«عنکبوت مقدس»؛ عقده گشایی علیه باورها و اعتقادات مردم ایران

گروه فرهنگی - سید محسن عبدالهی: به صورت معمول جشنواره های سینمایی بین المللی مجال خوبی هستند تا عناصر معاند با نظام و اسلام، ضمن حضور در این فستیوال ها، عداوت خود را با مفاهیمی که ملت ایران برای حفظ آن ها از جان خود گذشته اند، نشان دهند. جدیدترین نمونه از این دست آثار، فیلم «عنکبوت مقدس»، اثر علی عباسی است که پیرامون ماجرای قتل های زنجیره ای سعید حنایی در مشهد ساخته شده است. داستانی که هم اکنون نسخه ای دیگر از آن با نام «عنکبوت» در حال اکران است و اتفاقا همین شباهت موضوعی و اسمی نیز حاشیه دیگری برای این فیلم به وجود آورده.

به گزارش بولتن نیوز، در حال حاضر امکان ورود به حوزه مباحث فنی و تحلیل خود فیلم ممکن نیست زیرا فعلا ما چیزی مشاهده نکرده ایم که بخواهیم درباره اش صحبت کنیم. ولی آن چه تا اینجا و بر اساس حاشیه های ایجادشده، تصاویر، پوستر رسمی آن و بازنشر گسترده اخبار فیلم در رسانه ها دستگیر ما می شود، تمرکز جدی رسانه ها برای بهره برداری از این فیلم برای حمله به اسلام و انقلاب اسلامی و باورهای مذهبی مردم ایران است.

برای درک بهتر این موضوع توجه شما را جلب می کنم به نمایی از این فیلم که نام آن یعنی عنکبوت مقدس بر  روی تصویر مشهد با مرکزیت حرم مطهر امام رضا (ع) نمایش داده می شود و این حس را به مخاطب القا می کند که گویی در حال تماشای یک تار عنکبوت بزرگ است. همین یک نما برای اینکه بدانیم با چه چیزی طرف هستیم و چرا تا این حد رسانه های خارجی و برخی رسانه های سینمایی داخلی اخبار این فیلم را پوشش می دهند، کافی است.

اوضاع پوستر این فیلم هم بهتر از این تصویری که به آن اشاره شده نیست. در این فیلم زرد، با بهره گیری از المان فرش و یک زن خیابانی و فونت خاص نام فیلم، مستقیما مبحث حمله به اسلام و فرهنگ ایرانی مطرح شده است. وقتی صحبت های کارگردان فیلم بعد از اکران در کن را بخوانیم که گفته است: «چگونه بسیاری از ایرانیان در آن زمان در کنار قاتل زنجیره ای این پرونده قرار گرفتند.» روشن می شود چرا اینجا صحبت از توهین به مردم ایران و فرهنگ ایرانی است و دیگر بحث تنها درباره جمهوری اسلامی نیست.

اما مشکلات این فیلم محدود در همین زمینه چند تصویر و پوستر نیست و مسیر ساخت آن نیز دارای مسائلی جدی است. کارگردان فیلم اوج کپی کاری، از فضای فراهم شده در کن برای پذیرش یک فیلم ضعیف با اهداف سیاسی، به عنوان محملی برای حمله به جمهوری اسلامی و ساختار فرهنگی آن استفاده کرده است. علی عباسی که در کنفرانس خبری فیلم مدعی شده مسئولان وزارت ارشاد او را سرکار گذاشته اند و اجازه سخت عنکبوت مقدس را به او نداده اند، وگرنه او دوست داشت این کار را در ایران بسازد، به این واقعیت اشاره نکرده است که اساسا علت این مخالفت با ساخت فیلم توسط او، دادن مجوز به یک گروه دیگر برای ساخت فیلمی با موضوع و نامی یکسان بوده است.

کارگردان جوان که خودش می داند چیزی برای عرضه ندارد، بهترین راه برای دیده شدن را حمله به جمهوری اسلامی در جشنواره کن می داند. جشنواره ای که همواره ثابت کرده اهداف سیاسی در حمایت از آثار ایرانی، بیش از مسائل هنری برای مسئولینش در اولویت قرار داشته است. به هر حال نگاهی به تبلیغ کنندگان فیلم در رسانه های داخلی و نام افرادی از جامعه هنری و سینمایی که از این اثر حمایت می کنند، می تواند نشان دهد که پشت چنین آثاری چه جریاناتی حضور دارند و چرا تا این اندازه انرژی صرف تبلیغ و سر زبان انداختن چنین فیلمی می شود. اثری که به صورتی آشکار به عزیزترین داشته و باور مردم ایران زمین فارغ از نژاد و مذهب توهین و به ساحت مقدس حضرت رضا (ع) جسارت می کند.