خلبانی که بعد از سقوط ۴۸ ساعت روی آب زنده ماند

به گزارش بولتن نیوز، سالار بی‌باک کارگردان مستند «پر سیمرغ» همزمان با عرضه اینترنتی این مستند  درباره آن اظهار داشت: این مستند درباره یک دوره آموزشی است که برای خلبانان نیروی هوایی ارتش برگزار می‌شود. نام دوره هم «امداد و بقا» است و در همه جای دنیا هم برگزار می‌شود. وقتی یک خلبان جنگنده، هواپیمایش هدف قرار می‌گیرد و صدمه می‌بیند، خودش را به بیرون پرتاب می‌کند و امکان دارد در آب یا خشکی کویری سقوط کند. این دوره به او آموزش می‌دهد که چه باید بکند تا در این شرایط زنده بماند.

وی ادامه داد: این مستند مشخصاً درباره وضعیت فرود در آب است و اینکه اگر خلبانان ما در آب افتادند، چگونه باید زنده بمانند. در ابتدای روایت مستند ما گریزی به اوایل جنگ تحمیلی هشت‌ساله ایران و عراق زدیم. در آن مقطع هم عراق چند هواپیمای جنگنده ما را مورد هدف قرار داد که خلبانان آن‌ها مجبور شدند بر روی خلیج فارس از هواپیما به بیرون بپرند. یکی از آن‌ها به نام شهید «دل حامد» تا ۴۸ ساعت روی آب زنده مانده بود و بعد که نجاتش می‌دهند، بعدها شهید می‌شود. به بهانه این اتفاقات گریزی به سال‌های جنگ زدیم و اینکه نیاز به این دوره در آن مقطع بیشتر احساس شد. نیروی هواپیمایی در حال حاضر دوره‌هایی را برگزار می‌کند تا خلبانان بدانند اگر مجبور به ایجکت از هواپیما روی دریا شدند، چگونه باید زنده بمانند و چگونه باید علامت دهند تا پیدای‌شان کنند. ما این مستند را درباره همین دوره آموزشی ساختیم.

این مستندساز ادامه داد: کل این دوره برای آموزش بقا در شرایط سخت است. غالباً خلبان‌ها با چتر نجات در آب فرود می‌آیند و اولین آموزش این است که چگونه عمل کنند تا همین چتر نجات عامل غرق شدن‌شان نشود. استفاده از کیف بقا و یا قایق بادی همراه خلبان از دیگر نکات آموزشی این دوره‌هاست. به‌خصوص که ممکن است تا چند ساعت روی آب سرگردان بمانند، آب مانند خشکی نیست که سریع بتوانند شما را پیدا کنند و باید یاد بگیرید چگونه در این چند ساعت آب برای خود تأمین کنید و با جیره غذایی که در اختیار دارید، زنده بمانید. باید همزمان با هلی‌کوپترهای نجات هم علامت بدهید تا بتوانند شما را پیدا کنند. این‌ها مواردی است که در دریای خزر به خلبانان آموزش می‌دهند و ما هم آن را مستند کرده‌ایم.

وی ادامه داد: در بخشی از مستند هم شاهد هستیم که این خلبانان درون استخری شبیه‌سازی شده می‌پرند تا جداسازی چتر نجات را آموزش ببینند. در بخش دیگری از مستند با قایق به دریا رفتیم و در آنجا خلبانان پایگاه‌های مختلف را با قایق نجات به درون آب پرتاب می‌کردند و می‌گفتند باید خودتان را حفظ کنید و علامت دهید تا هلی‌کوپتر شما را پیدا کند. روش علامت هم با چیزی شبیه فشفشه و رنگ‌های خاصی بود که وقتی درون آب می‌ریختند رنگی شبیه سبز فسفری پیدا می‌کند و تا دو ساعت از چند کیلومتری برای خلبان هلی‌کوپتر نجات قابل تشخیص است.

بی‌باک در بخش دیگری از صحبت‌های خود درباره امکان مشاهده نشانه‌ها از سوی نیروی دشمن در شرایط جنگی هم توضیح داد: مسئله این است که در آن شرایط می‌گویند اگر دشمن هم ما را بگیرد، بهتر از آن است که در آب بمانیم و بمیریم. این خلبانان فرستنده‌هایی هم همراه خود دارند که معمولاً کانال ارتباطی و فرکانس آن را هلی‌کوپترها و قایق‌های نجات خودی دارند تا آن‌ها بتوانند خلبان را پیدا کنند و نجات دهند. در ماجرای شهید «دل حامد» هم این ماجرا را داشته‌ایم که همزمان با نیروهای خودی، نیروهای دشمن هم متوجه مکان او می‌شوند و به همین دلیل نیروهای خودی مجبور به عقب‌نشینی می‌شوند و او تا ۴۸ ساعت روی آب می‌ماند.

این مستندساز با اشاره به برخی تجربه‌های خود در زمینه هماهنگی با خلبانان تحت آموزش در این مستند توضیح داد: کل دوره از لحظه‌ای که این خلبانان آموزش در خشکی را می‌بینند تا زمانی که به مرحله عملی می‌رسند در مستند خود روایت کرده‌ایم و در لابه‌لای نکاتی را هم مطرح کردیم که احساس کردیم به‌درد مخاطب عادی هم می‌خورد. مثل اینکه اگر در جنگل گم شدید، چگونه آب پیدا کنید و چگونه آن را برای مصرف تسویه کنید؟ یا اینکه چگونه در کویر می‌توانید آب پیدا کنید؟ این‌ها هم نکاتی است که در مستند گنجاندیم تا بیشتر جنبه عمومی پیدا کند.

کارگردان «پر سیمرغ» با تأکید بر اینکه آنچه در این مستند تصویر شده، موقعیت‌هایی شبیه‌سازی شده است، ادامه داد: در واقعیت اتفاقاتی که رخ داده، واقعاً سخت بوده است. از میان همان خلبانانی که در خلیج افتاده‌اند، یکی شهید شد و برخی دیگر هم بعد از خروج از هواپیما زخمی شده بودند. به همین دلایل به خلبانان آموزش می‌دهند تا احتمال زنده ماندن‌شان بیشتر شود.

بی‌باک درباره مشاهدات جالب خود از این دوره آموزشی خلبانان گفت: این جریان طرف دیگری هم دارد و آن هم آموزش خلبانان هلی‌کوپترهایی است که برای نجات این خلبانان باید به مأموریت بروند. آن‌ها هم باید آموزش‌هایی ببینند. همه کشورها این تخصص را ندارند؛ پیدا کردن یک آدم در میان آب، برای خلبان هم کار دشواری است، آن هم بدون هیچ نقطه و نشانه زمینی که بتوانند به استناد آن به دنبال موقعیت فرد بگردند. آموزش این خلبانان هم در نوع خود جالب بود و نیروهای متخصصی که نیروی هوایی ایران در این حوزه دارد، بسیار قوی هستند. دلیل آن هم تجاربی است که در سال‌های جنگ کسب کرده‌اند.

وی افزود: شاید برای مردم عادی مواجهه با کیف نجات این خلبانان هم جالب باشد. اینکه در زمان زلزله می‌گویند یک کیف نجات آماده داشته باشید، ایده‌اش از همین کیف نجات خلبانان آمده است. ما سعی کردیم این جزییات را هم به تصویر بکشیم و برای خود ما هم جالب بود.

این مستندساز با اشاره به بخش دیگری از آموزش‌های ارائه شده به خلبانان برای لحظه ایجکت و خروج از هواپیما گفت: در نیروی هوایی دستگاه شبیه‌سازی برای موقعیت ایجکت طراحی شده است. بازسازی موقعیت ایجکت اصلاً ساده نیست. فشاری که در آن لحظه به خلبان وارد می‌شود ۲۰ تا ۳۰ برابر جاذبه زمین است، آن هم در عرض چند صدم ثانیه. دستگاهی که در نیروی هوایی وجود دارد این موقعیت را برای برخی از خلبانان شبیه‌سازی می‌کند. در این دوره‌ای که ما حضور داشتیم، این موقعیت را با نمایش فیلم آموزشی به خلبانان آموزش می‌دادند.