آیا محمد السودانی می تواند اختلافات اربیل-بغداد را حل کند؟
به گزارش بولتن نیوز به نقل از کردپرس، بیش از 100 روز از روی کار آمدن محمد السودانی، نخست وزیر عراق گذشته است. سودانی نامزد چهارچوب هماهنگی است و نخست‌وزیری او مستلزم به دست آوردن سایر احزاب مانند حزب دمکرات کردستان (KDP) و اتحادیه میهنی کردستان (PUK) بود. برای کسب حمایت احزاب کرد، توافقاتی در مورد مواضع کابینه و وعده رسیدگی به اختلافات طولانی مدت بین دولت فدرال در بغداد و دولت اقلیم کردستان (KRG) در اربیل صورت گرفت.
یکی از بزرگترین اختلافات بین بغداد و اربیل مدیریت امور فروش نفت است. حل این موضوع مستلزم تصویب قانون هیدروکربن یا قانون نفت و گاز است. این امر دشوار خواهد بود زیرا همچنان تفسیرهای متفاوتی از قانون اساسی عراق وجود دارد. صدور حکم دادگاه عالی فدرال مبنی بر غیرقانونی بودن صادرات نفت اقلیم کردستان نیز مسائل را پیچیده تر کرده است. با این که از ارائه یک جدول زمانی بلندپروازانه برای تصویب قانون هیدروکربن ظرف شش ماه پس از تشکیل دولت جدید بیش از سه ماه می گذرد، هنوز هیچ پیش نویسی تهیه نشده است.
یکی دیگر از مسائل دیرینه مورد اختلاف بین بغداد و اربیل، مناطق مورد مناقشه بویژه منطقه سنجار یا شنگال است. این موضوع برای سال‌های متمادی ادامه داشته است و در طول گذار چندین دولت هنوز حل نشده است. علی‌رغم توافقنامه سنجار که در اواخر سال 2020 بین بغداد و اربیل امضا شد، این مسئله همچنان حل نشده است. سودانی قول داد که شهر را بازسازی کند و به ایزدی‌های آواره کمک کند. اینکه سودانی چقدر موفق خواهد بود باید منتر ماند اما وزارت مهاجرت و آوارگان عراق در 14 فوریه 2023 اعلام کرد که 194 نفر به سنجار بازگشته اند.
مناطق مورد مناقشه همچنین باعث ایجاد خلاء امنیتی بین نیروهای امنیتی فدرال عراق و نیروهای پیشمرگه منطقه است. این خلاء در برخی مواقع توسط هسته های مخفی داعش مورد بهره‌برداری قرار گرفته است. برای پرکردن این خلاء به تیپ های مشترک نیروی دریایی ارتش و پیشمرگه نیاز است. جلسات امنیتی زیادی بر سر این موضوع برگزار شده اما نکته ای که همچنان مسئله ساز است، ساختار این گونه تیپ هاست. این امر همچنین بخشی از مسئله ای بزرگ‌تر در خصوص پرداخت هزینه دولت است که شامل پیشمرگه‌ها نیز می‌شود و همچنان به حمایت ایالات متحده نیاز دارند. تامین امنیت همه شهروندان باید هر دو دولت در اربیل و بغداد را به یافتن راه حل مشترک ترغیب کند.
موضوع پرداخت حقوق کارمندان بخش دولتی در کردستان عراق موضوعی حیاتی است. کارمندان دولت اقلیم کردستان، به جز نیروهای امنیتی، بر خلاف کارمندان بخش دولتی فدرال که هر ماه حقوق خود را دریافت می کنند، بسیاری از آنها همچنان به طور نامنظم حقوق خود را دریافت می کنند. هم دولت فدرال و هم حکومت اقلیم کردستان یکدیگر را علت تاخیر در پرداختها متهم کرده اند. بغداد از دولت اقلیم کردستان درخواست می کند که جزئیات فروش نفت را به منظور ارسال سهم حقوق کارمندان ارسال کند اما دولت اقلیم کردستان امتناع کرده و تاکید می کند که مسئولیت پرداخت حقوق کارکنان بخش دولتی بر عهده بغداد است. این موضوع مربوط به بودجه فدرال 2023 است که همچنان تصویب نشده و مشخص هم نیست که آیا حقوق بخش دولتی اقلیم کردستان شامل این بودجه خواهد شد یا خیر. یافتن راه حلی برای این موضوع حیاتی است. به همین دلیل، نچیروان بارزانی، رئیس اقلیم کردستان، بارها برای گفتگو در این مورد به بغداد سفر کرده است.
اینها چالش های عمده ای برای سودانی در زمینه حل و فصل مسائل با اقلیم کردستان است. اما حل آن با توجه به بروز اختلافات داخلی بین دو حزب حاکم در کردستان عراق دشوارتر شده است. اختلافات میان حزب دمکرات کردستان و اتحادیه میهنی کردستان، هرگونه امکان ایجاد یک جبهه واحد کرد در بغداد را از بین برده و ایجاد مراکز متعدد قدرت و خواسته های متضاد احزاب کردی روند حل و فصل مسائل میان اربیل و بغداد را متوقف کرده است. در همین حال، نخست وزیر عراق باید با راضی نگه داشتن احزاب متعدد در ائتلاف خود تلاش کند.
همانطور که گفته شد، دولت فدرال جدید عراق با چالش های طولانی مدت زیادی در کردستان عراق مواجه است اما درگیری های سیاسی شامل بقیه عراق نیز می شود زیرا هر لحظه خطر بروز اعتراض جنبش صدر و پیش آمدن شرایط اضطراری ملی مانند کاهش ارزش دینار عراق و تورم وجود دارد که کل کشور را تحت تأثیر قرار می دهد. سودانی تاکنون با راضی نگه داشتن احزاب دارای منافع متفاوت، بر اساس اجماع حکومت کرده است. باید منتظر ماند که تا چه زمانی او می تواند این توازن را حفظ کند زیرا مسائل دشوارتری نیز مطرح می شود و باید تصمیمات جدی گرفته شود.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
