تورم ظالمانه ترین مالیاتی است که یک حکومت از فقرا به نفع اغنیا دریافت می کند

گروه سیاسی: نشست «بهشتی شهید و مسائل امروز ما» عصر امروز(دوشنبه 6 تیر ماه) با مشارکت دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی دانشگاه الزهرا(س) و جمعیت پایش شفاف سازی و ریشه کنی فقر و فساد و سخنرانی رحیم نوبهار و فرشاد مؤمنی برگزار شد.

به گزارش بولتن نیوز به نقل از دیدبان ایران، بنابر گزارش دیده بان ایران فرشاد مؤمنی در این نشست گفت: با توجه به عنوان بحث امروز یعنی شهید بهشتی و مسائل امروز ما، من فکر کردم که در یک زمان محدود به کدام مسأله تمرکز کنیم که در واقع استطاعت این را داشته باشد که با بیشترین فراوانی بحران های کنونی کشورمان را پوشش بدهد؟ پاسخی که برای این سؤال پیدا کردم این است که اگر از دریچه اندیشه شهید بهشتی بخواهیم به این پرسش پاسخ بدهیم، پاسخ شهید بهشتی مسأله «عدالت» است.

عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی افزود: می فرمایند اگر حامل حق و عدل نباشید محال است که از جنبه های فردی و اجتماعی عزت پیدا کنید. اگر همه حامل حق و عدل شدیم راه نجاتی قابل تصور است. بنابر این اگر بخواهیم صادقانه و عادلانه در جست و جوی راه حلی برای وضع موجود باشیم باید عدالت خواهی به مثابه یک مطالبه ملی نجات بخش در دستور کار قرار بگیرد. بنابر این آنچه باعث تعجب است اینکه ما با رفتارهایی از ناحیه حکومت روبرو باشیم که چنین امر خطیری را فراموش کرده باشد و فراتر از آن جهت گیری های سیاسی و کلیدی در جهت گسترش و تعمیق نابرابری های ناموجه باشد.

وی تصریح کرد: بحث آقای بهشتی این است که در ساحت امر عمومی از دیدگاه اسلامی یک سلسله دگم هایی وجود دارد که حکومت اسلامی اعتبار، صحت و مشروعیتش را از آنها می گیرد. از دیدگاه شهید بهشتی عدالت با همه شعباتش در صدر آن دگم ها قرار دارد. متأسفانه ما چون از این اصول دور شده ایم به بحران خورده ایم و این چیزی است که حکومت گران ما باید بفهمند. تشخیص اینکه فوری ترین مسأله برای نجات این است که یک بازنگری کلی در همه محورهای سیاسی و اجتماعی و فرهنگی بر محور عدالت باید صورت بگیرد.

مؤمنی تأکید کرد: تشخیص شهید بهشتی این است که برای اینکه عدالت برقرار شود حیاتی ترین و فراگیرترین قاعده ای که اسلام گذاشته ممنوعیت شخص محوری و مشروعیت جامعه محوری است. ایشان از این دریچه حرف هایی دارند که نظیرش را در آثار هیچ یک از روشنفکران قرن بیستم ندیده ام. می گویند این قاعده دین خاتم است که حتی پیامبر اسلام(ص) هم به عنوان شخص مطرح نباشد. ببینید اندیشه هایی که امروز به نام دین جریان دارد چه نسبتی با قرآن و اندیشه های شهید بهشتی دارد؟! قرآن می فرماید کتاب و حکمتی که به شما می دهم برای این نیست که شما خودتان برای خلق بت شوید و هیچ پیامبری نباید بت شود.

وی ادامه داد: شهید بهشتی می فرماید این نظم اجتماعی غیر قائم به شخص برای اینکه پایدار و بالنده بماند باید به سمت علم و قانون و برنامه برود. چون اینها هستند که امور را پیش بینی پذیر می کنند و در آن صورت است که می توان تمدن ساخت و اگر مناسبات غیر پیش بینی پذیر باشد انباشت نیروی انسانی دچار مشکل می شود. دانشمندان بزرگ توسعه هم می گویند به محض اینکه شما به عدالت غیر حساس می شوید، جهان یا محدوده ای که دچار این غفلت شده دچار بحران کمیابی می شوند؛ چون خلاقیت و تولید تنبیه می شود و تملق و چاپلوسی و سفلگی سکه رایج می شود.

عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی اظهار داشت: اگر ما قادر نبودیم همکاری کنیم محکوم به اضمحلال هستیم. این مسأله فقط در حیطه اقتصاد نیست که به خاطر نابرابری ها 90 درصد بنگاه های اقتصادی (متعلق به) یک نفر است. پس، از دریچه عدالت من فکر می کنم می توانیم یک بازنگری بنیادی در این زمینه داشته باشیم. چیزی که خیلی خارق العاده است اینکه شهید بهشتی می فرمایند از جنبه فردی ما با اصل زیربنا بودن امر اخلاقی مواجه هستیم. می فرمایند اگر خواستید کسی را محک بزنید ببیند اهل رواداری است یا اهل دروغ و تهمت به دیگران.

وی ادامه داد: از جنبه اجتماعی می فرمایند که عدالت اجتماعی را اگر دیدید حکومتی ادعا کرد، 10 متغیر کنترلی وجود دارد که آن ادعاها را با آنها محک بزنید. مثلا اصل مشارکت؛ شهید بهشتی وقتی آیات 25 به بعد سوره حدید را تفسیر می فرمایند می گویند حتی پیامبران هم در غیاب مشارکت فعال و انتخابگرانه مردم در سرنوشت اقتصادی و سیاسی نمی توانند عدالت برپا کنند. یکی دیگر از متغیرهایی که معرفی کرده اند «شفافیت» است. ما به خوبی می فهمیم که اساس مناسبات رانتی عدم شفافیت است. چون پشت به شفافیت کرده ایم مافیاها رشد کرده اند. چرا اول انقلاب مافیاها رشد نکرده اند؟ یک بحث دیگر هزینه غفلت از عدالت است. مثلا یکی از مؤلفه های اصلی بحران جهانی آب هستیم و تظاهر می کنیم می خواهیم این بحران را حل کنیم، گزارش جهانی می گوید هیچ عنصری به اندازه نابرابری های ناموجه در بحران آب تأثیر ندارد.

مؤمنی یادآور شد: آقای بهشتی از دریچه اندیشگی مسائلی را مطرح کرده که به نظر خیلی بدیع می رسد. می فرمایند اگر از عدالت فاصله بگیرید با تعطیلی عقل و جمود و تعصب به نام دین سر و کار پیدا خواهید کرد و با هرج و مرج در زمینه ارزش های اخلاقی روبرو می شوید. آقای بهشتی می فرمایند اگر شما از عدالت فاصله بگیرید استفاده ابزاری از دین رایج می شود؛ یعنی دین محملی برای کاسبی های شخصی می شود. بنابر این به نظر من اگر اصل اینکه ریشه همه گرفتاری ها و بن بست هایی که با آن مواجه هستیم به حاشیه راندن عدالت است، با اطمینان عرض می کنم که یکی از کارهای خیلی خارق العاده ورود از دریچه اندیشه های شهید بهشتی است که می تواند بسیار نجات بخش باشد.

وی افزود: طنز تلخی در 10 سال اخیر وجود دارد و آن اینکه کسانی می خواهند با تورم، عدالت ایجاد کنند. تورم ظالمانه ترین مالیاتی است که یک حکومت از فقرا به نفع اغنیاء دریافت می کند. ولی در بودجه 1401 این همه فریاد زدیم که کشور را به بحران می برید و می گفتند ما دنبال عدالت هستیم و همان موقع شواهدی که از بیخ و بن این ادعا را باطل می دانست مطرح کردیم ولی علی الظاهر دوستان گوش هایی دارند که با آن نمی توانند بشنوند. اگر به اندیشه های شهید بهشتی در ساحت و نظر برگردید هم برای آبروی خودتان خوب است، هم سطح زندگی مردم بهبود پیدا می کند و هم کشورمان به جایگاهی که در دنیا