مروری بر مناسبت‌های امروز ۲۳ مرداد

گروه سیاسی: در این مطلب مروری خواهیم داشت بر وقایع و مناسبت هایی که در بیست و سوم مرداد این وقایع و مناسبت ها عبارت هستند از: امضای عهدنامه مودت میان ایران و آمریکا در سال ۱۳۳۴، درگذشت میرزا محمدحسین نائینی در سال ۱۳۱۵، درگذشت آیت ‏اللّه علی نجفی کاشانی در سال ۱۳۶۵، پایان جنگ ۳۳ روزه بین رژیم صهیونیستی و حزب‌الله لبنان و عقب‌نشینی رژیم صهیونیستی در سال ۱۳۸۵، روز اعلام استقلال بحرین از خاک ایران در سال ۱۳۵۰.

امضای عهدنامه مودت میان ایران و آمریکا در سال ۱۳۳۴:

بیست و سوم مرداد ۱۳۳۴، عهدنامه مودت که کامل‌ترین قرارداد پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ در ابعاد سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، گمرکی، مالی، دریانوردی و امنیتی در ۲۳ ماده بود، میان ایران و امریکا به امضا رسید.

عهدنامه مودت، روابط اقتصادی و حقوق کنسولی، به نام پیمان دوستی نیز شناخته می‌شود. این عهدنامه در سال ۱۳۳۴ در زمان ریاست‌جمهوری دوایت آیزنهاور و نخست‌وزیری حسین علاء امضا شد. این دوره با آغاز جذب سرمایه‌گذاری خارجی از سوی دولت ایران و تصویب «قانون جلب و حمایت از سرمایه‌گذاری خارجی» همزمان بود. عهدنامه مودت ایران و امریکا شامل یک مقدمه و ۲۳ ماده، متضمن مقررات توسعه روابط بازرگانی و تنظیم روابط حقوقی و کنسولی دو کشور با تأکید بر صلح و دوستی پایدار میان دو کشور است. عهدنامه در ۲۳ مرداد ۱۳۳۴ (یا ۱۵ اوت ۱۹۵۵) (کمتر از یک هفته تا دومین سالگرد کودتا علیه دولت مصدق) توسط مصطفی سمیعی معاون وزارت امور خارجه ایران و سلدن چیپن سفیر کبیر فوق‌العاده امریکا در تهران امضا شد و در ۲۶ اردیبهشت ۱۳۳۶ (۱۶ مه ۱۹۵۷) پس از آنکه اسناد آن در تهران مبادله شد، وارد مرحله اجرایی شد و عملاً از این سال تاکنون مهم‌ترین چارچوب حقوقی دوجانبه میان ایران و امریکا باقی مانده است.

درگذشت میرزا محمدحسین نائینی در سال ۱۳۱۵:

محمدحسین غروی نایینی (۱۲۷۶-۱۳۵۵ق/۱۲۴۰-۱۳۱۵ش)، از مراجع تقلید شیعه در قرن چهاردهم و از طرفداران نهضت مشروطه بود. نائینی دانش‎‌آموخته حوزه‎‌های علمیه اصفهان، سامرا و نجف بود و نزد جهانگیرخان قشقایی، میرزای شیرازی، آخوند خراسانی شاگردی کرد. وی پس از محمدتقی شیرازی، به همراه سید ابوالحسن اصفهانی عهده‎‌دار مرجعیت شیعه شد. شهرت علمی نایینی بیشتر به خاطر اصول فقه است. او از شارحان مکتب شیخ انصاری است و سید ابوالقاسم خویی شاگردش بود.

همراهی با میرزای شیرازی در نهضت تنباکو، همکاری با آخوند خراسانی در نهضت مشروطه، و اعلام جهاد علیه انگلیس در عراق از فعالیت‌های سیاسی میرزای نایینی است. او کتاب معروف تنبیه الامه و تنزیه المله را در دفاع از مشروطه و نفی استبداد نوشت.

درگذشت آیت ‏اللّه علی نجفی کاشانی در سال ۱۳۶۵:

آیت اللَّه شیخ علی نجفی کاشانی در حدود سال ۱۳۰۰ ش (۱۳۳۸ ق) در کاشان به دنیا آمد و تحت نظر پدرش که از علمای کاشان بود، مقدمات علوم اسلامی را فرا گرفت. وی در بیست و دو سالگی برای ادامه تحصیل به نجف رفت و در مدت کمتر از ده سال تمام دوره سطح و خارج را گذراند و به اجتهاد دست یافت. استادان آیت اللَّه نجفی کاشانی در این دوره، حضرات آیات سیدابوالقاسم خویی، سیدمحسن حکیم و سیدعبدالهادی شیرازی بودند.

ایشان سپس راهی ایران شد و پس از سه سال اقامت در قم و شرکت در درس آیت اللَّه بروجردی، در نهایت در کاشان سکنی گزید. آیت اللَّه نجفی کاشانی در آنجا به تفسیر قرآن روی آورد و در طی بیش از سی سال، دو مرتبه قرآن را از ابتدا تا انتها تفسیر نمود که دور دوم هجده سال به طول انجامید. ایشان نه تنها در فقه، اصول، رجال، درایه، کلام، ادبیات، معانی بیان، تجوید و تفسیر قرآن تبحر داشت بلکه در علم هیئت و نجوم قدیم هم تدریس می‌نمود. صدق بزرگترین فضیلت، برداشتی از نماز، افسانه‌ها یا کرامات خیالی و چند جلد تفسیر قرآن و... از آثار ایشان است. این عالم بزرگوار سرانجام در بیست و سوم مرداد ۱۳۶۵ ش برابر با شب عرفه سال ۱۴۰۶ ق در ۶۷ سالگی در کاشان درگذشت و به جوار رحمت حق شتافت.

پایان جنگ ۳۳ روزه بین رژیم صهیونیستی و حزب‌الله لبنان و عقب‌نشینی رژیم صهیونیستی در سال ۱۳۸۵:

جنگ ۳۳ روزه جنگ میان اسرائیل و حزب‌الله لبنان در سال ۲۰۰۶م (۱۳۸۵ش) بود. این جنگ به «جنگ تموز» نیز معروف است. اسرائیل در سال ۲۰۰۴م برخلاف توافق با حزب‌الله، سه اسیر لبنانی را آزاد نکرد. حزب‌الله برای آزادی آن‌ها، در جولای ۲۰۰۶م، در عملیات «الوعد الصادق» دو نظامی اسرائیلی را اسیر گرفت.

اسرائیل در مقابل این عملیات، به لبنان اعلام جنگ کرد. محققان معتقدند اسرائیل قصد حمله به لبنان را داشت و عملیات حزب‌الله این حمله را جلو انداخت. اسرائیل به صورت رسمی خلع سلاح حزب‌الله و آزادی دو اسیر خود را خواستار شد. خواسته‌هایی که در پایان جنگ بدان‌ها دست نیافت.

این جنگ ۳۳ روز طول کشید و در صبح روز ۳۴ جنگ برابر با ۱۴ آگوست ۲۰۰۶م (۲۳ مرداد ۱۳۸۵ش) براساس قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت، آتش‌بس برقرار شد. اسرائیل از تمام اهداف اولیه خود عقب نشینی کرد و در انتهای جنگ هیچ یک از اهداف اولیه خود را محقق نساخت. محققان، حزب‌الله را پیروز در رسیدن به اهداف خود می‌دانند.

روز اعلام استقلال بحرین از خاک ایران در سال ۱۳۵۰:

جزیرهٔ بحرین که از دیرباز جزو ایران بوده، از حدود سال ۱۱۶۰ به اشغال آل‌خلیفه درآمد و در سال ۱۲۷۰ در زمان قاجار تحت سلطهٔ بریتانیا قرار گرفت، اگرچه در طول این سال‌ها بحرین در عمل از حاکمیت ایران خارج شده‌بود، اما ایران هیچگاه حاضر نشد اشغال بحرین را به رسمیت بشناسد.

ایران تا سال ۱۳۴۶ هرگز از ادعای حق حاکمیت خود بر بحرین چشم نپوشید. هم‌زمان که بریتانیا اقدام‌های متفاوتی برای افزایش نفوذ خود در جزیره می‌کرد، ایران با اعتراض‌های رسمی و غیررسمی و گاه با اقدام‌های عملی و نامه‌نگاری پاسخ می‌گفت. ایران حتی به سازمان‌های بین‌المللی نیز شکایت کرد که بر اثر اشغال ایران در جنگ جهانی دوم به جایی نرسید.

پس از زمستان ۱۳۴۶ که بریتانیا اعلام کرد تصمیم دارد تا سال ۱۳۵۰ از شرق سوئز نیروهایش را خارج کند در صدد برآمد که با تشکیل کشور امارات متصالحه که بحرین هم جزو آن بود جلو بازگشتنش به ایران را بگیرد. در نهایت انگلیسی‌ها با مذاکره‌های پشت‌پرده با شاه موفق شدند او را عقب بنشانند و در ۱۳۴۷ ناگهان نخستین بار در تاریخ کشور شاه اعلام کرد که حاضر است از حاکمیت بحرین چشم‌پوشی کند. سرانجام با هماهنگی ایران و انگلیس کار به دبیرکل سازمان ملل واگذار شد و نمایندهٔ سیاسی وی به جای همه‌پرسی تنها با نظرسنجی سه‌گزینه‌ای از چند قشر مردم بحرین در گزارش خود ادعا کرد که تقریباً همهٔ مردم بحرین خواهان استقلال از کشور ایران و تحت‌الحمایگی انگلیسند. برخی تاریخ‌نگاران این نظرسنجی را محدود به قشر‌های نزدیک به حکومت بحرین و بریتانیا خوانده‌اند.

این گزارش باعث شد تا حزب پان‌ایرانیست دولت را استیضاح کند. فردای استیضاح، شورای امنیت برپایهٔ گزارش سازمان ملل قطعنامهٔ ۲۷۸ را در ۲۱ اردیبهشت ۱۳۴۹ برابر ۱۱ مهٔ ۱۹۷۰ میلادی تصویب کرد. چندی بعد مجلس شورای ملی با ۱۸۷ رای موافق در برابر تنها چهار رای مخالف به دولت رای داد و با تصویب آن در مجلس سنا همه‌چیز به پایان رسید. حاکمان ایران و بحرین برخی مخالفان را در داخل سرکوب کردند. بحرین ۲۳ مرداد ۱۳۵۰ رسماً اعلام استقلال کرد و ساعتی بعد ایران نخستین کشوری بود که این استقلال را پذیرفت.