رسیده و با آغاز سال جدید میلادی، رقابت‌های انتخاباتی میان احزاب سیاسی رسماً آغاز خواهد شد. نخست وزیر انگلیس چندی پیش با انتشار یک کلیپ ویدئویی کوتاه به شیوه فیلم‌های هالیوودی ایام کریسمس و سال نو را به مردم این کشور تبریک گفت. «کی‌یر استارمر» رهبر دومین حزب سیاسی انگلیس (کارگر) هم به همراه همسرش، کریسمس را در یک میخانه جشن گرفتند.

اما از چند روز دیگر که سال جدید میلادی آغاز می‌شود، سیاست در انگلیس چهره جدی‌تر و شاید به تعبیر بهتر، خشن و زشت‌تری به‌خود می‌گیرد. انتظار می‌رود که رهبران دو حزب اصلی انگلیس (محافظه‌کار و کارگر) کارت‌های اصلی یا به اصطلاح ۱۰۰ خود را رو کنند. از این جهت، می‌توان انتظار داشت که حملات لفظی میان دو طرف تندتر شده و برنامه‌های یکدیگر را با ادبیات خشن‌تری نقد کنند.

بالطبع تنور خبرهای انتخاباتی هم در رسانه‌ها داغ خواهد شد و از این رو، رسانه‌ها کمربندهای خود را برای سالی پرفراز و نشیب سفت بسته‌اند.

بر اساس رویه سیاسی، دور بعدی انتخابات سراسری در انگلیس باید تا پیش از ۲۵ ژانویه سال ۲۰۲۵ برگزار شود. تاریخ دقیق آن هنوز روشن نیست اما از آنجا که انتخابات در انگلیس معمولا در بهار یا پائیز برگزار می‌شود و انتخابات برای تعیین شهردار لندن هم قرار است در ماه «مه» برگزار شود، انتظار می‌رود که انتخابات سراسری در اکتبر برگزار شود. دستکم ظاهر امر این طور نشان می‌دهد و بیشتر کارشناسان بر این باورند که دولت به‌عنوان مسئول تعیین کننده زمان انتخابات، پائیز را پیشنهاد خواهد کرد.

بنابراین هر روز در سال جدید میلادی تا برگزاری انتخابات، ‌برای احزاب سیاسی در انگلیس حائز اهمیت و حیاتی بشمار می‌رود. از این رو نگاهی به تحولات سیاسی سال جدید انداخته‌ایم تا تصویر بهتری از اوضاع سیاسی انگلیس داشته باشیم.

ژانویه:

طرح جنجالی دولت انگلیس برای اخراج اجباری مهاجران به کشور آفریقایی رواندا احتمالا اصلی‌ترین دردسر ریشی سوناک با هم‌حزبی‌ها و حزب رقیب (کارگر) خواهد بود. نمایندگان پارلمان انگلیس چندی پیش به طرح دولت برای شناسایی رواندا به عنوان یک کشور امن برای انتقال پناهجویان رای موافق دادند. اما در این رای‌گیری شمار قابل توجهی از جناح دست راستی حزب محافظه‌کار رای ممتنع و هشدار دادند که به سایر بندهای این طرح جنجالی رای موافق نخواهند داد.

کار سوناک برای جلب رضایت هم حزبی‌هایش به ویژه در سایه استعفای اخیر معاون وزیر کشور انگلیس در اعتراض به طرح رواندا، چندان ساده و روان نیست. نخست وزیر انگلیس در جریان رای‌گیری دور قبل مذاکرات گسترده‌ و مفصلی را با اعضای حزب داشت و سرانجام آن‌ها به بخشی از طرح که چندان جنجال برانگیز نبود، رای ممتنع دادند.

جناح دست راست نسبت به پیامدهای حقوقی طرح رواندا اعتراض جدی دارد و اگر سوناک نتواند این لایحه را از سد پارلمان عبور دهد، بعید نیست که دولت او سقوط کرده و شاهد برگزاری انتخابات سراسری، خیلی زودتر از موعد باشیم.

از طرفی «کی‌یر استارمر» هم نسبت به این لایحه اعتراض دارد و قرار است در سال جدید، طرح جایگزین حزب کارگر را ارائه کند. البته هدف او به گفته کارشناسان، تلاش برای تضعیف محافظه‌کاران و تقویت جایگاه حزب کارگر است.

فوریه:

حزب محافظه‌کار بعد از هفت دوره انتخابات میان‌دوره‌ای در سال ۲۰۲۳، با انتخابات دیگری در منطقه ولینگ‌بارو مواجه است. پیتر بون نماینده این منطقه از حزب محافظه‌کار چندی پیش به اتهام قلدری و آزار جنسی از این سمت برکنار شد و طبق برنامه اعلام شده، انتخابات برای تعیین جانشین او در ماه فوریه برگزار می‌شود.

گفتنی است که کرسی این منطقه از سال ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۵ در اختیار حزب کارگر (در دوران رهبری تونی بلر) بوده و با توجه به افول محبوبیت حزب سوناک، بعید نیست که از کف محافظه‌کاران خارج شود. ضمن آنکه حزب محافظه کار در انتخابات میان دوره‌ای اخیر، ۳ کرسی در مناطق سلبی، تم‌وورث و میدبدفوردشایر را که با آراء بالا بدست آورده بود از دست داد و به حزب کارگر واگذار کرد.

از طرفی بون در تلاش است بی‌گناهی خود را اثبات کند و ممکن است به‌عنوان نماینده مستقل در انتخابات میان‌دوره‌ای شرکت کند؛ در چنین شرایطی کار برای حزب سوناک سخت‌تر خواهد شد.

از سویی اسکات بنتون نماینده منطقه بلک‌پول ساوت از حزب محافظه‌کار هم با اتهام فساد جنسی رو برو است و احتمال برگزاری انتخابات میان‌دوره‌ای در این منطقه بعید نیست.

به هر روی این انتخابات در نوع خود آزمونی برای سنجش اعتبار و پشتوانه عمومی حزب محافظه‌کار است.

مارس:

جرمی هانت وزیر دارایی انگلیس قرار است متمم بودجه دولت را ۶ مارس یعنی حدود ۱۰ هفته دیگر به پارلمان ارائه کند. دولت انگلیس سال گذشته ۱۵ مارس متمم بودجه را ارائه کرد و از این منظر، هانت در این زمینه کمی پیش‌دستی کرده است.

این در واقع آخرین فرصت سوناک برای ارائه برنامه‌های اقتصادی و مالی دولت و به اصطلاح جلب آراء خاکستری در انتخابات پیش‌رو است. به عقید کارشناسان، ارائه زودتر لایحه بودجه از آن جهت است که اگر قرار شد انتخابات سراسری در فصل بهار (ماه مه) برگزار شود، دولت فرصت بیشتری برای جلب نظر رای دهندگان داشته باشد.

در سال ۱۹۹۲، نورمن لامونت وزیر دارایی وقت انگلیس هم متمم بودجه دولت را دهم مارس و پیش از برگزاری انتخابات ارائه کرد. او در لایحه‌ای که به مجلس ارائه کرد، سقف معافیت مالیاتی را برای افراد کم‌درآمد افزایش داد. جان میجر روز بعد خواستار برگزاری انتخابات زودهنگام و موفق شد یک پیروزی غیرمنتظره را با اکثریت ۲۱ آرا به دست آورد.

برخی کارشناسان معتقدند که سوناک هم ممکن است از تاکتیک مشابهی استفاده و از فرصت متمم بودجه برای اعلان انتخابات سراسری استفاده کند. هانت اعلام کرده که احتمالا مالیات بر ارث را کاهش یا لغو خواهد کرد.

این طرح نظر جناح راست‌ و طیف سنتی حزب محافظه‌کار را تامین خواهد کرد، اما بسیاری از نمایندگان حزب کارگر معتقدند که راه‌های بهتری برای کاهش مالیات و کمک به افرادی که درآمد کمتر و متوسطی دارند، وجود دارد. در واقع حزب کارگر این طرح را به عنوان کاهش مالیات برای میلیونرها توصیف و محکوم کرده است.

مارس همچنین ماهی است که اگر قرار است انتخابات در ماه مه برگزار شود، پارلمان باید منحل شود. بر اساس رویه قانونی، انتخابات سراسری ۲۵ روز کاری پس از انحلال پارلمان، بدون احتساب تعطیلات رسمی و آخر هفته برگزار می‌شود.

آوریل:

آوریل آغاز سال جدید مالی و زمانی است که دولت تمایل دارد تا نتیجه کاهش مالیات‌ها بر سفر مردم ظاهر شود. این امر به ویژه اگر قرار باشد انتخابات در ماه مه برگزار شود، برای دولت حیاتی است.

اگر هم انتخابات در ماه اکتبر برگزار شود، محافظه‌کاران مایلند که رای دهندگان مزایای سیاست‌های مالی دولت را تجربه کرده باشند. از این جهت است که آن‌ها اصرار دارند دولت هرچه سریع‌تر متمم بودجه را ارائه و سیاست‌های جدید را اعلام کند.

مـــه:

مه، ماه پر فراز و نشیب سیاسی انگلیس خواهد بود. خواه انتخابات سراسری برگزار شود خواه نشود، انتخابات برای تعیین شهردار جدید لندن، رویدادی مهم در صحنه سیاسی انگلیس خواهد بود.

صادق خان شهردار کنونی لندن از حزب کارگر، مایل است که برای سومین دور در انتخابات شرکت کند. پیروزی او به‌عنوان شهردار پایتخت، به طور قطع جایگاه حزب کارگر را در انتخابات سراسری تقویت خواهد کرد.

البته محبوبیت او پس از اجرای طرح سختگیرانه مقابله با آلودگی هوا، که ده‌ها هزار راننده را در بحبوحه بحران هزینه‌های زندگی وادار به تعویض خودرو کرد، تحت تاثیر قرار گرفت. با این حال سوزان هال رقیب او از حزب محافظه‌کار هم چندان محبوبیتی در میان ساکنین لندن و شانس بالاتری برای پیروزی در انتخابات ندارد.

طبق برنامه اعلام شده، انتخابات برای تعیین شهردار لندن دوم ماه مه برگزار خواهد شد.

ژوئن:

تاثیر انتخابات شهرداری لندن می‌تواند در ماه ژوئن بروز و ظهور پیدا کند. در واقع اگر انتخابات سراسری در ماه مه برگزار نشود و نامزد حزب محافظه‌کار هم شهردار لندن نشود، به عقیده کارشناسان احتمال ریزش نمایندگان پارلمانی این حزب که انگیزه خود را برای پیروزی در انتخابات پیش‌رو از دست داده‌اند، کلید خواهد خورد.

این درحالیست که نایجل فاراژ چهره سرشناس جناح دست راست انگلیس هم که در نتیجه همه‌پرسی برگزیت در سال ۲۰۱۶ اثرگذار بود، برای بازگشت به صحنه سیاسی خیز برداشته است. او در کسوت رهبر حزب اصلاحات انگلیس موفق شد تا طبق نظرسنجی‌ها ۱۱ درصد آراء عمومی را به این حزب جلب کرده و قصد دارد تا در انتخابات پیش‌رو، یک نماینده در هر حوزه معرفی کند.

ژوئیــه:

اگر سوناک انتخابات سراسری را در ماه اکتبر برگزار کند، ژوئیه آخرین فرصت او برای ترمیم کابینه خواهد بود. برخی نمایندگان حزب محافظه‌کار پیش‌بینی می‌کنند که اگر نخست وزیر دست به ترمیم کابینه بزند، احتمالاً جرمی هانت را از وزارت دارایی حذف و کلیر کوتینهو را جانشین او خواهد کرد.

هدف او این است که اگر حزب «کی‌یر استارمر» در انتخابات پیروز شد، ادعا نکند که وزارت دارایی انگلیس برای نخستین بار تحت زمامداری یک زن قرار گرفته است. در حال حاضر ریچل ریوز وزیر دارایی دولت سایه است و اگر حزب کارگر در انتخابات پیروز شود، سکان وزارت دارایی دولت را برعهده خواهد گرفت.

ناظران پیش‌بینی می‌کنند که جرمی هانت در جریان ترمیم احتمالی کابینه، به وزارت کشور منتقل شود.

سپتامبر:

بعد از تعطیلات ماه اوت، پارلمان در ماه سپتامبر به‌منظور تکمیل کارهای ناتمام بازگشایی خواهد شد. به تعبیر ناظران، سپتامبر زمانی است که مجلس عوام با کسانی که سمت‌های کلیدی در دولت و سایر احزاب سیاسی داشتند خداحافظی کند.

ین والاس وزیر دفاع سابق، دومینیک راب وزیر خارجه اسبق، ساجد جاوید یکی از اعجوبه‌های سیاسی حزب محافظه‌کار که سکان‌داری چندین وزارت‌خانه را در کارنامه خود دارد و مت هنکاک وزیر پیشین بهداشت از جمله کسانی هستند که در انتخابات پیش‌رو شرکت نخواهند کرد.

اما انتخابات سراسری در ماه اکتبر به این معنا خواهد بود که کنفرانس‌های سالانه احزاب سیاسی که به طور سنتی در ماه سپتامبر برگزار می‌شود در کار نیست و در عوض، کارزارهای تبلیغاتی گسترده‌ای در سراسر انگلیس جریان خواهد داشت.

اکتبــر:

ماهی که به احتمال قوی انتخابات برگزار خواهد شد. محافظه‌کاران مایلند تا حد ممکن این رویداد سیاسی را به عقب انداخته و حتی زمزمه ۳۱ اکتبر هم شنیده می‌شود. اما از آنجا که این روز با جشن هالووین مصادف می‌شود و هیچ‌کدام از احزاب مایل نیستند تا «انتخابات وحشتناک» تیتر رسانه‌ها شود، ۲۴ اکتبر یکی از گزینه‌های محتمل برای برگزاری انتخابات است.

در جریان کارزارهای تبلیغاتی نیز احزاب سیاسی تلاش خواهند کرد تا کارت‌های برتر خود را به‌منظور جلب آراء عمومی رو کنند. پیش‌بینی می‌شود که بوریس جانسون نخست وزیر پیشین انگلیس از حزب محافظه کار، طیف طرفدار برگزیت را هدف قرار دهد و دیوید کامرون نخست وزیر اسبق و وزیر خارجه کنونی انگلیس هم قشر متوسط جامعه را تشویق به حمایت از محافظه‌کاران کند.

از حزب کارگر هم احتمالاً تونی بلر نخست وزیر اسبق انگلیس که رابطه نزدیکی با «کی‌یر استارمر» رهبر کنونی این حزب دارد، هوادارانش را به حمایت از حزب کارگر تشویق خواهد کرد. کاری که او به‌ عنوان یک عنصر طرفدار رژیم صهیونیستی در انتخابات سال ۲۰۱۹ از جرمی کوربین چهره‌ سرشناس ضد اسرائیلی دریغ کرد.

در اسکاتلند هم حزب کارگر روی ظرفیت گوردن برآون نخست وزیر پیشین انگلیس حساب کرده تا نظر هواداران حزب ملی اسکاتلند را جلب کند.

در نهایت هرکدام از احزاب سیاسی که حداکثر قاطع کرسی‌های پارلمان را کسب کنند، سکان دولت را به دست خواهد گرفت. این درحالیست که طبق نظرسنجی‌ها هیچ‌کدام از دو حزب، قادر به کسب حداکثر قاطع نخواهند بود و به احتمال قوی، پارلمان در وضعیت به اصطلاح معلق قرار خواهد گرفت؛ تا یکی از احزاب اصلی (کارگر یا محافظه‌کار) بواسطه ائتلاف با احزاب کوچکتر، دولت تشکیل دهد.

نوامبر:

نوامبر می‌توانست ماه آرامی در صحنه سیاسی انگلیس باشد، اما نباید تاثیر انتخابات آمریکا را بر سیاست انگلیس نادیده گرفت. انتخابات آمریکا طبق برنامه اعلام شده پنجم نوامبر برگزار می‌شود و اگر حزب جمهوری‌خواه پیروز شود، نایجل فاراژ و بوریس جانسون احتمالاً نخستین کسانی خواهند بود که راهی واشنگتن می‌شوند.

رسانه‌های انگلیس می‌گویند که بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید و شکست محافظه‌کاران در انتخابات می‌تواند زمینه بازگشت بوریس جانسون به قدرت را فراهم کند. اما بازگشت ترامپ برای هر کس که نخست وزیر انگلیس باشد، خواه سوناک و خواه استارمر، می‌تواند دردسرساز باشد و به گفته یک کارشناس سیاسی، «اوکراین و خاورمیانه به میدان‌های مین سیاسی خطرناک برای نخست وزیر بریتانیا تبدیل خواهند شد.»

دسامبر:

آخرین ماه سال زمانی خواهد بود که تکلیف جانشین رهبر حزب مقلوب در انتخابات مشخص خواهد شد. اگر سوناک شکست بخورد، چهره‌هایی همچون «کمی بدنوک» و «سوئلا برآورمن» از جمله کسانی هستند که پیش‌بینی می‌شود برای تصاحب مسند رهبری حزب رقابت کنند.

حزب کارگر هم چهره چندان سرشناس و کاریزماتیک ندارد. شاید اگر صادق خان در انتخابات شهرداری رای نیاورد و حزب کارگر در انتخابات سراسری شکست خورد، او یکی از گزینه‌هایی باشد که برای جانشینی استارمر رقابت کند.

درکل بیشتر نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که حزب کارگر در انتخابات ۲۰۲۴ بر محافظه‌کاران غلبه خواهد کرد. این احتمال هم وجود دارد که سوناک پیروزی غافلگیر کننده‌ سال ۱۹۹۲ را تکرار کند.

اگر او موفق به چنین کاری شد، شاید سال آینده میلادی سری دوم پیام تبریک کریسمس به سبک فیلم‌های هالیوودی را در داونینگ استریت منتشر کند. استارمر و همسرش هم اوقات فراغت بیشتری را برای شرکت در جشن‌های کریسمس محلی خواهند داشت.