غروب عدالت آموزشی

به گزارش بولتن نیوز به نقل از خراسان، صادق غفوریان- تهرانی‌ها امسال با 12 نفر در میان 40 داوطلب برتر کنکور در رشته های ریاضی فیزیک، تجربی، انسانی، زبان های خارجی و هنر، بیشترین تعداد قبولی‌ها را همچون سال‌های قبل به خود اختصاص دادند. پس از تهران، شهر اصفهان با 4 نفر، رتبه دوم فراوانی در برترین‌ها را در اختیار گرفته است.

یزدی‌ها هم 3 نفر، تبریز دو رتبه برتر و مشهد هم فقط یک نفر را در میان برترین‌ها دارد.

این آمار به خودی خود، شاید چندان مهم به نظر نیاید، اما بررسی آماری در لابه‌لای آمار برترین‌های امسال و سال‌های قبل نشان می‌دهد، مراکز استان‌ها سهمی کاملا غالب نسبت به شهرستان‌ها در تعداد قبولی‌های برتر دارند؛ و این یعنی عدالت آموزشی همچنان غایب بزرگ «نظام آموزشی» کشور است.
این اعداد فقط برای امسال از سهم 82.5 درصدی رتبه‌های برتر کنکور در مراکز استان‌ها نسبت به قبولی‌های 17.5 درصدی شهرستان‌ها خبر می‌دهد.
اگرچه همواره بیان می‌شود تفاوت امتیازهای رتبه‌های برتر کاملا میلی‌متری است و برای نمونه رتبه 10 با 15 تفاوت معناداری ندارد، اما بررسی آماری 40 نفر برتر کنکور، نوعی ملاک سنجش عملکرد آموزشی شهرستان‌ها و مراکز استان‌ها از دیدگاه رسانه‌ها تلقی می شود. ما در ادامه آمارهای بیش از یک دهه اخیر را بررسی کرده ایم.

تکرار برتری مراکز استان‌ها نسبت به شهرستان ها

اما در میان آمار متعددی که از نفرات برتر در پنج رشته مدنظر آزمون، می‌توان بررسی کرد، طبیعتا نسبت قبولی‌های مراکز استان‌ها نسبت به شهرستان‌ها می تواند قابل تامل باشد. این آمار در بررسی خراسان طی یک دهه از سال 1390 تا سال 1400 از برتری 78 درصدی مراکز استان‌ها نسبت به 22 درصد قبولی‌ها از شهرستان های استان‌ها حکایت می‌کند.

کاهش سهم شهرستان ها نسبت به مراکز استان ها

همچنین این بررسی‌ها در سال‌های 1401 و 1402 نشان می‌دهد، سهم شهرستان‌ها حتی از دهه 90 هم کمتر شده و در سال 1401 این رقم به 15 و امسال(1402) به 17.5 درصد رسیده است.
علاوه بر این، بررسی‌های دو دهه اخیر تا سال 1400 هم نشان می‌دهد که در مجموع، مراکز استان‌ها 83 درصد و شهرستان‌ها فقط 17 درصد رتبه‌های برتر را کسب کرده‌اند.
حال وضعیت افت رتبه‌های برتر در سال‌های 1401 و 1402 نیز حاکی از این واقعیت تلخ است که یعنی شهرستان‌ها و استان های کم برخوردار از نظر آموزشی و امکانات، در شاخص عدالت آموزشی نه تنها شرایط بهتری نیافته‌اند بلکه مسیر افول را تجربه کرده‌اند.

80 به 20 به نفع مراکز استان ها

مرور جدول و آمار سهم حضور داوطلبان کنکور در مراکز استان ها در میان رتبه های برتر نسبت به شهرستان ها نشان می دهد، این عدد 80 به 20 است و معنای واضح آن، بی‌عدالتی آموزشی طی بیش از دو دهه و عدم اقدام مناسب از سوی نهاد آموزش و پرورش است.