گروه اقتصادی: روز گذشته کلیات نخستین لایحه بودجه دولت حجتالاسلام والمسلمین سیدابراهیم رئیسی در مجلس شورای اسلامی به رای گذاشته شد و نمایندگان مجلس یازدهم در نشست علنی دیروز (یکشنبه 19 دیماه) مجلس شورای اسلامی، پس از استماع اظهارات رئیسجمهور و نمایندگان موافق و مخالف، با کلیات لایحه بودجه 1401 با 174 رأی موافق، 76 رأی مخالف و 6 رأی ممتنع از مجموع 261 نماینده حاضر در صحن موافقت کردند. نخستین تجربه بودجهنویسی دولت سیزدهم که با حضور سیدمسعود میرکاظمی کلید خورد، همراه با محورهایی همچون سبکسازی و کاهش قطر بودجه و رشد 8 درصدی به سرانجام رسیده است. در کنار این، دولتیها «کنترل تورم» را از دیگر ویژگیهای بودجه سال آینده عنوان میکنند. اقتصاد ایران طی سالهای اخیر با کسری فزاینده بودجه مواجه بوده که باعث تورم افسارگسیخته شده است، ایضا رشد اقتصادی کشور هم در دهه 90 به صورت میانگین صفر درصد بوده است. بنابراین مردان اقتصادی سیدابراهیم رئیسی باید تصمیم بگیرند آیا میخواهند به چرخه معیوب تورم- کسری بودجه پایان دهند یا خیر. بررسیها نشان میدهد اصلیترین دلیل نارسایی بودجه طی سالهای اخیر بیشبرآورد درآمدها و رشد بیدلیل هزینهها بوده است. ایضا در کنار این موارد، وابستگی بیش از حد بودجه به درآمدهای نفتی که تحریمپذیر است، باعث تشدید کسری بودجه در کشورمان شده است.
به گزارش «وطنامروز»، سیدابراهیم رئیسی، رئیسجمهور روز یکشنبه در صحن مجلس شورای اسلامی، ضمن گرامیداشت ۱۹ دی، سالروز قیام مردم قم، گفت: قیام ۱۹ دی آغاز نهضت عظیم اسلامی بود که منتهی به ۲۲ بهمن شد. یاد همه شهدا بویژه حاجقاسم سلیمانی را گرامی میداریم به ارواحشان درود میفرستیم و از آنها استمداد میطلبیم. رئیسی با اشاره به حضور خود در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: حضور امروز من در مجلس و در حضور نمایندگان محترم به دلیل احترام به قانون و آییننامه مجلس و برای تبیین لایحه بودجه ۱۴۰۱ است، چون در جلسه گذشته و در روز تقدیم لایحه ابعاد و شاخصهای بودجه ۱۴۰۱ را بیان کردم. رئیسجمهور افزود: امروز همگرایی بین مجلس و دولت ضروری است که در جهت رفع مشکلات مردم، انتظار دلسوزان انقلاب این است که این همگرایی و همپوشانی صورت گیرد. رئیسی درباره ساخت مسکن و اینکه این موضوع تبدیل به قانون شده است، گفت: دولت به دنبال اجرای قانون ساخت مسکن است و این مساله هم وعده ما و هم مصوب مجلس و هم خواست مردم است. رئیسی با اشاره به حمایت از تولید، اظهار داشت: آنچه در مجلس تصویب شد و آنچه دولت دنبال میکند همه در یک سو است. این همسویی و همراهی خواست مردم و در جهت رفع مشکلات آنهاست.
رئیسی با تاکید بر اینکه حل مساله تورم خواست مردم و همه دلسوزان است، گفت: آمارها نشان میدهد کنترل و سیر نزولی تورم آغاز شده است. نه فقط در چند سال اخیر، در تاریخ 60-50 ساله کشور این میزان تورم بینظیر بوده است، امروز سیر صعودی تورم تبدیل شده به سیر نزولی تورم و این سیر نزولی آغاز شده است و این آغاز، آغاز مبارکی است که بعدا به کاهش قیمتها بینجامد.
رئیسجمهور افزود: امروز خود غربیها و کسانی که به دنبال تحریم بودند میدانند که مهمترین دستاوردی که دولت دنبال کرده خنثی کردن تحریمهاست. دولت در ۲ جبهه خنثی کردن و رفع تحریمها حرکت کرد. رفع تحریمها، در یک کار و حرکت عزتمندانه دنبال میشود و مهمتر از همه آنکه قرارگاه خنثی کردن تحریمها فعال است تا به هیچ عنوان تحریمها و تهدیدها را برای خود مانع ندانیم. رئیسجمهور اظهار داشت: هدفگیری دولت، تحقق رشد ۸ درصدی اقتصادی است. امید است که اقدامات ما را به این میزان از رشد برساند. رئیسی خاطرنشان کرد: چون سالهای گذشته مشکلات جدی داشتیم رشد بسیار اندک کمتر از یک درصد وجود داشته است اما این میزان با همگرایی و همکاری مجلس امکانپذیر است تا در سایه این رشد ۸ درصدی مسأله بیکاری، کاهش جدی پیدا کند و اشتغال ایجاد شود و بتواند چرخهای تولید بیش از این به حرکت درآید و بسیاری از دغدغهها را در کشور رفع کند. رئیسجمهور اظهار داشت: مسأله مهار تورم از مسائلی است که در بودجه ۱۴۰۱ هدفگیری شده است. کاهش و مهار تورم از مسائل مهم است. نباید شاهد باشیم که فقیر ما فقیرتر شده و غنی ما غنیتر شود. باید این روند کاملا به نحوی شود که سفره و معیشت مردم آسیب نبیند و حتما میتواند وضع مردم متفاوت شود.
رئیسی با اشاره به موضوع ارز ترجیحی خطاب به نمایندگان مجلس شورای اسلامی گفت: مستحضرید که مجلس
۸ میلیارد دلار برای ارز ترجیحی در قانون بودجه پیشبینی کرده بود اما با آغاز کار دولت چیزی از آن میزان باقی نمانده بود. رئیسجمهور افزود: طبیعتا دولت اگر میخواست به آنچه در قانون پیشبینی شده عمل کند باید ارز ترجیحی را بدون اینکه جبران شود، حذف میکرد اما ما خط قرمزمان سفره مردم و معیشت مردم بوده و است. ما نمیتوانستیم یک شوک به اقتصاد کشور، بازار و زندگی مردم وارد کنیم. رئیسی خاطرنشان کرد: موضوع در جلسات مختلف دولت، در ستادهای اقتصادی دولت و بعد در شورای هماهنگی قوا مطرح شد. بعد از رفت و برگشتهای مختلفی که داشت در نهایت به اینکه باید برای چند ماه آتی ارز ترجیحی ادامه پیدا کند و بعد هم باید برای جبرانش حتما تمهید مقدماتی شود رسیدیم. بحثها و نظراتی مطرح شد و همه در شورای عالی هماهنگی اقتصادی همنظر شدند که این کار صورت گیرد.
رئیسجمهور در این باره افزود: خدمت مقام معظم رهبری که موضوع مطرح شد ایشان فرمودند نظر مجلس در این رابطه اخذ شود. سخن بسیار حکیمانهای ایشان فرمودند. بعد از فرمایش ایشان موضوع را در دولت مطرح کردیم و به عنوان لایحه دوفوریتی در دولت تصویب شد اما مجلس و نمایندگان محترم رأی به فوریت ندادند و تبدیل به لایحه عادی شد.
رئیسجمهور افزود: در این مورد ۲ راه بیشتر وجود نداشت؛ یا ادامه ارز ترجیحی یا حذف ارز ترجیحی و جبرانش برای مردم اما مجلس نه رأی به ادامه ارز ترجیحی داد و نه به جبران حذف ارز ترجیحی. مجلس برای هیچکدام اعلام نظر نکرد و فوریت لایحه را هم رد کرد.
رئیسجمهور با اشاره به عدم تصویب فوریت حذف ارز ترجیحی در مجلس گفت: امروز با وضعیتی مواجه هستیم که مجلس درباره تداوم تخصیص ارز ترجیحی یا توقف آن نظری اعلام نکرده و از سوی دیگر نه منبعی برای تداوم پرداخت ارز ترجیحی مشخص شده یا وجود دارد و نه جایگزینی برای حمایت از مردم در ازای توقف تخصیص ارز ترجیحی تعیین شده است. رئیسی با بیان اینکه معنی اقدام مجلس در رأی به عدم فوریت لایحه حذف ارز ترجیحی است، افزود: قانون در این زمینه میگوید منبعی برای ادامه تخصیص ارز ترجیحی تعیین نشده است، طبیعتا باید چه کار کرد؟ باید ارز ترجیحی را حذف کرد. لذا شرحی برای ریاست محترم مجلس نوشتم و گفتم این را در یک جلسهای برای نمایندگان محترم حتما تبیین کنیم که عدم رأی به فوریت لایحه یعنی چه؟ بالاخره مجلس باید نظر میداد که تخصیص ارز ترجیحی را ادامه دهیم یا حذف کنیم و چنانچه حذف کردیم، برای جبران آن چه کنیم اما مجلس درباره هیچکدام نظر نداد.
رئیسجمهور اظهار داشت: نتیجه این است که ارز ترجیحی باید حذف شود. این کار را به مصلحت ندانستیم و به نظرمان رسید که این همان شوک وارد کردن به وضعیت سفره و معیشت مردم است که خط قرمز ما است. خداوند متعال انشاءالله به مقام معظم رهبری طول عمر باعزت مرحمت کند که ایشان مشکل را حل کردند. ایشان مثل همه جا که مشکلات را حل میکنند در این قضیه هم لطف کردند و مشکل را برای این چند ماه حل کردند تا فعلا در وضعیت اقتصادی فعلی بتوانیم تخصیص ارز ترجیحی را ادامه دهیم تا تعیین تکلیف قطعی بشود.
رئیسی در تشریح نظر دولت در این باره که در لایحه بودجه منعکس شده، تصریح کرد: این را بدانید، ما هم باورمان این است که اگر ارز ترجیحی قطع شود، حتما باید برای جبران تاثیر آن بر زندگی مردم، بویژه نیازمندان فکر جدی کرد. امکان ندارد ارز ترجیحی را بدون اینکه فکری برای سفره مردم و زندگی نیازمندان شود، حذف کرد. رئیسجمهور خاطرنشان کرد: در این رابطه سازمان برنامه و بودجه با بعضی از صاحبنظران اقتصادی در مجلس و ریاست محترم مجلس جلسات بسیاری برای همفکری و همراهی در این رابطه داشتند تا مجلس و دولت امروز با هم بتوانند این مساله را حل کنند. رئیسی گفت: دولت به دنبال آن است تا با همفکری با مجلس این مساله را به نحوی حلوفصل کند که هم در کشور رشد اقتصادی به همراه داشته باشد، هم به معیشت مردم لطمه وارد نشود و هم به نظام اقتصادی، پولی و مالی کشور یک انضباط کاملی ببخشد. هر پیشنهادی در این رابطه که بتواند همه مقاصد را تأمین کند حتما مورد حمایت ما است. رئیسجمهور با اشاره به اینکه مساله عدالت در پرداختها نیز از دیگر مسائل مورد توجه از جمله در کمیسیون تلفیق و صحن مجلس بوده است، افزود: قبلا هم گفتهام که یکی از دغدغهها در این دولت و حتی قبل از دولت در زمان مسؤولیت بنده در قوه قضائیه همواره مساله تفاوت در پرداختها بوده که ما را رنج میداده است. رئیسی اظهار داشت: امروز در پرداختها نسبت به کسانی که حتی مدارک تحصیلی یکسان و مشاغل تقریبا یکسانی دارند تفاوت وجود دارد. این پرداخت نامتوازن، هم مردم را رنج میدهد و هم کارکنان و هم ما و هم شما را؛ هر طرحی در جهت عدالت در پرداخت حقوق و مزایا به کارکنان دولت که بتواند عدالت را در این رابطه تأمین و تضمین کند، مورد حمایت و تأیید ما است. رئیسجمهور با اشاره به اینکه حتما بدانید همه اساتید دانشگاهها، معلمان، کارکنان قوه قضائیه، دادگستری و سازمانها و ادارات مختلف در این زمینه مورد توجه هستند، تصریح کرد: همه کسانی که به نام دولت و به نام حکومت و به نام نظام اسلامی کار میکنند بدانند که از نظر ما یک نظام هماهنگ عادلانه پرداخت از نیازهای جدی کشور است. به گونهای که همه کارکنان در کشور احساس کنند که عدالتی حکمفرماست و این حتما مورد حمایت ما است. رئیسی با بیان اینکه در این رابطه هر فکر و اندیشهای در کشور شود حتما مورد تأیید است، خاطرنشان کرد: به عنوان مثال نظام پرداخت حقوق اساتید دانشگاهها باید با توجه به سوابق و جایگاه علمی آنان در همه دانشگاهها و مراکز علمی اصلاح شود. عدالت در پرداخت باید نسبت به همه کسانی که جزو کارکنان دولتی هستند اعمال شود و این موضوع باید در بودجه ۱۴۰۱ دیده شود و همه آنها باید احساس عدالت در پرداخت حقوق داشته باشند.
رئیسجمهور در ادامه سخنانش به موضوع تلاش برای فقرزدایی اشاره کرد و گفت: دولت سیزدهم از هر طرحی برای ریشهکن کردن فقر مطلق در کشور حمایت میکند. نمیتوانیم در دولت شاهد آن باشیم که کسانی در گوشه و کنار کشور وضعیت معیشتیشان به گونهای است که حتی توان اداره روزمره زندگیشان در سطح حداقل را ندارند. اقدامات مختلف در این زمینه از جمله فعال کردن نهادهای مرتبط مثل کمیته امداد حتما مورد تأیید و اهتمام جدی دولت در این رابطه خواهد بود. رئیسی اضافه کرد: نگاهی که نمایندگان محترم نسبت به رفع مشکلات معیشتی مردم دارند، حتما مورد اهتمام ما در دولت است. نمایندگان، اقتصاددانان مجلس، رئیس محترم و هیأترئیسه مجلس در ابعاد مختلف بودجه از جمله حذف ارز ترجیحی و چگونگی آن بحث کنند و تصمیم بگیرند. رئیسجمهور افزود: معتقدیم الان زمینه در کشور آماده است تا آنچه به عنوان آرزو برای نیروهای دغدغهمند، عدالتخواه، شما نمایندگان محترم و بسیاری از مردم عزیزمان در مسأله اجرای عدالت مطرح بود، از حالت بحث به وضعیت اجرا درآید. رئیسجمهور با بیان اینکه آنچه در دولت دنبال میکنیم، دغدغه شما و بسیاری از دوستان انقلاب و نظام است و دشمن نمیخواهد به این نقطه برسیم، اظهار داشت: بر خلاف خواست دشمن مصمم هستیم به این نقطه برسیم و این نقطه را هم نقطه آرمانی دستنیافتنی نمیدانیم، بلکه آن را دستیافتنی و کاملا اجرایی میدانیم. رئیسی افزود: اجرای عدالت را در جذب، نگهداری، پرداخت حقوق و ارتقای نیروی انسانی دنبال میکنیم و این امری شدنی است و همواره مورد تأکید بوده و خواهد بود. رئیسی خطاب به نمایندگان ملت تاکید کرد: به رغم شرایط و وضعیتی که دشمن با تحریم و تهدیدها به دنبال آن بود تا مشکلاتی پیش روی ما بگذارد و ملت و پیشرفت کشور را متوقف کند، شرایط و وضعیت را بهتر از هر زمان دیگر و آینده را بسیار روشن و امیدوارکننده میبینم. رئیسجمهور گفت: شرایط را برای تصمیمگیریهای مهم بسیار مناسب میبینم. امروز نیازمند اتخاذ تصمیمات مهم هستیم و این با همکاری دولت و مجلس امکانپذیر است. رئیسی با بیان اینکه برای رفع مشکلات کشور ناگزیر به اتخاذ تصمیمات مهم هستیم، تصریح کرد: این تصمیمات مهم در گرو همکاری دولت و مجلس است و حتما میتواند ما را از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب نزدیک و نزدیکتر کند. رئیسی در خاتمه افزود: امیدوارم جزئیات و ابعاد لایحه بودجه و دغدغههای بجایی که در رابطه با مشکلات مردم دارید، در کمیسیونها به دقت مورد بحث قرار گیرد و آنچه در مجلس تصمیمگیری شود، حتما مورد احترام و اهتمام دولت خواهد بود.
سید مسعود میرکاظمی، رئیس سازمان برنامه و بودجه همچنین در نشست علنی دیروز مجلس شورای اسلامی درباره کلیات لایحه بودجه سال 1401 کل کشور گفت: چندین سال است به رغم اینکه قیمت برخی اقلام مانند سوخت و ارز ترجیحی را ثابت نگه داشتهایم اما تورم 50 درصدی را به مردم تحمیل کردهایم، اگرچه این عوامل تاثیر دارد اما ریشههای اصلی تورم در جای دیگری است. نخستین ریشه در منابع و مصارفی است که دولت آن را درست نبیند، یعنی مصارف را بدون وجود داشتن منابعی بالا ببرد و مجبور به استقراض شود که ما این را در بودجه 1401 خط قرمز خود دانستهایم یعنی خلق پول و استقراض از بانک مرکزی خط قرمز ما شده است.
وی ادامه داد: امسال به لطف خدا به رغم تحمیل همه هزینهها از دولت قبل به دولت سیزدهم، اجازه ندادیم از سمت دولت خلق پول شود و این افتخاری برای دولت سیزدهم است. نکته دوم داراییهای خارجی بانک مرکزی است؛ ریشه این در کجاست؟ ریشه در این است که ما یک مقدار ارز محدود داریم، مثلا 15 میلیارد دلار که باید با آن هم ارز ترجیحی بدهیم و هم باید بانک مرکزی آن را در نیمایی بفروشد و به حساب خزانه واریز کند که ما بتوانیم حقوق دهیم اما این 2 را نمیتواند انجام دهد، به همین دلیل ارز ترجیحی را میدهد یا به حساب خزانه واریز میکند و در نهایت در بازار 23 یا 24 هزار تومان خریداری میکند و 4200 تومان به وزارت جهاد کشاورزی میدهد و این سبب میشود پایه پولی بالا برود و تورم خلق شود.
میرکاظمی با بیان اینکه در سال آتی حدود 172 هزار میلیارد تومان برای حمایت یارانهای پیشبینی شده، ادامه داد: این عدد علاوه بر 75 هزار میلیارد تومان یارانه بنزین و یارانه معیشتی است که در سالهای گذشته پرداخت میشد، اگر مجلس معتقد است 175 هزار میلیارد تومان برای حمایت یارانهای مبلغ کمی است، میتوان آن را افزایش داد. وی تصریح کرد: میزان حمایت یارانهای را میتوان در کمیسیون تلفیق افزایش یا کاهش داد؛ امروز مجلس و دولت رابطه خوبی با یکدیگر دارند و بهترین زمان برای اصلاحات است.
رئیس سازمان برنامه و بودجه تورم و فشارهای هزینهای را ناشی از بیانضباطی منابع و مصارف دولت و اضافهبرداشت بانکها و... دانست و اضافه کرد: برای نخستینبار است که شورای پول و اعتبار باید سهم بانکها را تعیین کند. خط قرمز ما پایه پولی است.
***
رئیس مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه محرومیتزدایی، تولید و اشتغال از دغدغههای مجلس است، گفت: اولویت مجلس در بحث رویکرد جبرانی در کالاهای اساسی، سیاست پلکانی است. محمدباقر قالیباف در جلسه علنی دیروز مجلس شورای اسلامی، پس از رأی موافق نمایندگان به کلیات لایحه بودجه 1401، ضمن تشکر از اظهارات نمایندگان موافق و مخالف و دولت درباره کلیات لایحه بودجه گفت: بدون شک سند بودجه، سندی برای زندگی مردم و دولت است، لذا مردم باید بدانند در کلیات بودجه بویژه بحث ارز ترجیحی و در رابطه با معیشت بویژه کالاهای اساسی، حتما سیاستهای جبرانی که در قالب ارز بوده، به صورت مستقیم در کالاهای اساسی پیشبینی میشود تا در زندگی مردم تأثیری نداشته باشد و حتما آن را جبران خواهیم کرد. رئیس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: حوزههای محرومیتزدایی، تولید و اشتغال از دغدغههای ما است و در حوزههای زیرساختها، دانشبنیانها و پروژههای نیمهتمام و پیشرانهای اقتصادی توجه لازم را خواهیم داشت.
وی با بیان اینکه تحقق رشد 8 درصدی اقتصادی در برنامه دولت قرار دارد، افزود: همه تلاش ما این است این مهم زمانی اتفاق بیفتد که مطمئن باشیم معیشت مردم تضمین شده است و حتما در بحث سیاستهای جبرانی در کالاهای اساسی، سیاست پلکانی از اولویتهای مجلس خواهد بود.
رئیس مجلس در توضیحاتی درباره بررسی فوریت لایحه ارز ۴۲۰۰ با تأکید بر اهمیت ارز ترجیحی و تأثیر آن بر معیشت مردم گفت: دولت توقع داشت ظرف ۴۸ ساعت مجلس درباره لایحه دوفوریتی این موضوع تصمیم بگیرد اما مجلس هرگز برای یک امر به این مهمی تصمیم فیالبداهه، عجولانه و ۴۸ ساعته نخواهد گرفت.
رئیس مجلس در جلسه علنی دیروز مجلس در جریان رسیدگی به کلیات لایحه بودجه 1401 کل کشور با اشاره به اهمیت موضوع ارز ترجیحی که با معیشت مردم سر و کار دارد، گفت: همانطور که اشاره شد، در بودجه امسال 8 میلیارد دلار برای ارز ترجیحی پیشبینی شده بود و مجلس بیش از آن را پیشبینی نکرده بود و در جزء 2 بند «ب» تبصره یک قانون بودجه 1400 به دولت این اختیار را داده بود که سیاستهای جبرانی خود را در قالب کمک معیشتی و یارانه به مردم به صورت مستقیم بدهد که این موضوع در قانون روشن است. رئیس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: از آنجا که دولت محترم تازه کار خود را شروع کرده بود، 3 ماه زمان برد و البته بخش قابل توجهی از ارز مربوطه در 6 و 7 ماه اول هزینه شده بود. دولت بعد از 3 یا 4 ماه بررسی، یک لایحه دوفوریتی (درباره ارز ترجیحی) داد و توقع داشت ظرف 48 ساعت مجلس درباره آن تصمیم بگیرد اما طبیعتا مجلس هرگز برای یک امر به این مهمی تصمیم فیالبداهه، عجولانه و 48 ساعته نخواهد گرفت. وی در ادامه با بیان اینکه مجلس به فوریت لایحه ارز ترجیحی رأی نداد، عنوان کرد: این موضوع همچنان در کمیسیون در حال بررسی است و اگر واقعا این بحث بود، خوب بود که دولت محترم اصلاحیه بودجه میداد که در حقیقت این اصلاحیه نیامد. قالیباف در ادامه تصریح کرد: امروز در مجلس همانطور که رئیسجمهور اشاره کرد، ما و دولت بعد از کلیات، بحث مربوط به معیشت مردم را در اولویت اول قرار میدهیم که اگر مجلس در کلیات به جمعبندی رسید، در جزئیات این هماهنگی با دولت وجود دارد و به مردم این اطمینان را میدهیم که به موضوع معیشت رسیدگی کنیم. رئیس مجلس شورای اسلامی در پایان با تأکید بر اینکه دغدغه نخست مجلس معیشت مردم است، خاطرنشان کرد: حتما اولویت ما در بررسی ارز ترجیحی در سال 1401 توجه به معیشت مردم با اولویت محرومان و مستضعفان خواهد بود.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com