شام، تشنه ابتکار منطقه ای

گروه بین الملل: روابط ایران و سوریه فراتر از آن است که افزایش شمار تبادل سفرها و رایزنی‌های تهران و دمشق در ماه های اخیر جلب توجه کند.

به گزارش بولتن نیوز به نقل از خراسان، در سفر اخیر وزیر خارجه کشورمان به سوریه نیز طیف گسترده‌ای از موضوعات مورد بحث قرار گرفت. البته اطلاعات خاصی از محتوای رایزنی‌ها منتشر نشده، اما برخی نکات مهم در صحبت‌های دو طرف به چشم می‌خورد. در خصوص تحرکات اخیر آمریکایی‌ها، وزیر خارجه ایران با صراحت به آمریکایی‌ها توصیه کرد «به خانه‌هایشان برگردند.» همچنین وی بر پاسخ قطعی به حملات اخیر رژیم صهیونیستی تاکید کرد و از ابتکار ایرانی گفت‌وگو میان کشورهای منطقه خبر داد. همچنین طرف سوری ضمن این‌که تحرکات اخیر داعش را متوجه آمریکا دانست، هدف تحرکات آمریکایی را قطع مرزها و اختلاف‌افکنی میان کشورهای منطقه دانست. بشار اسد همچنین خروج اشغالگران ترکیه‌ را پیش‌شرط گفت‌وگوهای سوری - ترکی دانست؛ اما ایران و سوریه علاوه بر پیشبرد روابط سیاسی و اقتصادی، مسائل چالش برانگیز دیگری دارند که شامل روابط این کشورها با سایر بازیگران منطقه نیز می شود. جنگ سوریه، موجب شکل‌گیری چند جبهه در غرب آسیا شده بود که یک سوی آن ایران، سوریه و روسیه قرار داشتند و در طرف مقابل جبهه های مختلفی از بازیگران منطقه‌ای به رهبری عربستان، امارات متحده، قطر و ترکیه و بازیگران فرامنطقه ای به رهبری ایالات متحده بودند. هر چند با بازسازی روابط منطقه ای تحت تاثیر اراده پایتخت ها، دیگر نشانه های کمتری از جناح بندی های قبلی منطقه ای در سوریه مشاهده می‌شود اما کاهش نفوذ سیاسی ایالات متحده در منطقه و افزایش مسائل واشنگتن با روسیه و چین، در حال تبدیل شدن به معضل جدید برای سوریه و منطقه است. در واقع به نظر می رسد مجموع زمینه های موجود در سوریه و ژئوپلتیک خاص این کشور در دریای مدیترانه، همسایگی با سرزمین‌های اشغالی، سرمایه گذاری سیاسی و نظامی که ایران و روسیه در این کشور داشتند، علاقه‌مندی چین به سوریه، ضعف های عمده سیاسی و اقتصادی و امنیتی سوریه، مذاکرات دشوار با عربستان و... زمینی را در سوریه برای آمریکا فراهم کرده است که بازی را به این کشور منتقل کند. از سوی دیگر، حقیقت این است که در دوران گذار و نظم جدید بین‌المللی، انحصار و یک‌جانبه‌گرایی نه ممکن است و نه مطلوب. از این رو شاید تعویق طرح‌های سرمایه‌گذاری اعراب در سوریه برای ما یک پنجره طلایی فرصت برای جبران عقب‌ماندگی‌ها ایجاد کند، اما در بلند مدت در صورت بروز شرایطی، به نفع ما نیست؛ زیرا اولا در صورت درگیر نشدن عملی اعراب در روند بازسازی سوریه ممکن است آن‌ها مجدد دست به اقدامات ضدامنیتی ضدسوری بزنند. ثانیا ایران و حتی روسیه به تنهایی توانایی بازسازی کل سوریه را ندارند و از این نظر، عقب ماندگی قلب پل محور مقاومت، به نفع کل جریان مقاومت نیست. لذا ما باید از این فرصت استفاده کنیم و علاوه بر تلاش برای جبران سریع عقب‌ماندگی‌های اقتصادی‌مان در سوریه، سایر کشورهایی که مانند اعراب محدودیت تحریم‌ها را ندارند، وارد عرصه سوریه کنیم و از سوی دیگر تلاش کنیم در چارچوب ۸ کشور خلیج فارس که قرار است اولین جلسه آن در نیویورک و در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد برگزار شود، روند همگرایی منطقه‌ای را با ابتکارات خودمان پیش ببریم. خلاصه آن‌که برای بازسازی سوریه به یک ابتکار منطقه ای نیاز است. این ابتکار منطقه ای می تواند فصل مشترک دیگری در روابط تهران و دمشق ایجاد کند. درواقع، ورود سیاسی و اقتصادی کشورهای منطقه، از جمله عربستان به سوریه، می تواند نقش بازدارنده در برابر افزایش تحرکات نظامی آمریکا در این کشور داشته باشد. اقناع‌ منطقه برای این مشارکت نیازمند ابتکار و حمایت سیاسی است. با این کار هم جایگاه کشورمان را ارتقا داده‌ایم، هم مشکلات سوریه را به عنوان عضو محور مقاومت حل کرده‌ایم. همچنین طرح آمریکا را خنثی کرده و تمرکز را نیز از توافق سه جانبه آمریکا، عربستان، اسرائیل به سمت توافق گسترده منطقه‌ای تغییر جهت داده‌ایم.