عدالت سریع ! نگاهی به دادگاه شریعت طالبان

گروه بین الملل: در آگوست 2021، زمانی که ده‌ها هزار نفر از مقامات دولتی، مترجمان و نخبگان غربی به دنبال تسخیر کابل توسط طالبان از افغانستان گریختند، تقریباً کل سپاه مطبوعات خارجی به آنها پیوست. تایمز نه تنها خبرنگاران خود، بلکه مترجمان، آشپزها و رانندگان خود را نیز تخلیه کرد. در میان یکی از بزرگترین رویدادهای خبری بین المللی در دو دهه اخیر، بسیاری از دفاتر خالی ماندند. وال استریت ژورنال، واشنگتن پست و شبکه‌های بزرگ از بین رفتند. از ویکتور بلو، عکاسی که در داخل کشور افغانستان در حال انجام وظیفه بود، خواسته شد تا با همکارانش فرار کند - و نپذیرفت. او یکی از معدود خبرنگارانی بود که پشت سر ماندند، و ماه‌ها را به سفر در کشور گذراند و زوایای تاریک حکومت طالبان را کاوش کرد.

به گزارش بولتن نیوز به نقل از تبریز امروز، این مستند نگاهی بی‌نظیر به قلب افغانستان طالبان و این حقیقت دارد که غرب نتوانسته طولانی‌ترین جنگ آمریکا را درک کند.
فیلمی از ویکتور بلو و راس مک دانل-متن از آناند گوپال

در آگوست 2021، زمانی که ده‌ها هزار نفر از مقامات دولتی، مترجمان و نخبگان غربی به دنبال تسخیر کابل توسط طالبان از افغانستان گریختند، تقریباً کل سپاه مطبوعات خارجی به آنها پیوست. تایمز نه تنها خبرنگاران خود، بلکه مترجمان، آشپزها و رانندگان خود را نیز تخلیه کرد. در میان یکی از بزرگترین رویدادهای خبری بین المللی در دو دهه اخیر، بسیاری از دفاتر خالی ماندند. وال استریت ژورنال، واشنگتن پست و شبکه‌های بزرگ از بین رفتند. از ویکتور بلو، عکاسی که در داخل کشور افغانستان در حال انجام وظیفه بود، خواسته شد تا با همکارانش فرار کند - و نپذیرفت. او یکی از معدود خبرنگارانی بود که پشت سر ماندند، و ماه‌ها را به سفر در کشور گذراند و زوایای تاریک حکومت طالبان را کاوش کرد.

این فیلم توسط مرکز پولیتزر حمایت شد.

برای مشاهده فیلم کلیک کنید.

بسیاری از مطبوعات، نیروهای ایالات متحده را به عنوان دفاع از مردمی که طرفدار غرب هستند در برابر شورش طالبان عمیقاً نامحبوب می دیدند. اما بلو به سرعت متوجه شد که در مناطق مرکزی شورشیان، که در مناطق روستایی قرار دارند، داستان بسیار ظریف‌تر است. افغانستان تحت اشغال ایالات متحده یک قلمرو تقسیم شده بود. افغان‌هایی که در مناطق آرامش نسبی زندگی می‌کنند تمایل به مخالفت با طالبان دارند، اما آن‌هایی که در مناطق جنگ‌زده زندگی می‌کنند اغلب طالبان را جایگزین بهتری برای دولت فاسد تحت حمایت ایالات متحده می‌دانند. رسانه های غربی این ماجرا را از دست دادند. بخشی از دلیل این بود که دسترسی به حومه های جنگ زده برای خبرنگاران خارجی دشوار بود - البته غیرممکن -، بنابراین ابعاد جنایات مرتکب شده توسط نیروهای ایالات متحده و متحدان آنها بدون سند باقی ماند. این خشونت، بسیاری از جوامع پشتون روستایی را علیه آمریکایی ها برانگیخت. در برخی از روستاها، تقریباً هر فرد بالغ، مستقیم یا غیرمستقیم، در شورش ها دست داشته است.

با این حال، دلیل عمیق‌تری وجود داشت که غرب افغانستان را تا این حد اشتباه تصور می‌کرد: اعضای گروه مطبوعاتی غربی، که عمدتاً لیبرال و سکولار هستند، در پذیرش این واقعیت مشکل داشتند که بسیاری از کشوری که سال‌ها به پوشش آن اختصاص داده بودند، بسیار محافظه‌کار و مذهبی بود. . این ظاهر تقوای طالبان بود که بیش از هر چیز دیگری به شورش، مشروعیت در مناطق روستایی پشتون نشین داد. امروز، به عنوان یک دولت، طالبان تقریباً هیچ خدمات رفاهی، هیچ چشم انداز اقتصادی قابل دوام و اندکی از راه حقوق بشر ارائه نکرده است - اما خدمات مذهبی را ایجاد کرده است که جمعیت روستایی آن را حیاتی می دانند. مهمترین آنها نظام دادگاه شرعی است.

در ماه می گذشته، بلو با راس مک دانل، فیلمساز، که بیش از پنج سال در اوج جنگ در افغانستان کار کرده بود، برای مستندسازی یک دادگاه شریعت در جلسه همکاری کرد. تا آنجا که من می دانم، افراد خارجی هرگز پیش از این موفق به فیلمبرداری از چنین اقداماتی نشده بودند. «عدالت سریع» نگاهی بی‌رقیب به قلب افغانستان تحت سلطه طالبان ارائه می‌کند - و در نتیجه، به آنچه غرب در طولانی‌ترین جنگ آمریکا نتوانسته است درک کند، دسترسی می یابد.

به احتمال زیاد صدها دادگاه شرعی در سراسر کشور افغانستان وجود دارد. دادگستری در «عدالت سوئیفت» در شهر موسی قلعه، در مرکز روستایی پشتون ها در ولایت هلمند است. در زمان اشغال، یکی از شدیدترین نقاط درگیری افغانستان بود که بمباران شد. همانطور که مردم محلی می گویند، نیروهای ایالات متحده و متحدانش تعداد فوق العاده ای از غیرنظامیان را کشتند و به تبدیل منطقه به پایگاه طالبان کمک کردند. دادگاه موسی قلعه سال ها است که فعال بوده و حتی قبل از خروج ایالات متحده از این کشور فعالیت می کند و به نظر می رسد از مشروعیت مردمی برخوردار است. بلو به من گفت: «از اینکه مردم چقدر به تصمیمات داوران ایمان دارند شگفت زده شدم. مردم آنها را به عنوان دلالان حسن نیت و آغشته به اقتدار دینی می بینند.»

برای غربی‌ها، اصطلاح «شریعت» ممکن است افراد متعصب شمشیر به دست با حساسیت‌های عهد عتیق را به یاد بیاورد. با این حال، به طور سنتی، کمتر از ده درصد شریعت - که به عربی به معنای "قانون دینی" است - به جراحات جنایی مانند قتل، تجاوز جنسی، یا دزدی مربوط می شود. بقیه مربوط به روابط خانوادگی و زناشویی و مسائل عرفانی معاملات تجاری و تشریفاتی است. دادگاه های شریعت قرن ها در افغانستان وجود داشته است و در طول اشغال ایالات متحده یکی از سه نظام حقوقی متمایز را تشکیل دادند. همچنین دادگاه‌های رسمی دولت افغانستان تحت حمایت ایالات متحده وجود داشت که به طرز مشهوری فاسد و ناکارآمد بودند. رشوه روان کننده این سیستم بود. قاتلان اغلب آزاد می‌رفتند، در حالی که بی‌گناهان در زندان‌هایی که مملو از شکنجه و دیگر آزار و اذیت‌ها بود، در تنگنا بودند. و سیستم قبیله ای، یک رویکرد غیررسمی و گاه موقتی وجود داشت

حل اختلاف بر اساس شیوه های پشتون روستایی

تعداد کمی از پشتون های روستایی از دادگاه های قدیمی دولت افغانستان بیزار می شوند. در عوض، امروز تنش مرکزی بین قوانین قبیله ای و مذهبی است.

جلب کننده ترین لحظه «عدالت سریع» زمانی است که با شفیع، بیوه بیست و پنج ساله ای آشنا می شویم که برای مقاومت در برابر تلاش برادر شوهرش برای ازدواج با او در دادگاه است. چشمانش به سختی از پشت تور برقعش دیده می شود، اما صدایش طنین انداز است: «این مردها کرکس هستند. "آنها زندگی می کنند تا ارث دیگران را بگیرند." متن فرعی در اینجا تضاد بین قواعد حاکم بر ازدواج در عرف قبیله ای و قوانینی است که طبق قوانین شرعی چنین می کنند. بر اساس قوانین قومی پشتون، زنان چیزی بیش از دارایی خانواده هستند. تحت عمل بد، خانواده ها زنان را برای حل و فصل دعواهای خونی مبادله می کنند. روستاهای پشتون یک تفکیک جنسیتی سفت و سخت را اعمال می کنند و زنان را به خانه محدود می کنند تا آبروی خانواده حفظ شود. زنان فاقد حق طلاق هستند. آنها از داشتن ملک منع شده اند. آنها از ارث محروم هستند. آنها اجازه ندارند در مسجد نماز بخوانند. زنای غیرقانونی است، با درد مرگ. یک ضرب‌المثل پشتون این اخلاق را به تصویر می‌کشد: «زن‌ها انسان‌هایی نیم‌ارزش هستند».

طبق شرع، زنان می توانند دارایی باشند و ارث دریافت کنند. ممکن است در مسجد نماز بخوانند. آنها حق طلاق دارند که به موجب آن معادل نفقه به آنها تعلق می گیرد. و در حنفیت، مکتب شرعی که توسط طالبان دنبال می شود، رضایت زن برای ازدواج لازم است. با این حال، طبق سنت قبیله ای پشتون، زنان چنین حقی ندارند. یک بیوه ممکن است به زور با برادر شوهر مرحومش ازدواج کند، گاهی اوقات به عنوان زن دوم یا سوم. در دهه‌های اخیر، شنیدن خبر ازدواج زنجیره‌ای زنان با یکی از برادران بعدی که هر یک در درگیری جان باختند، غیرمعمول نبود. در نتیجه، بسیاری از زنان پشتون روستایی پس از تحمیل قوانین شریعت، زندگی خود را بهبود بخشیدند. البته، حتی حقوق ناچیز شریعت با حقوقی که زنان در نظام های لیبرال از آن برخوردارند، بسیار فاصله دارد – اما چنین نظامی هرگز در مناطق روستایی پشتون نشین وجود نداشت، حتی در زمان اشغال ایالات متحده. در حکومت قبلی افغانستان، زنان پشتون روستایی بر روی کاغذ از حقوق زیادی برخوردار بودند، اما در عمل کمتر. بلو و مک دانل از پدر شفیع پرسیدند که آیا او در دولت تحت حمایت ایالات متحده برنده پرونده او بود یا خیر. او به آنها گفت: «آن را فراموش کن. در حکومت قبلی، آنها به عرف قبایلی پشتون تعلل می‌کردند.»

زنانی که امیدوارند حقوق بیشتری در افغانستان به دست آورند، ممکن است به دنبال سوء استفاده از این تنش بین قوانین قبیله ای و مذهبی باشند. دولت طالبان دختران را از رفتن به دبیرستان یا دانشگاه و زنان را از کار در خارج از خانه منع کرده است. با این حال در هیچ تفسیر استانداردی از قوانین دینی به این موضوع اشاره نشده است که زنان نمی توانند کار کنند یا تحصیل نکنند. اقدامات خشن طالبان در واقع بازتابی از رسوم پشتون های روستایی است و بزرگترین جنایت آنها تحمیل این ارزش ها بر یک کشور بسیار متنوع است. در مناطق مرکزی پشتون‌ها، زنان به ندرت ممکن است خانه را ترک کنند، اما در مناطق دیگر زنان در کنار مردان کار می‌کنند و حتی برخی دکان‌ها یا دارایی‌ها را دارند. برای طالبان، منشأ قبیله ای این قوانین مایه شرمساری است. آنها دوست دارند وانمود کنند که تنها بر اساس شرع حکومت می کنند. این ممکن است دلیلی برای افزایش احساسات در میان زنان افغان باشد که با آنها صحبت کرده ام، آنها می خواهند "حقوق خود را تحت اسلام" بیاموزند و آموزش دینی را دنبال کنند. در جوامع دور، زنان حتی به صورت غیر رسمی گرد هم آمده اند تا در مورد این موضوعات بحث کنند. بهترین امید افغانستان ممکن است این زنان باشند که در دهکده های گلی خشکیده از آفتاب زندگی می کنند و یاد می گیرند که طالبان را در بازی خودشان شکست دهند.