آیا دود قراداد ۲۵ ساله ایران و چین به چشم تولیدکنندگان ایرانی می رود؟

گروه اقتصادی: طی سال‌های گذشته همزمان با تشدید تحریم ها، برند‌های خارجی مطرح دنیا یکی پس از دیگری بازار لوازم خانگی ایران را ترک کرده و تولید کنندگان ایرانی، ناگزیر با توجه به عدم دسترسی به بازار قطعات و مواد اولیه تامین کننده های معتبر این صنعت، بازار داخل را با سختی حفظ کردند، اما نوسان در کیفیت و بدقولی در تامین به موقع سفارش های ثبت شده ، بازار لوازم خانگی داخلی را با چالش هایی رو به رو ساخت.
به گزارش بولتن نیوز به نقل از اقتصاد ۲۴ ، از این رو هم تولیدکنندگان و هم مشتریان در انتظار تثبیت و عرضه مناسب لوازم خانگی در بازار بودند. حالا گفته شده که چین نفت و گاز ایران را با ۳۰ درصد تخفیف می‌خرد و برای بازپرداخت پول نفت ایران دو سال مهلت دارد. به غیر از اینکه چین می‌تواند بازپرداخت بدهی نفتی خود را با یوان چین انجام دهد؛ امتیاز دیگری که ایران به چین داده شده این است که دو سوم مبلغ خرید نفت و گاز، نقد خواهد بود و یک سوم به شکل کالا و خدمات یا به عبارتی تهاتر نفت با کالا.
با اجرای این قرارداد حضور چین در بازار خودرو و لوازم خانگی ایران پررنگ تر از گذشته می‌شود.

راز قرارداد تهاتر نفت و لوازم خانگی ایران و چین چیست؟

در همین رابطه احسان فدایی، کارشناس صنعت لوازم خانگی در گفتگو با اقتصاد ۲۴ گفت: قبل از تحلیل و واکاوی موضوع توافق نامه ایران و چین صرفاً در بحث لوازم خانگی باید در نظر داشت که صنعت لوازم خانگی علی رغم تمام شعار‌های جذاب برای رسانه ها، در مفهوم کلی یک صنعت «مونتاژ» است . در واقع چون سرعت تغییر و ارتقای تکنولوژی در این صنعت بسیار بالاست و از سوی دیگر به روز نگه داشتن دستگاه ها و خطوط تولیدی هزینه بسیار سنگینی به دنبال دارد و همچنین در تولید محصولی مانند ساید بای ساید نزدیک به 180 قطعه نیاز است،لذا عملاً برای بیشتر شرکت ها و کشورها تولید قطعات، صرفه اقتصادی ندارد و برای تامین بخش های مختلف یک محصول به سراغ تامین کننده های متعدد می روند.
فدایی ادامه داد: در حال حاضر حدود ۲۵۰ شرکت لوازم خانگی در ایران در گروه‌های مختلف محصول فعال هستند، از این رو برای یک مجموعه، تولید تمام قطعات یک محصول مرقون به صرفه نیست و توجیه اقتصادی ندارد. به همین جهت سالهاست که تامین کننده قطعات و مواد اولیه محصولات لوازم خانگی، کارخانه های فعال در کشور چین هستند.

سیاست کارخانه های لوازم خانگی چینی

به گفته این کارشناس صنعت لوازم خانگی، کارخانه‌های چینی با چندین پارامتر جهت مطرح باقی ماندن در بازار‌های جهانی، مشغول به تولید قطعات و محصول کامل لوازم خانگی هستند که اولین آن فعالیت کنسرسیومی این کارخانه‌ها است چراکه برای در اختیار گرفتن سهم بیشتر بازارهای جهانی در حین اشتغالزایی حداکثری، تولید هر قطعه را به گروهی از کارخانه ها سپرده و مانند کشور ما، همه فعالین همزمان در تمام حوزه ها فعال نیستند بلکه تخصصی و تعریف شده تولید می کنند.
وی تصریح کرد: از سوی دیگر به دلیل سیاست تشویقی صادرات، تولید کنندگان این حوزه در چین با روش هایی چون دامپینگ توانسته اند سهم حداکثری از بازار‌های جهانی این صنعت را تصاحب کنند . همچنین نیروی کار ارزان در این کشورعاملی برای کاهش قیمت تمام شده محصول نهایی بوده و همین عوامل دلیلی بر این شده که بخش بزرگی از قطعات و لوازم خانگی دنیا در این کشور تولید و به سایر کشور‌ها و کارخانه‌های برند‌های مختلف لوازم خانگی صادر شود. حتی تولید کنندگان بزرگ و صاحب تکنولوژی در کره و ژاپن و برند‌های معتبر اروپایی نیز تولید قطعات لوازم خانگی‌های برند‌های خود را به کارخانه‌های چینی سپرده اند.
فدایی یادآور شد: قبل و بعد از تحریم‌ها بیشتر قطعات مورد نیاز کارخانه‌های تولید لوازم خانگی در ایران از چین وارد می‌شد پس طبق این توافق نامه، عملاً گشایشی در بحث تأمین مواد و قطعات مورد نیاز و تولید لوازم خانگی در ایران اتفاق نیفتاده است.

شرکت های چینی قطعات گرید ۱ را در اختیار لوازم خانگی ایران قرار می دهند؟

این کارشناس صنعت لوازم خانگی گفت: نکته حائز اهمیت در این توافق به این موضوع بر می‌گردد که قطعات سرمایه‌ای که تعیین کننده قیمت نهایی محصول تولیدی است در طی سال‌های اخیر از چین وارد می‌شده است. قبل از تحریم، برند‌های ایرانی که سهم کمتری از بازار کشور را در اختیار داشتند ،ارتباط قوی تری با تامین کننده های چینی داشتند اما در این بین برخی از برند‌های ایرانی که تولیدات مشترک با شرکت‌های کره‌ای داشتند عمده قطعات مورد نیاز را از تامین کننده های کره جنوبی یا نهایتا برخی تامین کننده های معتبر جنوب شرقی آسیا که مورد تایید کشور مادر بودند تامین می کردند.

به اعتقاد این تحلیلگر در حوزه لوازم خانگی، اما پس از تحریم ها، شرکت های «گرید ۱» چین به دلیل اینکه با برند‌های معتبر و کشورهای پیشرفته طرف قرارداد بودند از ترس قرار گرفتن در لیست تحریم‌ها محصول و قطعات «گرید ۱» خود را در اختیار شرکت های ایران قرار ندادند. حالا تولیدکنندگان برند‌های ایرانی برای تأمین قطعات مورد نیاز کارخانه‌های خود به سراغ سایر شرکت‌های چینی رفته و در این مسیر بسیار ناملایمتی دیدند چرا که وزنه به سمت چینی ها سنگینی می کرد و هر از گاهی بهانه ای با تاخیر یا افزایش قیمت می آوردند و طرف های ایرانی مجبور به تغییر پیمانکار می شدند که همین مساله در مطلوبیت و قیمت نهایی محصول تاثیر گذار شد.
فدایی گفت: در چند سال گذشته با این استدلال که صنعت لوازم خانگی می تواند و باید استقلال داشته باشد، راه های بازگشت محصول برندهای معتبر کره ای به ایران بسته شد تا فضا برای رشد و قدرت گرفتن برندهای داخلی یک دست و مهیا شود تلاشی که با مفاد این قراد احتمال آن می رود که به شدت به مخاطره بیفتد و اگر مدیریت نشود تولید را به عرصه نابودی بکشاند.
این کارشناس صنعت لوازم خانگی با اشاره به اینکه امروز احتمال تکرار داستان تلخ گذشته برای شرکت‌های مطرح تولید قطعات و محصول کامل لوازم خانگی چینی وجود دارد، گفت: در خلال سالهای گذشته همواره قطعات لوازم خانگی چینی وارد کشور می‌شده، اما با قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین مشخص نیست قرار است محصول کامل برند‌های متعدد و متفرقه چینی نیز وارد کشورشود و یا اینکه قطعات بی کیفیت درجه پایین چینی که بازار در کشورهای دیگر ندارند،راهی شرکت‌های برند‌های ایرانی شوند؟

محصولات لوازم خانگی از گرید ۲ و ۳ به بازار ایران می رسد

فدایی تأکید کرد: گویا چینی‌ها با این قرارداد قصد دارند قطعات و لوازم بازپس خورده از بازار‌های جهانی را وارد بازار ایران کنند. ایران یک لقمه چرب در قبال فروش نفت در اختیار تولیدات بی کیفیت چینی قرار می‌دهد؛ در واقع شواهد نشان می‌دهد که طی این سال‌ها به بهانه تحریم محصولاتی از «گرید ۲ و ۳» به ایران می‌فروختند؛ اما حالا این شائبه به نظر می‌رسد که برای یک بازار آماده پیش‌روی ، چینی‌ها قطعاً محصولات بی کیفیت‌تر از گذشته را به سمت بازار ایران گسیل خواهند کرد.
این تحلیلگر در حوزه بازار و صنعت لوازم خانگی گفت: بی تردید با توجه به وضعیت تثبیت و ادامه تحریم‌ها اگر کنترلی سخت و موشکافانه صورت نگیرد،شرکت های چینی از فرصت ناب پیش روی استفاده کرده محصولاتی که فاقد ارزش و اعتبار برای مصرف کننده در بازار‌های جهانی است را به راحتی با چنین قراردادی وارد بازار ایران می‌کند. دود این ماجرا به چشم تولید ملی می‌رود و تولیدکنندگان کارخانه‌های ایرانی با توجه به افزایش قیمت کامودیتی ها، ارز، مواد اولیه و بحث هزینه‌های جانبی و کاهش سرمایه در گردش و عدم دریافت تسهیلات حمایتی و از همه مهمتر رکود ناشی از کاهش قدرت خرید مردم، باید فشار بیشتری را متحمل شوند و قاعدتاً با توجه به پیشینه موفق واردات محصولات چینی به بازار لوازم خانگی در ایران، دیگر جایی برای تولید و تداوم حیات لوازم خانگی ایرانی باقی نمی‌ماند و به بیان ساده تر می توان گفت: بیم آن می رود که طبق مفاد قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین، یک بازار لوازم خانگی راحت و شاید به تعبیری رایگان در اختیار چینی‌ها قرار داده می‌شود.