چه بلایی برسر دف‌نوازی آورده‌اید؟

به گزارش بولتن نیوز، فرزاد عندلیبی نوازنده پیشکسوت دف و سازهای کوبه‌ای و داور پانزدهمین جشنواره ملی موسیقی جوان ضمن ارزیابی خود از روند داوری آثار اجرا شده در جشنواره موسیقی جوان، انتخاب بهترین نوازندگان بخصوص در گروه‌های سنی ب و ج را تا حدودی دشوار توصیف کرد و گفت: متاسفانه دف‌نوازی‌ها بسیار شبیه به هم شده است چرا که شرکت‌کنندگان در جشنواره ملی موسیقی جوان، به یک نقطه چشم دوخته و فقط به شهرت و مقام توجه دارند. آنها همه یک مسیر را دنبال می‌کنند و از دیدن سایر زیبایی‌های نوازندگی ساز دف بی‌بهره مانده‌اند. بیشتر شرکت‌کنندگان از جملات و شیوه‌های تکراری در نوازندگی استفاده می‌کنند و فاقد خلاقیت بوده و از روش‌ها و سنت‌های درست و اصیل نوازندگی فاصله گرفته‌اند.

وی افزود: نوازندگان جوان امروزی شاید تکنیک‌های خوبی داشته باشند اما خلاقیت هنری و اجرای هنرمندانه و با احساس، از تکنیک جداست. اینها تکنسین‌های خوبی شاید باشند اما هنرمند به شمار نمی‌آیند. در هر سه گروه سنی شرکت‌کننده در جشنواره، کسانی هستند که ساز را به جای نواختن، کتک می‌زنند! البته گروه سنی الف کمی بهتر از دو گروه دیگر بودند و به نظر من علت اصلی یک رقابت بی‌پایه و اساس و خودنمایی در اجرا است. گویی فقط می‌خواهند سرعت دستشان را به رخ هم بکشند. به اعتقاد من زمانی پیشرفت حاصل می‌شود که از اصالت تبعیت کنیم و سنت‌ها را بشناسیم و بیاموزیم هر ساختمانی حتماً فونداسیون یا پی‌ریزی درست و محکمی باید داشته باشد و اگر این طور نبود، هرگز نمی‌شد ساختمان‌های بلندمرتبه و برج‌ها را ساخت. در موسیقی هم باید اساس و اصالت نوازندگی ساز حفظ شود و بعد بر مبنای آن نوآوری صورت بگیرد.

این نوازنده سازهای کوبه‌ای بیان کرد: نوازندگان دف باید کارها و اجراهای پیشکسوتان را بشنوند و مورد پژوهش قرار دهند. امروزه بسیاری از نوازندگان دف و برخی از برگزیدگان جشنواره‌ها بعد از یکی دو سال نوازندگی دف، خودشان را استاد می‌دانند! در حالی که مقام استادی جایگاه بسیار بلند و باارزشی است که شاید بعد از تجربه طولانی و پس از سال‌ها تمرین و تحقیق حاصل شود و صرف مقام آوردن در یک جشنواره دلیل بر تکامل در نوازندگی و رسیدن به درجه استادی نیست.

عندلیبی توضیح داد: من به عنوان پیشکسوت با انتشار دو جلد کتاب آموزش دف که حاصل سال‌ها پژوهش و تجربه در نوازندگی این ساز است گفتنی‌ها را گفته‌ام و بسیاری تکنوازی‌های و گروه نوازی‌هایم را نیز در کانال شخصی و فضای مجازی برای علاقمندان به نمایش گذاشته‌ام که خود ماخذ و مرجع خوبی برای سبک نوازندگی و دریافت اصول کلاسیک این ساز است. در ضمن آلبوم هزار افسان دف نیز که دو سال پیش منتشر کرده‌ام که یک مرجع خوب و قابل دسترس برای سولو نوازی است. آموزش مستقیم و مستمر هنرجویان در تهران و سنندج و چند کشور اروپایی نیز راه دیگری برای انتقال تجربیات و هنر نوازندگی دف بوده است که هنوز هم ادامه دارد. انحراف از سنت‌های نوازندگی و بلایی که به سر دف‌نوازی آمده، به سیستم‌های آموزشی بر می‌گردد. آموزش نیاز به معلم با تجربه‌ای دارد که خودش چم و خم کار را بداند و داغی و سردی این کار را چشیده باشد.

وی در بخش پایانی صحبت‌های خود تصریح کرد: جشنواره موسیقی جوان به سختی و با موانع بسیار، برگزار می‌شود بخصوص در این دو سالی که گرفتار کرونا بوده‌ایم و من از این بابت از دست‌اندرکاران و عوامل اجرایی و مدیریت این جشنواره سپاسگزار هستم. همه ما دوست داریم موسیقی ایران، در دنیا شناخته شود و ما در هیات داوران هم علاقمندیم که دف فقط در چارچوب خانقاه باقی نماند. این ساز را در اروپا به عنوان ساز مقدس می‌شناسند. اگر اجرای نوازندگی کوبه‌ای نوازندگان اسپانیایی، ایتالیایی، ترکیه و فرانسه را بشنوید، می‌بینید که چقدر خلاقانه و زیباست طوری که انسان می‌تواند ساعت‌ها این اجراها را بشنود و حظ ببرد اما نوازندگان امروزی ما با ساز دف حرکات آکروباتیک و نمایشی انجام می‌دهند که مناسب سیرک است نه یک اجرای موسیقایی.