فقر آهن چیست و چه تاثیری بر بدن دارد؟

فرآیند جذب آهن نیاز به محیط اسیدی معده دارد. بنابراین مصرف هم‌زمان آهن با داروهای ضد‌اسید معده، جذب آن را کاهش می‌دهد. همچنین مصرف همزمان آهن با شیر و لبنیات، مکمل کلسیم و منیزیم، چای و قهوه، غلات، توت‌فرنگی و طالبی توصیه نمی‌شود. از سوی‌ دیگر مصرف همزمان آهن با ویتامین ث، روند جذب آن را افزایش می‌دهد.

علائم فقر آهن چیست؟

شناختن علائم فقر آهن اهمیت زیادی دارد که می‌تواند به درمان و پیشگیری به‌ موقع از آن کمک کند. شایع‌ترین علائم کم خونی عبارتند از:

• رنگ‌پریدگی پوست، لب‌ها و ناخن‌ها
• احساس خستگی یا ضعف
• سرگیجه، سردرد
• تنگی نفس
• ضربان سریع قلب
• عدم تمرکز، خواب آلودگی و بی‌حوصلگی
• ریزش مو
• تغییرات خُلقی (مانند بداخلاقی)
• کمبود انرژی

• اگر علائم فوق را در خودتان مشاهده کردید، حتماً به پزشک مراجعه نمایید. کم‌خونی فقر آهن با یک آزمایش خون ساده قابل تشخیص بوده و معمولاً با تجویز مکمل آهن درمان می‌شود.

• درمان فقر آهن به چه شکل انجام می‌شود؟

• همان طور که اشاره کردیم درمان فقر آهن بامصرف مکمل آهن برطرف می‌شود. از نکات بسیار مهم در انتخاب مکمل آهن، مقدار آهن موجود در آن، وضعیت جذب و تحمل گوارشی آن است. بسیاری از مکمل‌های موجود در بازار به مقدار کافی آهنِ قابل جذب ندارند و باید به‌ دفعات در روز مصرف شوند. از سوی دیگر بعضی از مکمل‌های آهن باعث بروز عوارضی شدیدی مانند تهوع، یبوست، دل‌درد، اسهال و تغییر رنگ مدفوع می‌شوند. بنابراین باید در انتخاب مکمل آهن در درمان فقر آهن دقت کنیم

• عوارض فقر آهن کدامند؟

• فقر آهن عوارض نامطلوبی روی گروه بزرگی از سلول‌ها، بافت‌ها و اعضای بدن دارد. فقر آهن گاهی روی کارکرد برخی از اعضای مهم بدن مانند خون، به شدت تاثیر منفی می‌گذارد.

• کاهش غلظت آهن در مایع بین‌سلولی و داخل‌سلولی بدن روی بسیاری از فرآیندهای بیوشیمیایی بدن تاثیر می‌گذارد و کارکرد اعضای بدن را از حالت ایده‌آل دور می‌کند. یکی از این اعضا، دستگاه ایمنی بدن است.

• عوارض ازدیاد سطح آهن خون چیست؟

• به همان اندازه که فقر آهن برای بدن زیان دارد، ازدیاد سطح آهن هم به کارکرد برخی اعضای بدن آسیب می‌زند.

• در بیشتر موارد، کافی نبودن میزان مصرف غذای غنی از آهن، باعث فقر آهن می‌شود.

• این نوع از فقر آهن، شایع‌ترین مشکلی است که در مورد میزان آهن بدن در همه جوامع، به‌خصوص کشورهای در حال توسعه گزارش می‌شود

• زدیاد میزان آهن در بدن بسیار کمتر رخ می‌دهد. عوامل زیر ممکن است باعث ازدیاد سطح آهن در بدن شوند:

  • برخی بیماری‌های ارثی مانند هموکروماتوز (جذب بیش از حد آهن در روده)
  • هِمولیز (نابودی بیش از حد گلبول‌های قرمز خون)
  • تزریق خون به دفعات زیاد
  • برخی از عفونت‌ها
  • بیماری کبدی ناشی از الکل

فقر آهن و عفونت‌ها

میزان آهن بدن و کارکرد سیستم ایمنی، رابطه نزدیکی با هم دارند.

برخی پژوهش‌های معتبر پزشکی حاکی از این هستند که فقر آهن باعث می‌شود فرد بیش از پیش مستعد ابتلا به بیماری‌های عفونی شود. به عبارت دیگر کسانی که فقر آهن دارند، بیشتر دچار عفونت می‌شوند

همچنین گزارش‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد فقر آهن با تشدید علائم عفونی در برخی بیماران همراه بوده است

همیشه یادمان باشد که کارکرد دستگاه ایمنی فقط به یک عنصر و یک ماده وابسته نیست. وجود تعادل و میزان کافی از مواد بسیار زیادی در داشتن یک سیستم ایمنی قوی نقش دارند. آهن یکی از آنهاست.

مصرف آهن در هنگام عفونت مفید است؟

پاسخ این پرسش دشوار به‌خوبی مشخص نیست.

گزارش‌هایی هستند که نشان می‌دهند مصرف مکمل آهن در بیمارانی که به مالاریا یا سل مبتلا بوده‌اند، علائم را تشدید کرده است. چنین به‌نظر می‌رسد که باکتری‌های بیماریزا هم با افزایش سطح آهن بیشتر تکثیر می‌شوند.

بنابراین، تاثیر مصرف مکمل آهن هنگام بروز عفونت موضوعی پیچیده است که امیدواریم پژوهش‌های آینده پاسخ مناسبی برای آن بیابند.

از همه موارد بالا یک نتیجه می‌گیریم: در هنگامی که احساس سلامتی می‌کنیم به میزان آهن بدن خود حساس باشیم و پیش از بروز مشکل، از فقر آهن پیشگیری کنیم.