آقای رئیس جمهور! مردم انتظار دارند چرا نسبت به کارآمد کردن تیم اقتصادی دولت کاری نمی کنید؟ / تیم اقتصادی دولت سیزدهم نسبت به دولت قبلی کار ویژه ای انجام نداده و مشکلات ادامه دارد

گروه اقتصادی: با وجود گذشت حدود یک سال و نیم از عمر دولت سیزدهم، نوسانات شدید قیمت ارز در هفته های اخیر، رشد قیمت بسیاری از کالاها از جمله خودرو، افزایش شدید قیمت کالاهای معیشتی و اساسی، رشد 70 درصدی قیمت خوراکی ها و آشامیدنی ها، رشد قیمت گوشت، افزایش شدید قیمت مسکن که رویای جوانان و خانوارها را کاملا نشدنی کرده است، تورم بالای 47 درصدی دوازده ماهه و 53 درصدی نقطه به نقطه، و... همگی نشان می دهد که تیم اقتصادی دولت در اجرای سیاست های کارآمد رشد صنعت و تولید کشور، افزایش سرمایه گذاری ها، تامین معیشت و افزایش قدرت خرید مردم، ناموفق بوده و سوال این است که چرا دولت کاری نمی کند و تا کی قرار است این تیم اقتصادی به ناکارآمدی خود ادامه دهد؟ و چرا آقای رئیسی و مجلس در این زمینه اقدامی انجام نمی دهند؟

به گزارش بولتن نیوز، بخشی از مردم و کارشناسان و فعالان کسب وکارهای مختلف، انتظار داشتند که با پیروزی آقای رئیسی و تشکیل دولت سیزدهم، عملکرد تیم مدیریت اقتصادی کشور بهتر شود و مردم عواید و محصول آن را در سفره های خود ببینند و حداقل نرخ تورم کنترل شود و شاهد نوسانات شدید قیمت ارز نباشند و به تدریج قدرت خرید مردم نیز تقویت شده و با از بین رفتن ظواهر فساد اقتصادی و مبارزه با افراد فرصت طلب، زمینه برای شایسته سالاری و مدیریت جهادی و انقلابی فراهم شود و مدیرانی توانمند زمام امور را به دست گرفته و سوء مدیریت های موجود در دولت های قبل کاهش یابد و به جای نوسان های شدید قیمت ها در سال های پایانی دولت روحانی، شاهد ثبات نسبی قیمت ها و عملکرد بهتر مدیران اقتصادی کشور، نظارت قوی تر دولت، تنظیم بازار و... باشند.

 اما با وجود گذشت حدود یک سال و نیم از عمر دولت سیزدهم، نوسانات شدید قیمت ارز در هفته های اخیر، رشد قیمت بسیاری از کالاها از جمله خودرو، افزایش شدید قیمت کالاهای معیشتی و اساسی، رشد 70 درصدی قیمت خوراکی ها و آشامیدنی ها، رشد قیمت گوشت، افزایش شدید قیمت مسکن که رویای جوانان و خانوارها را کاملا نشدنی کرده است، تورم بالای 47 درصدی دوازده ماهه و 53 درصدی نقطه به نقطه، و... همگی نشان می دهد که تیم اقتصادی دولت در اجرای سیاست های کارآمد رشد صنعت و تولید کشور، افزایش سرمایه گذاری ها، تامین معیشت و افزایش قدرت خرید مردم، ناموفق بوده و سوال این است که چرا دولت کاری نمی کند و تا کی قرار است این تیم اقتصادی به ناکارآمدی خود ادامه دهد؟ و چرا آقای رئیسی و مجلس در این زمینه اقدامی انجام نمی دهند؟

مسوولان چه در مجلس و چه پس از برگزاری نشست ها و جلسات، در گفت وگو با خبرنگاران اعلام می کنند که به نتایج و جمع بندی خوبی رسیده ایم. اما نه تنها رسانه ها و مردم بلکه حتی نمایندگان مجلس نیز از این پاسخ ها و تحلیل ها قانع نشده اند.

دولت می توانست حداقل تنظیم بازار کالاهای اساسی، مواد خوراکی، میوه وگوشت، خودرو، مسکن ارزان قیمت و... را با چند راهکار اساسی از جمله عرضه و تقاضا، کمک به تولید، کاهش هزینه های تولید، نظارت بر قیمت ها، جلوگیری از قاچاق کالا به خارج کشور، ذخیره سازی مناسب و... را در دستور کار قرار داده و سازمان های نظارتی و متولیان تولید و توزیع و فروش و قیمت ها را مسوول نظارت بیشتر بر بازارها کند.

اکنون مردم از آقای رئیسی! سوال می کنند که چرا انتظار آنها از تیم مدیریت اقتصادی شما تحقق نیافته و انتظار بهبود شرایط بدون نتیجه بوده است و چرا تیم اقتصادی دولت سیزدهم نسبت به دولت قبلی کار ویژه ای انجام نداده و مشکلات همچنان ادامه دارد؟

در دولت قبل، بسیاری از کارشناسان، موضوع ارتباط مشکلات اقتصادی با تحریم ها، برجام، مذاکرات هسته ای، گفت وگو با کشورهای غربی و... را مطرح می کردند و در مقابل اصولگرایان و یاران دولت آقای رئیسی، با انتقاد از این افراد این گونه مطرح کردند که نباید کارها را معطل برجام نگه داشت باید مدیریت اقتصادی بهتر شود. ما مشکلات را حل می کنیم و مردم انتظار بهبود شرایط، کاهش تورم، بهبود قیمت ها و معیشت، را دارند. دولت سیزدهم بلافاصله پس از شروع به کار اعلام کرد که کسری بودجه و رشد پایه پولی و نقدینگی و تورم را مهار خواهد کرد و بدون وابسته کردن کشور به خارج و مذاکرات برجام و کشورهای غربی، مدیریت داخلی را تقویت می کند.

دولت و بانک مرکزی بعد از محدودیت های ارزی در عراق، افغانستان و امارات، باید بلافاصله تیم سیاست خارجی و ارتباط بین المللی و روابط بانکی خود را کشورهای منطقه را فعال می کرد تا از نوسان بیشتر جلوگیری کند و نباید عرضه ارز و دلار را محدود می کرد. بلکه باید فروش توافقی ارز ادامه می یافت. زیرا بخش عمده ای از تقاضای ارز در ایران تابع معاملات قاچاق، معاملات خاکستری و سیاه، حفظ ارزش پول، سفرهای خارجی و... است و کالاهای قاچاق مانند چای، پوشاک، لوازم خانگی و... از طریق بازار ارز آزاد تامین ارز می شوند و همین موضوع روی بازار ارز همیشه فشار وارد کرده و قیمت ها را افزایش می دهد و اگر بانک مرکزی به هر دلیلی بازار آزاد را کنترل کند و تنها به کالاهای اساسی در سامانه نیما و مرکز مبادله ارز و طلا توجه کند، عملا متقاضیان بازارهای موازی و قاچاق و... به سمت بازار آزاد فشار بیشتر وارد کرده و اخبار افزایش قیمت دلار عملا فضای رسانه ای و بازار را تحت تاثیر قرار می دهد و دولت نمی تواند به تمام این تقاضای ارز پاسخ دهد و در نتیجه عملا بازار کالاهای لوکس و غیر اساسی، بازاررسمی کشور را تحت تاثیر قرار می دهد و لذا شناخت تیم اقتصادی از ساختار اقتصاد ایران لازم است تا عملا توسط دلال ها و قاچاقچیان و معاملات خاکستری در محاصره نوسان قیمت ها قرار نگیرد.

انتقاد رسانه ها حتی اصولگرایان

انتقاد به حق مردم و کارشناسان و رسانه ها از عملکرد تیم اقتصادی دولت، به حدی است که حتی رسانه های اصولگرایان نیز لب به انتقاد گشوده و در یکی از خبرگزاری های حامی دولت اصولگرا گزارشی منتشر شده و آمده است: افزایش ساعتی قیمت طلا و ارز در این ایام متأسفانه با سکوت مسئولان هم همراه شده است! تنها پاسخی که به گرانی‌های ارز در روزهای اخیر داده شده این است که «قیمت دلار واقعی نیست!» اما انتظار می‌رود که مسئولان دولت و بانک مرکزی به درستی درباره چرایی وضع فعلی توضیح دهند و راهکار خود را با مردم در میان بگذارند. نه اینکه فقط بگویند قیمت فعلی دلار در بازار آزاد واقعی نیست. آقایان حتماً می‌دانند که همین قیمت‌های غیرواقعی در این روزها سر به فلک گذاشته و جنگ اعصاب جدی‌ای برای مردم شده است.

جناب آقای رئیس جمهور، رئیس کل بانک مرکزی و تیم اقتصادی دولت باید در اقدامی فوری چاره‌ای برای این نابه‌سامانی‌ها بیندیشند.

رکوردهای عجیب و البته تاریخی برای قیمت انواع سکه و ارز، مخصوصاً دلار درحالی در این ایام ثبت می‌شود که انتظار می‌رفت خیلی قبل‌تر از تشدید التهابات ارزی، مجلس و دولت چاره‌ای برای این بخش کلیدی اقتصاد، بیندیشند.

مروری بر اتفاقات بازار ارز در هفته‌های اخیر نشان می‌دهد صدور بخشنامه‌های ضد و نقیض در تشدید نوسانات ارزی بی‌تأثیر نبوده است. چرخه عرضه و تقاضا در این ایام به هم ریخت و همین عدم تعادل باعث شد تا قیمت دلار هر ساعت یک رکورد جدید را به ثبت برساند.

چه کسی مسئول وضعیت امروز بازار طلا و ارز است؟ چرا در این ایام بخشنامه‌هایی صادر شد که عملاً باعث محدودیت طرف عرضه در بازار ارز گردید و در نتیجه فضا برای دلالان بیشتر از قبل باز شد؟

به گفته برخی فعالان بازار، مهمترین عامل در وضعیت فعلی بازار ارز، قطع معاملات توافقی و تعطیلی یکباره بازار متشکل ارزی است چراکه بازارساز به راحتی بازاری که روزانه بیش از 20 میلیون دلار معامله داشت را تعطیل کرد بدون آنکه بازار جایگزین را آماده کرده باشد!

در بازار متشکل و از طریق معاملات توافقی روزانه، معاملات سنگین ارز بین صادرکنندگان و صراف‌ها انجام می‌شد و از همین چرخه نیز عرضه ارز در بازار متعادل بود. ولی بانک مرکزی به یکباره تصمیم گرفت مرکز مبادله طلا و ارز را راه‌اندازی کند و اصطلاحاً نیازهای واقعی ارزی کشور را به این مرکز منتقل کند. تغییرات قیمت ارز از روز راه‌اندازی این مرکز تا امروز نشان داد که این سیاست در عمل نتیجه عکس داشت.

نکته بعدی در انحصاری کردن معاملات نیما بود. طبق تصمیم بانک مرکزی معاملات در سامانه نیما به سمتی رفت که فقط صرافی‌های بانکی و بانک‌ها مجاز به معامله با صادرکنندگان عمده (پتروشیمی، ایمیدرو و فولاد) بودند و همین امر باعث کمرنگ شدن بخش خصوصی شد و طبعاً عرضه ارز نیز در بازار کاهش چشمگیر داشت.

از دیگر بخشنامه‌های ضد و نقیضی که باعث التهاب در بازار ارز شد، قطع فروش ارز با کارت ملی بود. بانک مرکزی در روزی که دلار 43 هزار تومان بود اعلام کرد دیگر فروش ارز با کارت ملی نخواهیم داشت و نیازهای ارزی از مرکز مبادلات ارزی پوشش داده می‌شود اما کمتر از یک هفته و روزی که دلار در بازار آزاد 53 هزار تومان شد مجدد به صرافی‌ها اعلام کردند فروش ارز با کارت تا سقف 5 هزار یورو مجاز است! سؤال اینجاست اگر قرار بود فروش ارز با کارت ملی به صورت سهمیه‌ای به افراد ادامه داشته باشد چرا اعلام کردید که این سیاست متوقف شده است؟ چرا باعث تقویت بازار دلالی شدید؟

مورد مهم بعدی محدودیت خرید و فروش ارز در صرافی‌ها بود. هرچند بانک مرکزی دیروز با صدور بخشنامه‌ای اعلام کرد که صرافی‌ها می‌توانند خرید و فروش ارز را از سر بگیرند ولی سؤال اینجاست که چرا از ابتدا با اعمال محدودیت در صرافی‌ها، فرایند معاملات در بازار آزاد ارز را مختل کردید و بعد از افزایش سریع قیمت‌ها در بازار ارز از تصمیم اشتباه خود برگشتید! آیا امکان مشاوره و بررسی وضعیت فعلی در زمان صدور بخشنامه اول (اعمال محدودیت‌ها) وجود نداشت؟

آنچه به عنوان سیاست جدید ارزی از سوی مسئولان بانک مرکزی و تیم اقتصادی دولت در دو سه ماه اخیر اعلام شده با اهداف اعلامی دولت برای کنترل قیمت ارز تداخل جدی دارد و تصور افکار عمومی این است که مسئولان درحال آزمون و خطای سیاست‌هایشان هستند حال آنکه الآن به هیچ وجه زمان مناسبی برای آزمون و خطا نیست و مردم انتظار دارند دولت با تصمیم درست و به موقع برای مهار التهابات ارزی اقدام واقعی انجام دهد.

به نظر می‌رسد الآن که عطش خرید دلار در بازار و بین مردم افزایش یافته، بهتر است بانک مرکزی تجدید نظری هم در فرایند بازگشت ارز صادراتی اعمال کند. فعالان بازار توصیه می‌کنند که باید امکان فروش ارز صادراتی در صرافی‌ها به قیمت توافقی فراهم شود تا از این طریق صادرکنندگانی که ارز در اختیار دارند وارد بازار شوند. به دلیل سیاست بانک مرکزی، هم‌اکنون صادرکنندگان فقط می‌توانند ارز خود را به صرافی‌های بانکی در کانال 41 هزار تومان بفروشند، طبیعتاً زمانی که این نرخ با نرخ بازار آزاد بیش از 10 هزار تومان اختلاف دارد، تمایل برای فروش در سیستم بانکی کاهش می‌یابد.

در این ایام حتی کالاهایی که هیچ ارتباطی با دلار ندارند و تولید داخلی هستند به بهانه افزایش قیمت ارز، با افزایش قیمت همراه شده‌اند. به همین دلیل هم، دولت و بانک مرکزی و البته مجلس باید اقدام عاجلی برای مهار التهابات ارزی انجام دهند.

اگر دولت نسبت به مهار نوسانات ارزی اقدامی انجام ندهد و تنها به بخشنامه‌های ارزی بانک مرکزی دل خوش کند به طور حتم نمی‌تواند به وعده کنترل تورم هم دست یابد چراکه پیش‌شرط اصلی کاهش تورم، کاهش نوسانات ارزی و انتظارات تورمی است.