سرنوشت عجیب تنها شرکت امداد هوایی ایران

به گزارش بولتن نیوز، صبح پنجشنبه ۳۰ دی ۹۵ وقتی طبقه هشتم و نهم ساختمان پلاسکو در راسته جمهوری تهران آتش گرفت و خبرهای دلهره‌آور گرفتار شدن کسبه در طبقات این ساختمان تجاری لحظه به لحظه مخابره می‌شد اما آتش‌نشانی باز هم در ترافیک ماند.

همان زمان محسن سرخو، عضو کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران در جلسه سیصد و بیست و سوم شورای شهر گفت که «اگر دو بالگرد داشتیم پلاسکو فرو نمی‌ ریخت.»

همین چند وقت پیش در ۱۱ مرداد امسال جنگل‌های زاگرس یک هفته تمام در آتش سوخت و بومی‌ها با سطل‌ها آب و کیسه‌های شن به دل آتش زدند. امید سجادیان، دبیر اجرایی نهضت سبز زاگرس به ایسنا گفت شیب تند و گرمای ۵۰ درجه امدادرسانی به جنگل را سخت کرده بود اما دریغ از یک هواپیمای آتش‌نشان!

مثال‌ها و مصداق‌ها فراوان است اما جالب است که بدانید ایران از سال ۱۳۱۵ صاحب یک شرکت مجهز امداد هوایی بوده است، شرکت هواپیمایی خدمات ویژه که بنا به گفته علی بازوند، مدیرعامل سابق این شرکت در دهه هفتاد ۵۰ فروند هواپیمای سبک امدادی در تملک داشته و حدود ۸۰ فروند هواپیمای دیگر را از بلغارستان و ترکیه اجاره کرده بود.

او به اقتصاد آنلاین توضیح می‌دهد که ناوگان در تملک شرکت، لهستانی و امریکایی بودند و برای بذرپاشی و مبارزه با آفات مزارع و اطفا حریق مراتع طبیعی و جنگل‌ها استفاده می‌شدند و در مواردی کاربری امداد هوایی داشتند.
سرنوشت تراژیک تنها شرکت تخصصی امداد هوایی

اما سرنوشت تنها شرکت تخصصی امداد هوایی ایران چه شد؟ سیامک اسکندری، یکی دیگر از مدیران سابق شرکت هواپیمایی خدمات ویژه به اقتصاد آنلاین می‌گوید که قدمت این شرکت به اندازه اولین فرودگاه نظامی ایران در دوشان تپه است و شرکت هواپیمایی خدمات ویژه نه تنها در ایران که در خاورمیانه بی‌رقیب بود. شرکتی با نیروهای انسانی بسیار متخصص و خلبانان کارکشته که قادر بودند در ارتفاع کم و در مناطق صعب‌العبور پرواز کنند اما سرانجام این شرکت به یک خصوصی‌سازی اشتباهی گره خورد.

اواخر فروردین سال ۹۱ دولت محمود احمدی‌نژاد به اسم خصوصی‌سازی، شرکت هواپیمایی خدمات ویژه را فقط با قیمت ۳۳ میلیارد تومان به شهرداری قزوین فروخت و شهرداری بنا داشت هواپیماهای امدادرسان را برای مقاصد تفریحی استفاده کند.

البته بنا به گفته مدیران سابق این شرکت، آن چیزی که بیشتر برای شهرداری اهمیت داشت زمین‌های ارزشمند شرکت هواپیمایی خدمات ویژه بود که شامل فرودگاه اختصاصی و باند و آشیانه هواپیما و ... می‌شد. شرکت هواپیمایی خدمات ویژه چهار فرودگاه استاندارد در دزفول خوزستان، مرودشت فارس، قزوین و گرگان استان گلستان داشت و بیشتر از ۲۰۰ باند آسفالته در سراسر کشور از آن این شرکت بود.

واگذاری شرکت هواپیمایی خدمات ویژه به شهرداری قزوین، جنجال زیادی به پا کرد و رسانه‌ها گزارش‌های انتقادی متعددی درباره آن نوشتند. در این میان شهرداری قزوین هم در نگهداری شرکت موفق نبود و تمام هواپیماها زمین‌گیر شدند و شرکت تقریبا تعطیل شد. آنقدر که حالا حتی سایت اینترنتی شرکت سالهاست در دسترس نیست و کسی نمی‌دانست پشت درهای بسته تنها شرکت امداد هوایی ایران چه می‌گذشت؟

اعتراض‌ها به واگذاری و سرنوشت شرکت چنان بالا گرفت که دولت یازدهم در واپسین روزهای سال ۹۳ دستور داد که معامله واگذاری شرکت هواپیمایی خدمات ویژه باطل شود و این شرکت در فهرست شرکت‌های حاکمیتی و غیرقابل واگذاری قرار بگیرد.
آگهی مزایده اوراق هواپیماهای امدادی

با این حال هنوز شرکت در انزوا به سر می‌برد و تنها خبر جدیدی که می‌توانید از آن پیدا کنید چند آگهی مزایده فروش ورق‌های آلومینیوم هواپیما و فروش قطعات هواپیما است که تابستان ۱۴۰۰ روی پایگاه اطلاع‌رسانی مناقصات کشور جا خوش کرده است.

روابط عمومی وزارت کشاورزی به اقتصاد آنلاین توضیح می‌دهد که شرکت هواپیمایی خدمات ویژه در حال حاضر زیر مجموعه شرکن مادرتخصصی خدمات کشاورزی است و علی محققی، عضو هیات مدیره شرکت مادرتخصصی خدمات کشاورزی به اقتصاد آنلاین توضیح می‌دهد که شرکت را با «حال زار و نزار» و در «حال مرگ» از شهرداری قزوین پس گرفته‌اند. او می‌گوید در حال حاضر فقط حدود ۳۰ تا ۴۰ فروند هواپیما باقی مانده است که بیشتر از ۲۰ فروند آن زمین‌گیر است و از رده خارج شده است.

محققی ادامه می‌دهد: در تمام مدتی که شرکت واگذار شده بود، هواپیماها رها شده بودند و نه اورهال شدند و نه قطعات‌شان تعویض شده و خلاصه بگویم ناوگان روی زمین فلج شده بود و حالا به دلیل تحریم و مشکلات نقل و انتقال پول نه امکان نوسازی ناوگان را داریم و نه حتی می‌توانیم قطعات فرسوده هواپیماها را تعویض کنیم.

او تاکید می‌‎کند: ما هرچه از دست‌مان برآمده است برای احیای شرکت انجام دادیم. برای اولین بار پس از انقلاب یک مدیر متخصص صنعت هوایی را که جز نخبگان دانشگاه صنعتی شریف است، به عنوان مدیرعامل شرکت منصوب کردیم و بارها با هواپیمایی ماهان مذاکره کرده‌ایم که به شرکت برای دور زدن تحریم و واردات هواپیماهای سبک و قطعات آن کمک کند و مدل‌هایی برای اقتصادی کردن خدمات شرکت تعریف کرده‌ایم اما نه تنها همکاری‌های بین دستگاهی ضعیف است که باید قبول کنیم آسیب به شرکت سنگین بوده است و برای سرپا کردن آن نیاز به زمان است.

به گفته محققی هزینه پرواز با هواپیماهای قدیمی و از رده خارج شرکت زیاد است و به ناچار بسیاری از هواپیماهای منسوخ و قدیمی شرکت اوراق شده‌اند اما تحریم مانع از جایگزینی و نوسازی ناوگان شده است.