۳ قوه روی ریل شفافیت

به گزارش بولتن نیوز،توکلی- با رای نمایندگان، دو فوریت طرح شفافیت قوای‌سه‌گانه، دستگاه‌های اجرایی و دیگر نهادها به تصویب مجلس رسید. با ۱۹۳ رای موافق و دو سوم آرای نمایندگان مجلس به دو فوریت طرح شفافیت قوای سه‌گانه، کلیات این طرح باید به سرعت در دستور کار صحن مجلس قرار گیرد. در صورت تصویب نهایی این طرح، قوای سه‌گانه و دیگر نهادهای مطرح در آن باید آرا و اطلاعات مربوط به حوزه فعالیت دستگاه‌های متبوع خود، به همراه مذاکرات و تصمیمات گرفته شده را در اختیار عموم مردم قرار دهند تا امکان داوری برای مردم درباره این اطلاعات و آرا فراهم شود.

طرح شفافیت آرای نمایندگان در مجلس هنوز به سر انجام نرسیده و تعیین تکلیف نشده، طرح شفافیت قوای سه گانه از سوی نمایندگان مطرح شده و بنا به گفته آن ها اگر فرصت شود به آن رسیدگی خواهد شد. رئیس مجلس چندی پیش از در دستور کار قرار گرفتن طرح شفافیت‌ آرای نمایندگان تا پایان ماه رمضان خبر داده بود که به نظر می رسد با توجه به این مصوبه احتمالا طرح شفافیت نمایندگان در دستور نخواهد بود. در کنار آن طرح جدید «شفافیت قوای سه‌گانه، دستگاه‌های اجرایی و سایر نهادها» است؛ طرحی که در مقدمه آن تصریح شده است که با هدف ارتقای سرمایه اجتماعی در جمهوری اسلامی ایران و تقویت باور عمومی تهیه شده است. این طرح برخلاف شفافیت آرای نمایندگان که صرفاً شفافیت آرا در قوه مقننه را هدف‌گیری کرده بود، از فراگیری قابل‌توجهی برخوردار است، به‌طوری که دایره شمول آن از قوای سه‌گانه فراتر می‌رود و مجمع تشخیص مصلحت نظام، شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، شورای‌عالی فضای مجازی، کلیه شوراهای‌عالی را که به‌موجب قانون مصوب مجلس تشکیل شده‌اند و کلیه سازمان‌ها، مؤسسات، شرکت‌های دولتی، مؤسسات انتفاعی وابسته به دولت، بانک‌ها و مؤسسات اعتباری دولتی و سازمان صداوسیما و تمام مؤسسات و شرکت‌های تابع یا وابسته به آن ها، دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشی و پژوهشی را دربرمی‌گیرد.

موافقان و مخالفان طرح شفافیت 3 قوه

در این بین اما برخی نمایندگان مجلس همانند روح ا... ایزدخواه موافق این طرح نیستند و آن را سنگ بزرگی می دانند که حتما نشانه نزدن است. ایزدخواه معتقد است که طرح‌های شفافیت اگر مرحله‌ای پیش رود امکان موفقیت بیشتری دارد، تا این که بدون در نظر گرفتن جوانب بسیار این طرح را مطرح کرد. علی خضریان از دیگر نمایندگان مجلس نیز در توئیتی تصویب این طرح را بی صداقتی با مردم دانست و از مخالفت خود با این طرح سخن گفت: «درحالی که طرح شفافیت آرای نمایندگان به‌دنبال ایجاد ساز و کاری برای پاسخ به یک مطالبه اجتماعی در مجلس است، خروج این طرح از دستور با شعار شفافیت برای قوای سه‌گانه با عنایت به اصل ۶۹ قانون اساسی را که مجلس مکلف به انتشار علنی مذاکرات است، بی‌صداقتی با مردم می‌دانم و رای ندادم.» این مخالفت ها اما در حالی است که بعضی بندهای این طرح به قدری دامنه شفافیت را وسیع قرار داده که به نظر می رسد دیگر نیازی به تصویب طرح شفافیت آرای نمایندگان مجلس نباشد. در ماده 5 این طرح آمده است: «تمامی نهادهای شورایی کشور مشتمل بر مجلس شورای اسلامی، مجمع تشخیص مصلحت نظام، شوراهای شهر و روستا و شوراهای عالی کشور موظف اند مشروح مذاکرات خود را اعم از صحن و کمیسیون های تابع آن ها و آرای ماخوذه از اعضا را بلافاصله در پایگاه های اطلاع رسانی خود منتشر کنند.» البته در بررسی جزئیات این طرح باید مشخص شود که دایره این شفافیت تا چه حد است و آیا اسامی افراد و رأی‌شان در تمامی دستگاه ها و قوا درباره تصمیمات منتشر می شود یا گزارشی از جلسه تصمیم گیری بدون اعلام رای افراد و صرفا رای کلی موافقان و مخالفان منتشر خواهد شد. در این میان نکته قابل توجه دیگر هم در این طرح آن است که اگر بنا به محرمانگی و غیرعلنی بودن جلسات باشد، باید در مرحله اول شورای عالی امنیت ملی آن را تایید کند و در مرحله بعد پس از تایید «شعام»، برگزاری غیرعلنی یا محرمانه بودن جلسه به اطلاع عموم رسانده شود. در همین راستا احد آزادی‌خواه به عنوان یکی از موافقان این طرح، از لزوم شفافیت نه تنها برای مجلس بلکه برای همه نهادها سخن گفت و تاکید کرد که مردم خواستار شفافیت در همه دستگاه ها هستند و می خواهند بدانند پول و بودجه های تصویب شده کجاست که این صرفا با شفافیت در مجلس حاصل نمی شود بنابراین مجلس یک بار برای همیشه قصد دارد شفافیت را در تمامی دستگاه ها، تعیین تکلیف کند. احسان ارکانی نماینده نیشابور نیز اهمیت مصوبات هیئت وزیران را به اندازه اهمیت مصوبات مجلس دانست و بیان کرد که تصمیمات دولت که برای اجرای قوانین و هزینه کرد بودجه است به خصوص در حوزه میزان یارانه، تعرفه واردات، کالاهای مشمول تعرفه واردات، مصوبات سفرهای استانی، چگونگی توزیع اعتبارات و بودجه در شهرستان ها شفاف و گویا نیست یا در مجمع تشخیص مصلحت نظام برای واردات خودرو تصمیم می گیرند درحالی که مردم از استدلال آن ها بی خبرند. احمد نادری دیگر نماینده مجلس نیز در توئیتی نوشت:‏ بسیاری از دستگاه‌ها و آن هایی که سال ها از نبود شفافیت سوءاستفاده کرده‌اند، در صورت تصویب نهایی طرح شفافیت امروز مجبور به اصلاح رویه های خود خواهند شد. زیر سوال بردن این طرح و دوگانه‌سازی بیهوده شفافیت قوای سه‌گانه یا شفافیت آرا، برای انحراف افکار عمومی و بازی در زمین دلخواه آن هاست.