عمر «پوستر» به سر رسیده است

به گزارش بولتن نیوز به نقل از مهر، مازیار تهرانی هنرمند طراح گرافیک که نمایشگاه گزیده‌ای از پوسترهای تئاتر او تا ۲۸ شهریور ماه در گالری بهار خانه هنرمندان ایران در حال برگزاری است، در توضیح آثار به نمایش درآمده در این نمایشگاه گفت: حدود ۲۰ سال است که برای رویدادهای فرهنگی و هنر از تئاتر و سینما گرفته تا موسیقی طراحی پوستر می‌کنم. این اولین نمایشگاهم از گزیده پوسترهایی است که در حوزه تئاتر طراحی کرده‌ام.

وی درباره فرآیند طراحی پوستر برای یک تئاتر بیان کرد: طبیعتاً فرآیند این طراحی مشخص است؛ ابتدا نمایشنامه را می‌خوانیم و چند نوبت سر تمرین گروه حاضر می‌شویم. بعد از آن با کارگردان نمایش هم گپ و گفتی داریم و سپس شروع به طراحی می‌کنیم. طبیعتاً پوستر باید در خدمت نمایشی باشد که برای آن قرار است، طراحی شود. ممکن است درون یک پوستر ما به‌ازای مستقیمی از اصل نمایش وجود نداشته باشد اما کلیت آن باید به اثر دلالت داشته باشد و نمی‌تواند اثری کاملاً جدا از نمایش باشد. در مجموع قرار است این پوستر، تئاتر را تبلیغ کند.

تهرانی در توضیح بیشتر درباره زمان طراحی آثار موجود در این نمایشگاه بیان کرد: در اینجا پوستری داریم که مربوط به سال ۹۲ است و پوستری دیگری هست که در سال ۱۴۰۰ طراحی شده، در مجموع بیشتر این آثار مربوط به ۱۵ سال اخیر است.

این هنرمند در بخش دیگر از صحبت‌هایش اظهار کرد: واقعیت این است که من در این زمینه تصمیم نگرفتم. روزی خواهرزاده‌ام سهراب حسینی و دوست عزیزم ابراهیم حسینی که عکاس تئاتر است با هم صحبت می‌کردند که حرفشان به من و کارهایم رسید. با هم گفتند که من گوشه‌گیر شده‌ام و حوصله هم ندارم! با هم تصمیم می‌گیرند که نمایشگاهی برای آثار من برگزار کنند. در محل کارم نشسته بودم که آمدند و گفتند برائت وقت گرفته‌ایم که تا ۱۸ شهریور نمایشگاهی برگزار کنیم. اگر به خودم بود، اساساً انگیزه چنین کارهایی را نداشتم!

وی با بیان اینکه بالاخره پوستر یک تئاتر به وقت خودش طراحی و دیده هم شده است، گفت: این پوستر برای یک اتفاق طراحی می‌شود و آدم‌ها هم آن را به وقتش می‌بینند. مواجهه اثر، همان زمان با مخاطبش اتفاق می‌افتد، اما نظر دوستان این است که این مثل مواجهه یک شاعر با مجموعه آثارش است. انگار که شاعری پرونده ۱۰ سال شاعری‌اش را ناگهان ببندد. با همین منطق من هم مجاب شدم و از آنها هم تشکر کردم. این شد که این نمایشگاه برگزار شد.

این طراح پوستر درباره وضعیت این حوزه هم گفت: به نظرم عمر پوستر، نه فقط در ایران که در همه جای دنیا تمام شده است. دیگر اتفاقی نیست که برگزارکننده آن دغدغه طراحی یک پوستر خوب برایش داشته باشد. جلال تهرانی به بهترین شکل این شرایط را در متنی که برای این نمایشگاه نوشته، توضیح داده؛ واقعیت این است که هیچ شغلی فی‌نفسه معتبر نیست و هر شغلی اعتبارش را از کسی که آن را انجام می‌دهد می‌گیرد. اینکه در کشور ما هر کسی تا هنرمند می‌شود احساس می‌کند در طبقه خاصی سیر می‌کند، یک توهم است. هنر هم مانند بقالی، پزشکی، مهندسی و رفتگری یک شغل است. اینکه برخی هنرمندان خود را تافته جدا بافته می‌دانند، تقصیر خودشان هم نیست، تقصیر جامعه است که این احساس را با توجه غیرمنطقی به آن‌ها می‌دهند.

وی تأکید کرد: یک هنرمند اگر کارش را خیلی خوب انجام دهد، دقیقاً در همان ساحتی قرار می‌گیرد که یک نجار با کار حرفه‌ای در آن ساحت قرار دارد، نه چیزی بیش از این. هر شغلی اعتبارش را از شاغلش می‌گیرد و فی‌نفسه صاحب هیچ اعتباری نیست. این همه شعر گفته شده است اما شاعر است که به یک شعر اعتبار می‌دهد.

این هنرمند طراح گفت: در کشوری مانند لهستان که اساساً صاحب مکتب است در حوزه طراحی پوستر، موزه‌ای وجود دارد که آثار را در آن نگهداری می‌کنند. همه آثارشان هم آثار خلاقه هستند. در آنجا پوسترها به عنوان یک اثر مجرد، بعد از اتمام یک تئاتر یا باله، به حیات خود ادامه می‌دهند. در لهستان این اتفاق افتاده و از این نظر هم سرآمد است. طراحان زبردستی هم داشته‌اند و هنوز هم دارند. ما این شرایط را نداریم. ما خیلی از اتفاقات را هضم نمی‌کنیم. مدام احساس می‌کنیم داریم از چیزی عقب می‌مانیم! من به شخصه اینگونه نیستم و خیلی با حوصله کار می‌کنم. بالاخره یک روز هم می‌میریم. در این شرایط که همه عجله داریم و چیزها را هضم نمی‌کنیم، طراحی پوستر هم با همان آسیب‌هایی مواجه است که سایر حوزه‌های دیگرمان مثل اقتصاد و فرهنگ و سیاستمان با آن‌ها مواجه هستند. همه چیز به هم پیوسته است.

تهرانی در پایان تصریح کرد: اگر پوستر دارد اعتبار خود را به‌عنوان یک اثر خلاقه از دست می‌دهد، به این دلیل است که تقاضایی برای آن وجود ندارد؛ چرا تقاضا وجود ندارد؟ برای آنکه طراح این تقاضا را در مخاطب خود ایجاد نکرده، مخاطب مصرف‌کننده است و اگر خوراک خوب به او داده شود، آن را می‌فهمد و به آن عادت می‌کند.