کنار گذاردن انسان‌های فاضل و ترک شایسته‌سالاری باعث شکست دولت می‌شود

گروه سیاسی: رحیم جاودان خرد ـ دکترای مدیریت توسعه، پژوهشگر و مدرس دانشگاه ـ به بهانه انتقادات گسترده اخیر به انتصابات در دولت و توصیه به دولتمردان به‌دقت بیشتر در انتصابات، یادداشت پیش رو را نگاشته و در آن آورده است: امام علی (ع) می‌فرماید: چهار عامل باعث شکست دولت‌ها می‌شود: ضایع کردن اصول و مسائل راهبردی، سرگرم شدن به فروع و مسائل غیر اولویت‌دار و بی‌اهمیت یا کم‌اهمیت، بکار گماردن آدم‌های پست و ناشایسته‌سالاری، کنار گذاردن انسان‌های فاضل و ترک شایسته‌سالاری.

به گزارش بولتن نیوز، متن این یادداشت که به‌صورت اختصاصی در اختیار خبرنگار ما قرارگرفته، به شرح زیر است:

از دیدگاه کتاب خدا، صالح کسی است که در علم و ایمانش به پروردگار و آنچه از سوی آفریدگارش آمده و نیز در راست‌گویی، شهادت آنان خدشه‌ای وارد نشده باشد و همه عمر خود را در رضایت خدا بگذراند و دارایی‌اش را در راه او صرف کنند. صالح در بالاترین مرتبه ایمان قرار دارد؛ زیرا با آزمون‌های بسیار ایمان خویش را در عمل به اثبات رسانده و جزو صالحان قرارگرفته است که مقامی والا در میان اهل ایمان است.

کلیدواژه صلاحیت از دیرباز در فرهنگ عمومی شرط تصاحب مسئولیت بوده است؛ بنابراین وقتی کسی برای منصبی معرفی می‌شود، اولین سؤال این است که آیا این شخص صلاحیت‌های لازم برای این مسئولیت را دارد یا نه؟ احراز شایستگی دغدغه همه‌کسانی است که بخواهند مسئولیتی را به کسی بسپارند. پدر و مادر برای همسری فرزندان یا دیگر مسئولیت‌های اجتماعی آنان سعی می‌کنند تا صلاحیت‌ها و شایستگی‌هایی لازم را برای آنان ایجاد و زمینه مناسب تحقق آن را فراهم آورند. مجموعه بزرگ‌تر یعنی نظام اجتماعی_ سیاسی دولت نیز تلاش می‌کند تا با آموزش‌وپرورش این صلاحیت‌های لازم را ایجاد کند؛ چون عقلا به این نتیجه رسیده‌اند که جامعه‌ای می‌تواند تمدن ساز باشد و رشد داشته باشد که افراد جامعه از صلاحیت‌های لازم برای مناصب و مسئولیت‌های گوناگون برخوردار باشند.

البته آموزش و تربیت افراد شایسته تنها یک جز از روند تمدن سازی و جامعه سالم را تشکیل می‌دهد؛ زیرا مهم‌ترین و اساسی‌ترین شرط جامعه سازی متمدن احراز شایستگی افراد برای هر مسئولیت و نصب شایستگان در جایگاه مخصوص خودشان است؛ برای اینکه اگر شایسته و فرد دارای صلاحیت با تعلیم و تربیت، پرورش رشد کرده باشد، اما در جایگاهی که باید قرار نگیرد، بلکه شخصی دیگر در جایگاه وی قرار گیرد که شایستگی آن جایگاه و مسئولیت را ندارد، در عمل این جامعه نه‌تنها به توسعه نمی‌رسد، بلکه یکی از علل و عوامل پسرفت را فراهم می‌آورد؛ امام علی (ع) می‌فرماید: یُسْتَدَلُّ عَلَی اِدبارِ الدُّوَلِ بِاَربَعٍ: تَضییعِ الاُصولِ وَ التَّمَسُّکِ بِالفُرُوعِ وَ تقدیمِ الاَراذِلِ وَ تَاخیرِ الاَفاضِلِ؛ چهار عامل باعث شکست دولت‌ها می‌شود: ضایع کردن اصول و مسائل راهبردی، سرگرم شدن به فروع و مسائل غیر اولویت‌دار و بی‌اهمیت یا کم‌اهمیت، بکار گماردن آدم‌های پست و ناشایسته‌سالاری، کنار گذاردن انسان‌های فاضل و ترک شایسته‌سالاری.

از نگاه کلام خدا نیز، شایسته و صالح کسی هست که از خصوصیت ویژه برخوردار باشد؛ و در یک جامعه اسلامی بدون وجود این خصوصیاتی که صالحان از آن برخوردار هستند نمی توان امید داشت که نظام سیاسی موفق و کارآمدی وجود داشته باشد.

بنابراین و با عنایت به مطالب عرض شده به دولتمردان به‌خصوص شخص آیت‌الله رئیسی توصیه می‌شود با توجه به اینکه یکی از شعارهای اصلی دولت تأکید بر مبارزه جهادی با فساد بوده است، باید نسبت به هرگونه احتمال بروز فساد حساس باشند و به‌هیچ‌وجه از مبارزه با مصادیق آن غفلت نکنند

زیرا یکی بسترهای فسادزا، انتصابات است، بنابراین در انتصابات باید صرفاً بر کارآمدی و صلاحیت‌های قانونی و شرعی افراد تمرکز کرد و از انتصاب اشخاص به صرف هم کلاسی، آشنایی و رفاقت و... بدون توجه به شایستگی‌ها خودداری شود.

و در نهایت نگاه دولت به شایسته‌سالاری و به کارگیری صالحین نباید صرفاً یک شعار باشد، بلکه زمینه و اساس انتصابات باشد.

انشاءالله