توافق با عربستان، نتیجه اتحاد واقع‌گرایانه میدان و دیپلماسی

گروه سیاسی _ سید محسن عبدالهی: خبری که ظهر دیروز ناگهان همه فضای سیاست بین‌الملل علی‌الخصوص در حوزه خاورمیانه را تحت‌الشعاع خود قرار داد، فقط یک توافق ساده بین دو رقیب قدیمی و مدعی منطقه و عالم اسلام نبود؛ بلکه خبر از اتفاقاتی مهم در سیاست خارجی ایران و همسایگانش و بزرگ‌تر از آن، نظم آینده جهان و حرکت از دنیای متکی بر هژمون تک قطبی به سمت جهانی چند قطبی داد. آنچه بین جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی در پکن گذشت، از چندین سو قابل بررسی است که تحلیل همه ابعاد آن، بیش از ظرفیت این مطلب است و بررسی تنها بخشی از این ماجرا در این نوشته انجام خواهد گرفت.

به گزارش بولتن نیوز، پس از سر کار آمدن دولت سید ابراهیم رئیسی، تغییر رویکردی جدی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران صورت گرفت و نگاه غربگرایانه، جای خود را به سیاست تعاملی با همسایگان و ایجاد روابط سیاسی و اقتصادی با حوزه آسیای میانه و اوراسیا و همچنین غرب آسیا داد. پیگیری عضویت در سازمان شانگهای و ایجاد روابط مناسب با هند، چین و روسیه نشان می‌داد که جمهوری اسلامی ایران بنا ندارد در زمین طراحی شده توسط غرب بازی کند و در حال طراحی پازلی است که خود کنترل آن را در دست داشته باشد.

تحقق این امر، هم به مسائل داخلی باز می‌گشت و هم به تحولات منطقه در جبهه‌های گوناگون. در حوزه داخلی می‌توان مهم‌ترین علت این دستاورد بزرگ را در یکدست شدن حاکمیت در حوزه سیاست خارجی و نشنیدن ساز مخالف در دولت را مورد توجه قرار داد. به عنوان مثال اگر در دولت پیشین علی لاریجانی به عنوان نماینده مقام معظم رهبری شخصا پیگیر توافقنامه بلند مدت با چین بود و این مسیر خارج از دولت پیگیری می‌شد، در دولت مستقر، این مسأله توسط خرد جمعی و یک سیاست متوازن و با برنامه توسط تمام دستگاه‌های مربوطه دنبال شده است.

اگر پیش از این بحث تقابل میدان و دیپلماسی مطرح بود، امروز شاهدیم که تحولات میدانی در سطح منطقه‌ای و دستاورد‌های علمی دانشمندان ایرانی در حوزه‌های نظامی و هسته‌ای، تبدیل به اهرم فشار و ورق‌هایی شده است که می‌تواند جریانات منطقه‌ای را به نفع ایران تغییر بدهد و دست دیپلمات های ایرانی را در مذاکرات باز بگذارد. از تحولات عراق و استقرار دولت فعلی این کشور، تا سوریه و شروع ارتباط مجدد کشور‌های عربی با بشار اسد و تحولات یمن و پیغام‌های سعودی‌ها برای پذیرش شروط انصار‌الله با گرفتن تضمین‌های محکم برای امنیت حوزه‌های اقصادی خود و توقف تجاوز به این کشور همگی قطعات یک پازل هستند.

بر خلاف نظر ژنرال‌های دولت تدبیر و امید که میدان را مخل دیپلماسی می‌دانستند و تمام همت خود را خرج کسب رضایت غرب کرده بودند و ظرفیت‌های فراوان آسیا و آینده جهان را نادیده می‌گرفتند، یک نگاه واقع‌گرایانه در رأس حاکمیت جمهوری اسلامی به تحولات جهانی و در امتداد آن تلاش برای یافتن جایگاهی درخور برای جمهوری اسلامی در نظم آینده جهان، مسیری درست را طی دو سال گذشته برای ایران ترسیم کرد که از یک کشور منزوی در منطقه و جهان، تبدیل به شریکی راهبردی برای قدرت‌های جهانی، به عنوان یک قدرت جهانی شود و در منطقه نیز، به همسایه‌ای قابل اطمینان که بنای تعامل دارد، تغییر حالت بدهد. این مسیر، ثمره عقلانیت، صبر، برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری درست و باور توانمندی‌های ایران است.