کلانتری‌ها هوشمند می‌شوند

به گزارش بولتن نیوز، طی سده اخیر هم پا و هم قدم با رشد فزاینده ابزار‌های تکنولوژیکی روند پیچیده شدن شیوه‌های ارتکاب به جرم و جنایت برای مجرمان هم با سیری تکاملی همراه بوده است. حقیقت ماجرا اینجاست که زندگی انسان‌ها مدتهاست که زیر ضربات چکش فناوری افتاده و جوامع انسانی چاره‌ای جز افتادن در جاده توسعه فناوری‌های نوین ندارند.

در این گیر و دارِ گسترش پرشتاب علم و فناوری که روند‌های جاری زندگی اجتماعی بشر را در ورطه دگرگونی‌های بنیادی انداخته و به پیدایی پدیدار‌های متفاوتی در جهان امروزی انجامیده و بر همین سیاق به کارگیری ابزار‌های سنتی هم به پایان موعد مصرف خود رسیده، زمین بازی برای ارائه خدمات پلیسی هم به ضرورت باید تغییر کند.

به هرجامعه‌ای که نظری انداخته شود این واقعیت به روشنی قابل شناسایی خواهد بود که نهاد پلیس از جمله کلیدی‌ترین و به چشم آمدنی‌ترین خدمت رسانی‌ها به مردم را بر دوش دارد. پس در این زمانه که توسعه فناوری‌های نوین مجرمان و کلاهبرداران را هم به تکاپو برای دستیابی به ابزار‌های تکنولوژیکی پیشرفته انداخته تا صحنه تبهکاری هایشان را به میدانی برای زورآزمایی تکنولوژیکی بدل کنند پلیس هم گریزی از هوشمندسازی امکانات و دستیابی به فناوری‌های روزآمد نخواهد داشت.

از این هم نباید گذشت که پلیس در راهگشایی‌های خود برای کنار زدن مخاطره جویی‌هایی که امنیت جامعه را نشانه گرفته علاوه بر پیگرد‌های قانونی اهتمامش را در پیشگیری از بروز جرائم هم باید به کار بگیرد. چه آنکه هر کوششی برای پایدار کردن امنیت همگانی آن زمانی رنگ تحقق به خود می‌گیرد که کمترین مجال‌ها برای بروز جرم از مجرمان گرفته شده باشد. پس داشتن تسلط کافی بر ابزار‌های اطلاعاتی و زمینه سازی برای فراهم آوردن اسباب و عدوات به کارآمدنی و تربیت نیروی زبده و توانمند از بایسته‌هایی است که سازمان پلیس به ضرورت باید در پی اندوختنش باشد.

از همین ضرورت هاست که در این سال‌ها تکاپو برای هوشمندسازی پلیس خود جنبشی شده تا فرماندهان و گردانندگان دستگاه انتظامی کشورمان را به تقلا و تکاپو بیندازد که راهبردی پایه‌ای به جهت توسعه توانمندی‌های فناورانه خود تدارک کنند. اما وعده‌های سر داده شده برای هوشمندسازی سازوبرگ‌های پلیسی به چه راهی افتاده است؟

جلیل موقوفه‌ای رئیس پلیس پیشگیری پایتخت چنته نهاد متبوعش را از نعمات و برکات هوشمندسازی‌های نوین نه که خالی نمی‌بیند بلکه در پاسخ به پرسش میزان در باب وعده هوشمندسازی فعالیت کلانتری‌ها و پاسگاه‌ها سخنِ بسیاری هم برای گفتن دارد: ما در پلیس پیشگیری امسال به مناسبت هفته ناجا اقداماتی را در موضوع هوشمندسازی به انجام رسانده ایم که بسیاری از این موارد مورد بهره برداری هم قرار گرفته است. شهروندان هم از طریق رسانه‌های جمعی با بسیاری از این خدمات آشنایی پیدا کرده اند. یکی از این خدمات به مساله ارتباط الکترونیکی با مراجع قانونی مربوط می‌شود. یعنی وقتی پرونده‌ای درباره وقوع یک جرم در کلانتری تشکیل می‌شود به صورت برخط این پرونده به مراجع قانونی هم ارسال می‌شود و همزمان پیامک ثبت پرونده از طریق سامانه ثنا به دست شهروندان می‌رسد؛ بنابراین شهروندان دیگر مانند گذشته نیازی به حضور در مراجع قانونی ندارند. این یکی از خدماتی است که در حوزه هوشمندسازی خدمات وعده تحققش داده شده بود و در کلانتری‌ها و پاسگاه‌های تهران این موضوع عملیاتی شد.

آن طور که رئیس پلیس پیشگیری پایتخت مدعی است علاوه بر امکان ارتباط گیری‌های الکترونیکی با مراجع قانونی شرایط برقراری چنین رابطه‌ای با پزشکی قانونی هم در آستانه فراهم شدن است: موضوع دیگر به مساله ارتباط الکترونیکی با پزشکی قانونی مربوط می‌شود که بخشی از این برنامه راه اندازی شده و بخش دیگر آن در دست تکمیل است. با راه اندازی این خدمات جواب آن استعلاماتی که شهروندان باید با مراجعه حضوری به پزشکی قانونی دریافت می‌کردند را امروز می‌توانند به شکل الکترونیکی دریافت کنند. باید به این نکته توجه شود که کار انتظامی در کلانتری‌ها به خصوص مساله پیشگیری از بروز تخلف یک کار علمی است. یعنی به این شکل نیست که شهروندان تصور کنند خودروی پلیس پیشگیری صرفا مشغول گشت زدن است و در سطح شهر می‌گردد که دزد یا مجرمی را دستگیر کند یا یک کار پیشگیرانه‌ای را به انجام برساند. این نوع اقدامات باید بر اساس تحلیل اطلاعات سرقت، تحلیل تراکم جمعیت و میزان تردد‌ها طرح ریزی-عملیاتی بشود.

درباره جزئیات سامانه داشبورد فرماندهی قصد محاجه با پلیس پیشگیری پایتخت را داشتیم. موقوفه‌ای، اما انگار دستمان را خوانده و پیش از طرح هر پرسشی، پاسخمان را حواله می‌کند: در گذشته این فرایند طرح ریزی-عملیاتی به صورت دستی انجام می‌شد. ولی با راه اندازی سامانه داشبورد فرماندهی این فرایند طرح ریزی-عملیاتی براساس میزان سرقت و میزان درخواست‌هایی که شهروندان از مرکز فوریت‌های پلیسی ۱۱۰ دارند به انجام می‌رسد. سرقت‌هایی که در سامانه فوریت‌های پلیسی ۱۱۰ ثبت می‌شود به صورت خودکار در نقشه برخط و الکترونیکی برای کلانتری‌ها تشریح می‌کند که کدام یک از مناطق نیاز بیشتری به گشت‌های پلیس دارد. درحال حاضر این نوع خدمات از طریق سامانه‌های هوشمند به انجام می‌رسد و درواقع خدمتی است که در حوزه هوشمندسازی در راستای ارتقای امنیت شهروندان در پلیس پیشگیری تهران اتفاق افتاده است.

اعمال نظارت بر کارکنان پلیس این روز‌ها و در سایه وجود شبکه‌های اجتماعی به نظر معنایی پررنگ‌تر از گذشته به خود گرفته باشد. پس کنترل و پایش آنچه در کلانتری‌ها و پاسگاه‌ها می‌گذرد هم درخور جدیتی بیشتر خواهد: مساله‌ی پایش عملکرد کلانتری‌ها هم موضوع دیگری است که باید در بحث هوشمندسازی به آن اشاره کنم. از واحد گشت گرفته تا آن دژبانی که دم در کلانتری ایستاده یا آن افسری که مسوولیت تشکیل پرونده را برعهده دارد یا حتی تحت نظرگاه‌های کلانتری‌های تهران از طریق مرکز پایش بازرسی پلیس پیشگیری تهران به صورت لحظه به لحظه و شبانه روزی از طریق کارشناسان و تجهیزاتی که در کلانتری‌ها نصب شده درحال پایش و رصد هستند.

اما آیا هوشمندسازی خدمات پلیس پیشگیری اثری هم بر کاهش برخورد‌های فیزیکی با متهمان خواهد داشت: وقتی گفته می‌شود که پلیس پیشگیری کلانتری‌ها را رصد می‌کند بدیهی است که اگر در داخل یکی از کلانتری‌ها برخورد نامناسبی با شهروندان اتفاق بیفتد از طریق همین پایش‌ها کارکنان بازرسی ما متوجه این قضیه خواهند شد و حتما آن را پیگیری خواهند کرد. شهروندان هم اگر شکایتی داشته باشند می‌توانند از طریق سامانه‌های ارتباطی پیگیر این مسائل باشند. همچنین پلیس پیشگیری به صورت ادواری دوره‌هایی را با عنوان تعالی رفتار کارکنان برگزار می‌کند. در این دوره‌ها درخصوص نحوه رفتار با شهروندان، حقوق شهروندی، کنترل خشم و دیگر موارد برای کارکنان پلیس آموزش‌های لازم ارائه می‌شود.