مروری بر مناسبت‌های امروز ۱۳ شهریور

گروه سیاسی: در این مطلب مروری خواهیم داشت بر وقایع و مناسبت هایی که در سیزدهم شهریور این وقایع و مناسبت ها عبارت هستند از: شهادت امام حسن مجتبی (علیه السلام) به روایتی، روز بزرگداشت سلمان فارسی، آغاز عملیات فتح ۱۰ در سال ۱۳۶۶، برگزاری یکی از بزرگ‌ترین راه پیمایی‌های نهضت اسلامی بعد از اقامه نماز عید فطر در سال ۱۳۵۷، روز بزرگداشت ابوریحان بیرونی، روز تعاون، روز مردم شناسی.

شهادت امام حسن مجتبی (علیه السلام) به روایتی:

در بسیاری از منابع شیعه و اهل سنت آمده است که امام حسن (ع) با خوراندن زهر به شهادت رسید. طبق برخی گزارش‌ها، او را چند بار مسموم کرده بودند، اما از مرگ نجات یافته بود. در مورد مسمومیت آخر که به شهادت وی انجامید، شیخ مفید گفته است معاویه وقتی تصمیم گرفت برای ولایتعهدی پسرش یزید بیعت بگیرد، صد هزار درهم برای جعده دختر اشعث بن قیس (همسر امام حسن (ع)) فرستاد و به او وعده داد که در قبال مسموم کردن شوهرش، او را به ازدواج یزید درخواهد آورد. نام جعده به عنوان قاتل حسن بن علی (ع) در منابع اهل سنت نیز آمده است.

در ایران روز ۲۸ صفر به عنوان رحلت پیامبر (ص) و شهادت امام مجتبی (ع) تعطیل رسمی است و مردم به عزاداری می‌پردازند، ولی در برخی از کشور‌ها از جمله عراق، روز ۷ صفر برای امام حسن (ع) عزاداری می‌شود. در حوزه علمیه نجف از زمان‌های دور، ۷ صفر را روز شهادت می‌دانسته‌اند و در حوزه علمیه قم نیز از زمان شیخ عبدالکریم حائری، این روز برای اقامه عزا تعطیل بوده است.

روز بزرگداشت سلمان فارسی:

هشتم صفر سال ۳۵ هجری، سالروز وفات بزرگ یار ایرانی پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله، سلمان فارسی است، او همان کسی که پیامبر صلی الله علیه وآله او را از اهل بیت خواند و فرمود: سلمان منّا اهل البیت. هفتم ماه صفر همزمان با سالروز حفر خندق به عنوان روز حضرت سلمان نامگذاری و در تقویم ملی کشورمان ثبت شد.

سلمان محمدی پس از رحلت پیامبر اعظم صلی الله علیه وآله، جزو معدود کسانی بود که از راه حق منحرف نشد و در شمار معتقدان به امامت حضرت علی علیه السلام قرار گرفت. او در خلافت عمر بن خطاب به حکومت مدائن منصوب شد، ولی هیچ گاه از حقوق بیت المال برای خود چیزی برنداشت و همه آن را صدقه می‌داد و برای امرار معاش زنبیل می‌بافت.

آغاز عملیات فتح ۱۰ در سال ۱۳۶۶:

عملیات «فتح ۱۰» در منطقه سیدکان شمال شرقی منطقه اربیل عراق و با اهداف تداوم گسترش نبرد نیرو‌های مبارز عراق، پاسخگویی به شرارت‌های رژیم بعثی در بمباران مراکز غیرنظامی ایران و گلوله باران روستا‌های کردنشین طراحی شد.

این عملیات، مانند سایر سلسله عملیات‌های «فتح» در عمق جبهه شمالی دشمن و مشخصا در محور شمال شرقی استان کردنشین اربیل عراق، با مشارکت معارضان کُرد عراقی به اجرا درآمد. نیرو‌های خودی در شامگاه سیزدهم شهریورماه سال ۱۳۶۶ هجری شمسی با رمز مبارک «یا اباعبدالله الحسین (ع)» به طور نامنظم و با حمله‌ای محدود، مواضع خودی را به قصد انهدام نیرو‌های دشمن بر بلندی‌های منطقه ترک کردند.

رزمندگان با رعایت اصل استتار و غافلگیری، همزمان با اعلام رمز عملیات، به نابودی ۳۶ پایگاه حفاظتی و مقر فرماندهی گردان «خفیفه» در بلندی‌های منطقه پرداختند. علاوه بر آن قوای ایرانی و معارضان عراقی توانستند ۱۵ دستگاه خودروی نظامی، سه قبضه توپ ضدهوایی، سه زاغه مهمات، چهار دستگاه خودروی مهندسی و چندین قضبه انواع سلاح‌های نیمه سنگین دشمن را نابود کنند.

در جریان عملیات فتح ۱۰، ده‌ها دستگاه خودرو، ده‌ها قبضه سلاح انفرادی، مقداری مهمات و چند قبضه توپ ضد هوایی دشمن توسط رزمندگان اسلام نیز به غنیمت گرفته شد. علاوه بر این، تعداد ۵۰۰ نفر از نیرو‌های دشمن زبون بعثی کشته و زخمی شدند و ده‌ها نفر نیز به اسارت درآمدند.

برگزاری یکی از بزرگ‌ترین راه پیمایی‌های نهضت اسلامی بعد از اقامه نماز عید فطر در سال ۱۳۵۷:

۱۳ شهریور ۱۳۵۷ نخستین تظاهرات میلیونی مردم تهران بعد از نماز عید فطر علیه رژیم پهلوی برگزار شد. علی رغم اختناق ایجاد شده توسط رژیم پهلوی، پیگیری نهضت از طرف امام خمینی (ره) و روحانیت معظمٌ، در روز عید فطر سال ۱۳۵۷ ش تجلی کرد و مردم در شهر‌های تهران، قم، خمین، کرج و ایلام و دیگر شهر‌ها پس از برگزاری نماز عید به حرکت در آمده و شعار‌های کوبنده بر ضد رژیم سردادند. در تهران، ده‌ها هزار نفر برای شرکت در نماز عید فطر در منطقه قیطریه گرد آمدند و نماز عید را به امامت آیت اللَّه مفتح به جای آوردند.

آن گاه حجت الاسلام باهنر سخنرانی مبسوطی پیرامون اوضاع کشور ایراد کرد. از آن پس، راهپیمایی با شکوه مردم آغاز شد. راهپیمایان در تهران با ابراز محبت به سربازان ارتشی، خواستار پیوستن ارتش به ملت شدند. تظاهرات روز عید فطر با حضور میلیونی مردم، این نکته را عیان ساخت که رهبری نهضتی که آغاز شده و هر روز شعله‌های آن، زبانه بیشتری می‌کشَد، در دست روحانیان و به زعامت امام خمینی (ره) است.

روز بزرگداشت ابوریحان بیرونی:

ابوریحان محمد بن احمد بیرونی، در ۱۳ شهریور سال ۳۵۲ خورشیدی در خوارزم، دیده به جهان گشود. به مناسبت زحمات و تلاش‌های ابوریحان بیرونی، ۱۳ شهریورماه را به نام این دانشمند ایرانی و روز ملی نجوم نامگذاری کرده اند.

او در علوم متعدد، نظریه‌های جدیدی را پایه گذاری کرد که عبارتند از: نجوم: نظریه حرکت وضعی زمین، تعیین جهت قبله در شهر‌های گوناگون. جغرافیا: محاسبات طول و عرض جغرافیایی شهرها، ترسیم نقشه. اظهار نظر در مورد زمان پیدایش زمین: چگونگی پدید آمدن لایه سطحی زمین و تبدیل دریا‌ها به خشکی.

از آثار وی می‌توان《تحقیق ماللهند، قانون مسعودی، التفهیم لاوایل صناعات التنجیم، الجماهر فی معرفه الجواهر، صیدنه، آثار الباقیه عن القرون الخالیه》نام برد؛ و پس از سال‌ها تلاش وکوشش در راه علم و کسب فضیلت، در ۲۲ آذر ۴۲۷ خورشیدی، در شهرغزنه (غزنی کنونی واقع در افغانستان) دار فانی را وداع گفت و نیز در همان جا به خاک سپرده شد.

روز تعاون:

به منظور ایجاد روحیه تعاون و همکاری در کشور، در اصل ۴۴ قانون اساسی به بخش تعاون به عنوان یکی از پایه‌های نظام اقتصادی کشور اشاره شده است. این قانون در سیزدهم شهریور سال ۱۳۷۰ به تصویب مجلس رسید و در تاریخ دهم دی ۱۳۷۰ وزارت تعاون به منظور اعمال نظارت وحمایت دولت از بخش تعاونی تشکیل گردید. به همین مناسبت این روز به نام روز تعاون نام‌گذاری شد.

روز مردم شناسی:

شورای فرهنگ عمومی کشور روز سیزده شهریور را به عنوان روز مردم شناسی تعیین کرد و از سال ۱۳۹۳، این روز در تقویم رسمی کشور به ثبت رسید. «مردم شناسی» شاخه‌ای از علوم انسانی که با ذره‌بین گرفتن روی زندگی انسان‌ها آداب و رسوم، خلق و خو، باور‌ها و زندگی آن‌ها را مورد بررسی و مطالعه قرار می‌دهد و روز مردم شناسی، فرصتی است تا در مورد چالش‌ها و چشم انداز‌های انسان شناسی بیشتر تامل کنیم.