براندازی معکوس

به گزارش بولتن نیوز به نقل از وطن امروز،  با رای اپوزیسیون ونزوئلا در حذف دولت موقت خودخوانده خوآن گوایدو، یک شکست تاریخی دیگر برای ایالات متحده در آمریکای لاتین به ثبت رسید و به این ترتیب تاریخ مصرف گوایدو به عنوان مهره آمریکایی کودتا در ونزوئلا به پایان آمد.
اپوزیسیون ونزوئلا در دومین جلسه خود از حذف دولت موقت که خوآن گوایدو از ۲۰۱۹ ریاستش را بر عهده داشت، حمایت کرد. به گزارش اسپوتنیک، «خوزه آنتونیو فیگوئردو» دبیر مجمع ملی ونزوئلا گفت: ۷۲ رای مثبت، ۲۹ رای منفی و ۸ رأی ممتنع به انحلال دولت موقت تحت رهبری خوآن گوایدو، رهبر اپوزیسیون ونزوئلا داده شد. در دور نخست این جلسه در ۲۲ دسامبر ۲۰۲۲ نیز اپوزیسیون ونزوئلا به نفع انحلال دولت موقت رای داده بود.
ژانویه ۲۰۱۹ در میانه بحران سیاسی ونزوئلا، خوآن گوایدو، رئیس وقت مجمع ملی تحت کنترل اپوزیسیون خود را رئیس جمهور خواند تا بتواند از قدرت گرفتن مجدد مادورو در کشور جلوگیری کند.
خوآن گوایدو، خود را رئیس‌جمهور ونزوئلا معرفی و حمایت آمریکا و تعدادی از کشورها را جلب کرد. آلمان، فرانسه، بریتانیا و اسپانیا اعلام کرده بودند اگر مادورو انتخابات زودهنگام اعلام نکند، خوآن گوایدو را به عنوان رئیس جمهوری ونزوئلا به رسمیت خواهند شناخت. گوایدو می‌گفت برای رساندن کمک‌های بشردوستانه به ونزوئلا، ائتلاف بین‌المللی تشکیل می‌دهد.
ایالات متحده و متحدان غربی آن زمان از گوایدو حمایت و تحریم‌هایی را علیه کاراکاس وضع کردند اما روسیه، چین، ایران، ترکیه و چند کشور دیگر با حمایت از مادورو هرگونه مداخله خارجی در امور داخلی ونزوئلا را محکوم کردند.
اتحادیه اروپایی در آن زمان مهلت 8 روزه‌ای برای رئیس‌جمهور قانونی ونزوئلا برای برگزاری انتخابات زودهنگام تعیین کرد و با پایان این مهلت، برخی کشورهای اروپایی شامل بریتانیا، فرانسه، اسپانیا، اتریش، دانمارک و سوئد، خوآن گوایدو رئیس پارلمان ونزوئلا را به عنوان رئیس‌جمهور این کشور به رسمیت شناختند. فرانسه، بریتانیا و اسپانیا اعلام کردند با گذشت مهلتی که برای نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهوری ونزوئلا تعیین کرده بودند، خوآن گوایدو، رهبر مخالفان دولت را به عنوان رئیس‌جمهور موقت ونزوئلا به رسمیت می‌شناسند.
فرانسه گفته بود برای گوایدو این حق را قائل است که انتخابات ریاست جمهوری زودهنگام در ونزوئلا برگزار کند. جرمی هانت، وزیر وقت خارجه بریتانیا در توئیترش نوشت با گذشت ضرب‌الاجل ۸ روزه کشورهای اروپایی به نیکلاس مادورو برای اعلام انتخابات زودهنگام، بریتانیا در کنار متحدان اروپایی خود، اکنون خوآن گوایدو را به عنوان رئیس‌جمهور قانونی به رسمیت می‌شناسد.
مادورو با اشاره به اینکه گوایدو در حال برنامه‌ریزی برای کودتا علیه دولت ونزوئلا با کمک دولت‌های خارجی است ضرب‌الاجل کشورهای اروپایی برای اعلام انتخابات زودهنگام را رد کرده و درباره دخالت خارجی در بحران سیاسی ونزوئلا هشدار داده بود. رئیس جمهور ونزوئلا در یک مصاحبه تلویزیونی با رد این درخواست هشدار داد که نمی‌تواند در صورت ادامه فشارها برای کناره‌گیری او از قدرت، احتمال وقوع جنگ داخلی را رد کند.
نیکلاس مادورو در مصاحبه تلویزیونی خود گفت: همه چیز بستگی به سطح حماقت و خصومت امپراتوری شمالی (آمریکا) و متحدان غربی‌اش دارد. مادورو با خطاب قرار دادن دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور وقت آمریکا که دخالت نظامی و فرستادن نیرو به ونزوئلا را یکی از گزینه‌ها عنوان کرده بود هشدار داد که رئیس‌جمهور آمریکا با چنین دخالتی کشورش را درگیر جنگی مانند ویتنام خواهد کرد. او گفت: «دونالد ترامپ! تمامش کن. ‌داری اشتباهی می‌کنی که دستانت را به خون آغشته خواهد کرد و ریاست جمهوری را با دستانی خون‌آلود ترک خواهی کرد... بیا به یکدیگر احترام بگذاریم، یا اینکه می‌خواهی یک ویتنام دیگر در آمریکای لاتین تکرار کنی؟»
جان بولتون، مشاور امنیت ملی ترامپ چندی بعد در مصاحبه با شبکه «سی‌ان‌ان» تصریح کرد: «به عنوان کسی که به برنامه‌ریزی کودتا کمک کرده است این اقدام (کودتا) کار زیادی می‌طلبد». بولتون درباره جزئیات کودتاها قبل از آنکه به ونزوئلا اشاره کند، گفت: «من وارد جزئیات نمی‌شوم. معلوم شد که موفقیت‌آمیز نبود. نه اینکه ما اقدامات زیادی در این راستا انجام دادیم، بلکه شاهد آنچه که برای یک اپوزیسیون برای تلاش برای سرنگونی یک رئیس‌جمهور غیرقانونی انتخاب شده انجام شد، بودیم و آنها شکست خوردند». بولتون سال ۲۰۱۹ در مقام مشاور امنیت ملی کاخ سفید علناً از درخواست «خوآن گوایدو» برای حمایت از تلاش ارتش برای برکناری نیکلاس مادورو حمایت و استدلال کرد که انتخاب مجدد مادورو غیرقانونی است.
با این حال تابستان امسال در حالی که فشارهای آمریکا و متحدانش علیه روسیه سبب افزایش نگرانی‌ها درباره کمبود نفت و گاز و افزایش بهای جهانی آن شده بود، خبرهایی از سفر مقام‌های ارشد واشنگتن به کاراکاس منتشر شد.
اکتبر ۲۰۲۲ رسانه‌های آمریکایی گزارش دادند واشنگتن به دنبال مداخله در چالش رهبری در داخل اپوزیسیون ونزوئلا نیست، چون حمایت‌ها از گوایدو در میان احزاب سیاسی در ماه‌های گذشته و در میانه افزایش قدرت نیکولاس مادورو، رئیس‌جمهوری این کشور کاهش داشته است. بر اساس گزارش رسانه‌های آمریکایی، اپوزیسیون ونزوئلا در نشستی با نمایندگان وزارت خارجه ایالات متحده در اکتبر ۲۰۲۲ اعلام کرد که از دولت موقت گوایدو حمایت نمی‌کند و به دنبال فاصله گرفتن از او است. بر این اساس عنوان شد دولت «جو بایدن» در نظر دارد تحریم‌های نفتی علیه دولت ونزوئلا را کاهش دهد.
نشریه فایننشال‌تایمز اواخر مهرماه طی گزارشی نوشت: مخالفان دولت ونزوئلا در فکر انحلال «دولت موقت» و کنار گذاشتن «خوآن گوایدو» به عنوان رهبر خود هستند. در این گزارش آمده است تلاش آمریکا و دیگر دولت‌های غربی برای ساقط کردن دولت «نیکلاس مادورو» به بهانه تقلب در انتخابات ۲۰۱۸ با شکست مواجه شده است. اکنون با انحلال دولت موازی گوایدو، پرونده یکی از عجیب‌ترین تجربیات دیپلماتیک جهان نیز بسته خواهد شد.
در گزارش فایننشال‌تایمز آمده بود: سال ۲۰۱۸ ائتلافی شامل بیش از ۵۰ کشور غربی روابط رسمی خود را با دولت گوایدو تنظیم کردند تا از این طریق بتوانند در کاراکاس تغییر رژیم انجام دهند. اکنون با انحلال دولت موقت ونزوئلا، آمریکا می‌تواند تحریم‌ها علیه دولت مادورو را کاهش دهد تا در بحبوحه جنگ اوکراین و ایجاد بحران جهانی انرژی، یک منبع جایگزین روسیه را برای کشورهای غربی فراهم کند. فایننشال تایمز نوشت مانورهای سیاسی در میان مخالفان دولت مادورو در ونزوئلا، با میل آمریکا و اروپا برای یافتن منابع جدید نفتی برای جایگزین شدن با نفت خام روسیه همسویی دارد. این نشریه افزود: ونزوئلا بیشترین ذخایر نفت جهان و سابقه تولید روزانه ۳ میلیون بشکه نفت را دارد. با این حال، اخراج شرکت‌های خارجی و تحریم‌های اعمال شده از سوی آمریکا موجب کاهش آن به یک میلیون بشکه در روز شده است. فایننشال‌تایمز نوشت: 4 سال پس از اعلام گوایدو به ‌عنوان رئیس‌جمهور موقت، دولت مادورو با کمک روسیه، چین، کوبا و ایران توانست پابرجا بماند. از سوی دیگر، میان احزاب مخالف دولت مادورو نیز بر سر شرکت در انتخابات و تداوم حمایت از گوایدو که بر چیزی جز برخی دارایی‌های خارجی کنترل نداشته است، شکاف‌هایی ایجاد شده است. همچنین خبرگزاری آسوشیتدپرس نوشت: «مقام‌های ارشد دولت ایالات متحده برای بازسازی روابط با غول نفتی آمریکای جنوبی در حالی که جنگ در اوکراین ادامه دارد، بی‌سر و صدا به کاراکاس سفر کرده‌اند؛ موضوعی که ایالات متحده را به بازنگری در سایر اهداف سیاست خارجی مجبور می‌کند». رئیس‌جمهور فرانسه نیز چند سال پس از حمایت از کودتای نافرجام در ونزوئلا و به رسمیت شناختن «خوآن گوایدو» رئیس‌جمهور خودخوانده کودتاچیان، چند ماه قبل با سرشکستگی با «نیکولاس مادورو» دیدار و به رئیس‌جمهور ونزوئلا ابراز ارادت کرد. مکرون در حاشیه نشست سران با موضوع مقابله با تغییرات آب و هوایی در شرم‌الشیخ مصر در گفت‌وگو با «نیکولاس مادورو» رئیس‌جمهور ونزوئلا، وی را «رئیس‌جمهور» خطاب کرد. رئیس‌جمهور فرانسه در این باره گفت که پاریس و کاراکاس می‌توانند روابط دوجانبه بهتری داشته باشند. مکرون گفت که آمریکای لاتین «در حال ارتقاست» و ابراز تمایل کرد درباره نحوه ایفای نقشی بهتر از سوی فرانسه در این قاره گفت‌وگو کند. رئیس‌جمهور ونزوئلا اما با لحن کنایه‌آمیزی رئیس‌جمهور فرانسه را بی‌نصیب نگذاشت و خطاب به مکرون گفت: در خدمت شما، نماینده ما در کنفرانس، «خورخه رودریگز» (رئیس مجلس ملی ونزوئلا) است. شما می‌توانید با اعتماد کامل با او صحبت کنید. کنایه مادورو در بیان نام خورخه رودریگز و سمت رئیس مجلس ملی به خوآن گوایدو بر‌می‌گشت که در زمان تشکیل دولت خودخوانده خود عضو مجلس ملی بود.