ساحت قدسی اهل‌بیت

گروه دین و اندیشه: آیه شریفه 143 سوره مبارکه بقره «وَ کَذلِکَ جَعَلْناکُمْ اُمَّهً وَسَطًا لِتَکُونُوا شُهَداءَ عَلَى النّاسِ وَ یَکُونَ الرَّسُولُ عَلَیْکُمْ شَهیدًا»، را آیه 78 سوره مبارکه حج «و جاهدوا فی‌الله حق جهاده هو اجتباکم و ما جعل علیکم فی الدین من حرج، مله ابیکم ابراهیم، هو سمّاکم المسلمین من قبل و فی هذا لیکون الرسول شهیداً علیکم و تکونوا شهداء علی الناس» توضیح داده و روشن می‌کند.

به گزارش بولتن نیوز، به نقل از جمهوری اسلامی، از قرار گرفتن این دو آیه در کنار هم منصب مهم امامت به خوبی استفاده می‌شود. در اسلام این منصب الهی هرچند عنوان رسالت و نبوت را ندارد اما از چنان ویژگی بالایی برخوردار است که ابراهیم خلیل را پس از سربلندی در امتحانات سخت مفتخر به آن کرده و می‌فرماید این مقام به ظالمین نمی‌رسد و جز معصومین علیهم‌السلام کسی لایق آن نمی‌باشد. گاهی این سوال مطرح می‌شود که آیا در قرآن آیه‌ای هست که بدون نیاز به روایت دلالت بر امامت داشته باشد؟‌ بهترین آیه یا یکی از بهترین آیات همین دو آیه 143 بقره و آیه 78 حج است.

در سوره مبارکه بقره می‌فرماید «و کذلک جعلناکم امهً وسطا»، ما شما را امت وسط قرار دادیم، اولاً تعبیر به جعلناکم یعنی خداوند می‌فرماید ما این منصب را برای شما قرار می‌دهیم، ثانیاً آیا خطاب جعلناکم خطاب به همه مسلمین است؟ یعنی ما همه مسلمانان از زمان پیامبر اکرم(ص) تا روز قیامت را امت وسط قرار دادیم؟ وسط به معنای این است که نه جانب افراط برود و نه تفریط، در بعضی از تفاسیر هم به عدل، امت عادله و اعتدال معنا شده، یعنی در وجود این افراد، افراط و تفریط در هیچ مسئله‌ای نه در اعتقادیات، نه در اخلاق، نه در احکام راه ندارد و در همه امور حد دقیق آن را رعایت می‌کنند. مراد از وسط در اینجا وسط معنوی است نه جسمانی که گفته شود در اعداد در کم متصل و کم منفصل وسط چیست؟‌ اینجا وسط وصف برای امت است، یعنی امتی که حرفش، گفتارش، کردارش، بر حد وسط است نه در آن افراط وجود دارد نه تفریط.
حال آیا می‌شود گفت همه مسلمان‌ها امت وسطند؟ اگر همه مسلمان‌ها امت وسط باشند پس اکثرهم لا یعقلون یعنی چه؟ اکثرهم الفاسقون یا اکثرهم لا یعلمون به چه معناست؟ این همه آیاتی که قرآن کریم در مذمت اکثر بیان فرموده اکثر از همین امت پیامبر است همچنانکه منافقین نیز در همین امت بوده و هستند. اگر اکثر لا یعقلونند، این اکثرهم لا یعلمون یا الفاسقون قرینه می‌شود بر اینکه امت وسط یک گروه و افراد خاصی از مسلمانان هستند نه همه مردم. چون امت بر افراد قلیل هم صدق می‌کند.
خدا که می‌فرماید «و کذلک جعلناکم امهً وسطا»، این گروه خاص را برای چه امت وسط قرار داده است؟ آیا این عنوان تشریفاتی و یک وصف معنوی محض است؟ ‌خداوند در تعریف این گروه می‌فرماید: «لتکونوا شهداء علی الناس» شما را امت وسط قرار دادم تا شاهد بر اعمال و افکار مردم باشید «و یکون الرسول علیکم شهیدا»، از آن طرف رسول هم شاهد بر شما است، خوب عنایت شود اگر کسی به این دو آیه خوب دقت کند به خوبی می‌تواند بدون نیاز به هیچ روایتی حقیقت امامت را از قرآن کریم استفاده کند، گرچه روایاتی هم در ذیل هر دو آیه وارد شده است.
آیه می‌فرماید این منصب را برای شما قرار دادیم تا شاهد همه اعمال مردم باشید. آیا همه مسلمانان می‌توانند شاهد بر اعمال خود باشند؟ چه رسد بر اعمال همه مردم؟ شهداء علی الناس یعنی نه تنها شاهد بر اعمال ظاهری مردم بلکه شاهد بر تمام اعمال، افکار و آنچه در دل مردم می‌گذرد هم هستند.
مطابق آیه شریفه «قل اعملوا فسیری‌الله عملکم و رسوله و المومنون» خدا و رسول خدا و مومنین شاهد بر اعمال مردم هستند. ولی اینجا «لتکونوا شهداء علی الناس»، می‌فرماید افزون بر اعمال شاهد بر همه چیز مردم هستند. تحمل این شهادت در دنیا و ادای آن در آخرت است، اینکه قرآن می‌فرماید روز قیامت هر امتی را با امامش محشور می‌کنیم، چون آن امام به عنوان شاهد است امام شخصیتی است که شاهد بر اعمال مردم در دنیا است، اعمال همه انسان‌ها بر امام عرضه می‌شود نه فقط اعمال شیعه و مسلمین، این چه مقامی است؟ این امت وسط هم کسانی هستند که در این دنیا آگاه بر اعمال و افکار و قلوب همه مردم هستند.
آنگاه در آیه 78 سوره حج می‌فرماید «و جاهدوا فی‌الله حقّ جهاده»، شما (گروه خاص) باید نهایت جهاد و تلاش و کوشش را در راه خدا داشته باشید، در عبادت باید برترین عبادت‌ها را داشته باشید، در خدمت و ارتباط با مردم،‌در شناخت خدا و هر آنچه مصداق اطاعت خدای تبارک و تعالی است باید سرآمد باشید. این تکلیف تکلیفی نیست که بشود متوجه همه مسلمین گردد، علما هم نمی‌توانند حق جهاد را انجام بدهند. تنها اوحدی از افراد بشر می‌توانند حق جهاده را انجام دهند. بعید هم نیست که این از «اتقوا‌الله حقّ تقاته» هم بالاتر باشد. خود این آیه به قرینه حق جهاده می‌گوید مخاطبش گروه خاصی است و بعد می‌فرماید «هو اجتباکم» خدا شما را اختیار کرده، شما مجتبی و مصطفای الهی هستید. نزد خداوند یک گروه برگزیده از میان این مردم هستید.
«و ما جعل علیکم فی الدین من حرج»، می‌فرماید هرچند شما را موظف به انجام حق جهاده نموده‌ام اما در دین حرج را بر شما قرار نداده‌ایم «مله ابیکم ابراهیم». ملت ابیکم یعنی شما در دین پدرتان ابراهیم هستید، «هو سماکم المسلمین من قبل»، یعنی قبل از اسلام و در کتاب‌های آسمانی گذشته و تورات و انجیل خداوند شما را به عنوان مسلمانان واقعی نام برده است. نمی‌گوید جعلکم بلکه می‌گوید سمّاکم، نام امامان شیعه در تورات و انجیل و همه کتب آسمانی بوده «هو سماکم المسلمین من قبل و فی هذا»، در این کتاب یعنی قرآن هم خدا نام شما را برده ولی با عنوان کلی اولوا الامر و مومنون.
آنچه می‌خواهم استفاده کنم این است که همان غایت شاهد بودن که در آیه 143 سوره بقره ذکر شده «و کذلک جعلناکم امهً وسطا لتکونوا شهداء علی الناس و یکون الرسول علیکم شهیدا» در همین آیه نیز آمده «جاهدوا فی‌الله حق جهاده، هو اجتباکم، ما جعل علیکم من حرج، مله ابیکم، هو سماکم المسلمین، لیکون الرسول شهیدا علیکم»، منتهی با تقدیم و تاخیر رسول بر علیکم، یعنی روز قیامت پیامبر(ص) شهادت می‌دهد که این گروه به آنچه که از ناحیه خدا مامور بودند عمل کردند و اینها نیز شاهد بر همه مردم، اعم از مسلمان، شیعه و غیر آن هستند. این دو آیه را که کنار هم قرار بدهیم به خوبی می‌فهمیم یک ناس داریم و یک امت وسط و یک رسول. رسول شاهد بر امت وسط و امت وسط شاهد بر ناس هستند، همچنین به قرینه کلمه وسط که به معنای رعایت عدل است امت وسط به افراد خاص اطلاق می‌شود و به قرینه شهداء علی الناس این افراد خاص شاهد بر اعمال و افکار و عقاید همه مردم هستند. این گروه خاص نزد ما شیعیان اهل‌بیت پیامبر و معصومین صلوات‌الله علیهم اجمعین هستند. اینکه در روایات ائمه می‌فرمایند نحن الشهداء علی خلقه، یعنی همه اعمال بشر به ما عرضه می‌شود و ما شاهد آن هستیم و در قیامت شهادت می‌دهیم این آقا این کار را کرد یا این حرف را زد، غیر از نامه اعمال هر فرد که در جای خودش ثابت است. چنین مقامی کجا پیدا می‌شود؟ صدها خلیفه را کنار هم قرار بدهند به سر سوزنی از مقام ائمه ما نمی‌رسند، این یک امر واضح قرآنی است، روایت نیست که بگویید سندش کذا است که البته روایات معتبر هم وجود دارد مثل «نحن الامه الوسطی» که خود ائمه می‌فرمایند امت وسط یا شاهد بر خلق هستند. «نحن الشهداء علی خلقه».
این مقام ائمه ما در قرآن کریم است. آیا اگر کسی اندک توجهی به قرآن کرده باشد نعوذ بالله نسبت به نسب ائمه اطهار علیهم‌السلام چنین حرف یاوه‌ای بر زبان او جاری می‌شود؟ این فردی که ادعای مسلمانی و ادعای ارتباط با قرآن به عنوان شیخ التفسیر می‌کند، بیاید این آیه را معنا کند، این مقام و منزلت ائمه علیهم‌السلام در نزد خداست. آیا پذیرفته است که کسی چنین حرفی بزند بعد هم بگوید سوء تفاهم شد و با یک عذرخواهی ظاهری، ما قانع بشویم؟‌
ما به تبع امام خمینی رضوان‌الله تعالی علیه، و حتی بالاتر به دستور و سیره خود ائمه معصومین معتقد به حفظ وحدت هستیم و می‌گوییم هر کسی که منادی تفرقه بین مسلمین بشود از خط اساسی اسلام فاصله گرفته است. مسلمان‌ها نباید با هم دشمنی کنند یهود و نصارا، خصوصاً یهود زمان ما بدتر از یهود در صدر اسلام است. آنها دنبال تکه تکه کردن مسلمین و نابودی همه مسلمان‌ها هستند، چه شیعه و چه سنی، در این تردیدی نیست. این خط اساسی وحدت را ائمه ما از همان صدر اسلام برای ما ترسیم کرده‌اند. اما آیا معنای وحدت این است که یک آدم بی‌سواد، یک آدمی که پیداست قلبش مملو از حقد و کینه است بیاید یک حرف مزخرف این چنینی غیر قابل تصور را بزند؟ بدن انسان هنگام تصور چنین خبطی به لرزه می‌افتد. یک مسلمان نمی‌تواند آرام باشد چه برسد به یک شیعه. ما از علمای اهل‌سنت که بحمدالله در مقابل این فرد موضع‌گیری کردند تقدیر می‌کنیم، ولی این کافی نیست، باید این آدم را از جامعه اسلام طرد کنید و نگذارید نماز جمعه بخواند، نگذارید مورد مراجعه مردم باشد، این اقل آن چیزی است که باید نسبت به این فرد انجام بشود، وجود چنین افرادی در جامعه مسلمین مایه فتنه است.
امروز بحمدالله در کشور ما اهل‌سنت و شیعه در مسالمت و کمال آرامش تحت این نظام اسلامی زندگی می‌کنند، زندگی اینها در این زمان قابل مقایسه با دوران طاغوت نیست! زمان طاغوت به اهل‌سنت در ایران بها داده نمی‌شد و ارزشی برایشان قائل نبودند، با قهر و غلبه با آنها برخورد می‌کردند ولی امروز از برکت انقلاب اسلامی همانند حوزه‌های شیعه، مدرسه علمیه دارند، مدارس‌شان هم چندین برابر حوزه‌های شیعه شده، دارید زندگی می‌کنید ما هم می‌خواهیم همین مسالمت باقی بماند ولی سرسوزنی اجازه تنقیص ائمه اطهار علیهم السلام را نخواهیم داد و آن را تحمل نخواهیم کرد.
لذا هم علمای اهل‌سنت باید یک موضع‌گیری قوی‌تر کنند و هم مسئولین نگذارند چنین آدمی در جامعه محل مراجعه خود اهل‌سنت هم باشد! وجود این شخص برای اسلام خطرناک است، هر چند وقت یک بار این فرد حرف‌های عجیب و غریبی می‌زند، خود اهل‌سنت هم عنوان مزدور به او داده‌اند. دشمن درحال کار کردن است، دشمن برنامه‌ریزی می‌کند تا در یک موقعیتی یک کلامی را از زبان یک عالم سنی یا یک عالم شیعی بیرون آورد. باید بیدار و هوشیار باشیم ولی هوشیاری و بیداری هم به این نیست که اغماض کنیم.
مقامات ائمه طاهرین اظهر من الشمس است. حسرت ما این است که عمر انسان تمام می‌شود و نمی‌توانیم اینها را به‌خوبی بشناسیم. نفهمیدیم امام یعنی که و مقام امامت چه مقامی است؟ ما باید اعتقادات جوانان خود را حفظ کنیم. گاهی بعضی از من می‌پرسند چکار کنیم موفق بشویم؟‌ می‌گویم تا می‌توانید نسبت به امامت کار کنید، آیات امامت، مقام ائمه، کلمات ائمه، اعتقادیات، احکام، اخلاق‌شان را یاد بگیرید. مراجعه به کافی شریف کنید و ببینید در باب موالید ائمه، در باب کیفیت خلقت ائمه چه چیزهای فوق فکر بشر را ذکر کرده است.
این روایت در کتاب الحجه کافی باب موالید الائمه آمده که راوی می‌گوید: «سمعت ابا عبدالله علیه‌السلام یقول: ان‌الله عزوجل اذا اراد ان یخلق الامام من الامام، وقتی خدا می‌خواهد امامی را از یک امام دیگر خلق کند بعث ملکاً فاخذ شربهً من ماء تحت العرش ثم اوقعها او دفعها الی الامام فشربها»، مقداری از آبی را که تحت العرش است به امام می‌دهد تا بنوشد، حالا این تحت العرش کجاست؟ خدا می‌داند. پیداست که یک آبی غیر از آب دنیوی است، امام آن آب را می‌خورد. فیمکث فی الرحم اربعین یوما، لا یسمع الکلام ثم یسمع الکلام بعد ذلک بعد از خوردن آن آب نطفه امام بعدی به مدت 40 روز در رحم مادرش قرار می‌گیرد و بعد از 40 روز در بطن مادر، قادر بر شنیدن کلام می‌شود. نگویید علم امروز می‌گوید گوش بعد سه ماه از عمر جنین درست می‌شود، چون وجود و خلقت اینها فرق می‌کند. در خلقت این ذوات عوامل دیگری هم دخالت دارد. لذا می‌فرماید وقتی به دنیا آمد «فاذا وضعته امّه بعث‌الله الی ذلک الملک الذی اخذ الشربه فکتب علی عضده الایمن» خداوند همان ملک را می‌فرستد تا بر بازوی راست حضرت این آیه شریفه را بنویسد: «و تمّت کلمه ربک صدقاً و عدلا لا مبدل لکلماته». تمّت کلمه ربک یعنی امام کلمه تامه الهیه است، این چه تعبیر بلندی است؟ معنای کلمه چیست؟‌ بحث خیلی مفصل و دقیق و لطیفی دارد.
این «تمت کلمه ربک صدقاً و عدلاً» صغرای قضیه و «لا مبدل لکلماته»، کبرای آن است. نتیجه آنکه اگر بخواهند بر این کلمات تام الهی خدشه‌ای وارد کنند خدا نمی‌گذارد.. عده‌ای می‌خواهند نور خدا را خاموش کنند اما مگر خدا می‌گذارد؟ «یُریدُونَ لِیُطْفِوُا نُورَ‌الله بِاَفْواهِهِمْ وَ‌الله مُتِمُّ نُورِهِ وَ لَوْ کَرِهَ الْکافِرُونَ» ائمه ما حقایقی هستند که تا ابد زنده‌اند. حقایقی که خدا برای بشر قرار داده و بشر در پرتو این ذوات مقدس و حتی زیارت قبورشان حیات و رشد یافته و سعادت پیدا می‌کند، مگر در زیارت ائمه نمی‌‌گوییم «اللهم انی اتقرب الیک بهم» ما بوسیله اینها به سوی تو تقرب پیدا می‌کنیم، این مقام امامان ماست که در زمان حیات و ممات‌شان کلمه تامه الهیه هستند.
لذا باید شئون و مقامات ائمه ما حفظ شود، اگر ما هم نخواهیم حفظ کنیم خدای تبارک و تعالی اینها را که به عنوان ثقل اصغر عدل قرآن قرار داده حفظ می‌کند اینها از مصادیق ذکر هستند که می‌فرماید «انا نحن نزلنا الذکر و انا له لحافظون» و مصداق اصلی ذکر هم قرآن کریم است.
امیدوارم معرفت علمای ما به امامت زیادتر بشود و این حقایق را دریابند که بشر در پرتو ارتباط با این ذوات مقدسه هدایت پیدا می‌کند، چند سال پیش در همان اوایل جنایات داعش یکی از علمای بزرگ اهل‌سنت به دیدار ما آمده بود،. از من پرسید به نظر شما راه حل مشکلات مسلمین چیست؟‌ گفتم راهش این است که همه سراغ اهل‌بیت برویم. اگر کسی سراغ اهل‌بیت نرود نمی‌تواند سراغ قرآن برود. باید محور را اهل‌بیت قرار دهیم. و او هم حرف ما را تصدیق کرد. اجازه شیطنت به شیاطین ندهیم. به خیال خام خودشان امام ما مثل خلیفه آنهاست! درحالی که نه در علم و نه جهات دیگر قابل مقایسه نیستند.‌ امیدوارم خداوند شر دشمنان اسلام حتی دشمنانی که به حسب ظاهر لباس مسلمان‌ها را پوشیده‌اند از جامعه مسلمین دفع بفرماید ان‌‌شاء‌الله.
والسلام علیکم و رحمه‌الله و برکاته