خط‌قرمز روحانی روی‌ سفره‌ مردم

گروه اقتصادی: رشد افسارگسیخته قیمت اقلام خوراکی در نهایت منجر به واکنش رئیس‌جمهور شد. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست‌جمهوری، روحانی دیروز گفت: کالاهای اساسی و ملزومات سفره مردم خط قرمز دولت است. او در حالی «سفره مردم» را خط قرمز دولت عنوان کرد که طی سال‌های اخیر به دلیل تورم شدید و افزایش قیمت ارز، مصرف سرانه اقلام خوراکی مردم کاهش پیدا کرده و دولت تاکنون هیچ اقدامی در این راستا انجام نداده است.

به گزارش بولتن نیوز به نقل از وطن‌امروز، در دویست‌و‌یازدهمین جلسه شورای هماهنگی اقتصادی دولت که روز گذشته به ریاست حسن روحانی برگزار شد به اقدامات انجام‌شده برای کاهش قیمت اجناس پرداخته شد. پس از آن رئیس‌جمهور با بیان اینکه تامین کالاهای اساسی و معیشت مردم اولویت نخست دولت بوده است، بر تسریع اقدامات هماهنگ و فوری برای جلوگیری از افزایش بی‌رویه قیمت‌ها و همچنین کاهش قیمت کالاهای مورد نیاز مردم به سطح مطلوب و مناسب تاکید کرد. 

روحانی با اشاره به اینکه دستورات لازم برای جلوگیری از افزایش قیمت کالاها با کنترل صادرات و همچنین افزایش نظارت‌ها صادر شده است، گفت: معیشت مردم، نظارت بر قیمت‌ها و جلوگیری از افزایش بی‌رویه آن در شرایط ویژه شب عید از فوریت بیشتری برخوردار است و دستگاه‌های مربوط باید نظارت‌های خود را بیشتر کرده و دستورات صادره را عملی کنند تا مردم نتیجه را احساس کنند. 

رئیس‌جمهور با بیان اینکه با وجود همه تلاش‌ها در برخی زمان‌های مشخص از جمله روزهای پایانی سال برخی سوء‌استفاده‌ها و جوسازی‌ها موجب القای کمبود کالا و در نهایت شوک افزایش قیمت می‌شود، تصریح کرد: وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های ذی‌ربط باید با جدیت و دقت بیشتر دستورالعمل‌های کنترل بازار را به اجرا گذاشته و اجازه ندهند مردم در چنین مواقعی با سختی مواجه شوند، ضمن آنکه رسانه‌ها بویژه رسانه ملی نیز با اطلاع‌رسانی دقیق باید اسباب آرامش و رفع نگرانی مردم را فراهم کنند. مدیریت واردات مواد ضروری و کالاهای مورد نیاز مردم در این ایام از جمله تصمیمات ستاد هماهنگی اقتصادی بود. رئیس‌جمهور در این زمینه اظهار داشت: با توجه به تامین ارز مورد نیاز در سخت‌ترین شرایط و افزایش تولید، نوسانات قیمت‌ها بیش از آنکه نشأت گرفته از کمبود کالا باشد، برآمده از التهاب‌آفرینی‌ها، القای تصور جهش قیمت‌های آتی و ایجاد تقاضای کاذب است، همچنین کاستی در هماهنگی‌های لازم در امر نظارت و کنترل دقیق بر زنجیره تولید تا توزیع هم وجود دارد که وضعیتی غیرقابل قبول را درباره برخی کالاها ایجاد کرده است. 

رئیس‌جمهور تصریح کرد: آمارها و شاخص‌های کلان اقتصاد نشانگر مسیر مثبت و خنثی‌سازی تحریم‌ها و شکست قطعی سیاست فشار حداکثری و بارقه‌های پیروزی در جنگ اقتصادی است و این توفیق، دقیقا در سال‌هایی رخ داده است که بسیاری از کشورها به سبب هجوم کرونا نرخ منفی را در رشد اقتصادی خود شاهد بوده‌اند. روحانی افزود: این موفقیت همان چیزی است که دشمنان در چارچوب اهداف شوم خود نسبت به ملت ایران، به دنبال کمرنگ کردن و نفی آن هستند و متاسفانه برخی جریانات داخلی نیز اسیر منافع زودگذر سیاسی شده و این کامیابی ملت را نادیده می‌گیرند. رئیس‌جمهور تاکید کرد: بی‌تردید سال آینده با همراهی مردم و فعالان اقتصادی، سالی پررونق و امیدبخش برای اقتصاد کشور خواهد بود.

نفس ورود رئیس‌جمهور به موضوع گرانی‌ها و حمایت از سفره مردم، امری میمون و پسندیده است اما سوال اینجاست: روحانی پیش از این متوجه لطمه وارد شدن به خط قرمز دولت نشده بود؟ به روایت گزارش‎ اخیر مرکز آمار، تورم نقطه به نقطه اقلام خوراکی در بهمن‌ماه سال جاری به 64 درصد رسیده است. این یعنی قیمت کالاهای خوراکی در بهمن‌ماه سال جاری نسبت به سال گذشته حداقل و طبق آمارهای رسمی دولت 64 درصد افزایش داشته است. البته رصد بازارهای مختلف حاکی از افزایش به ‌مراتب بیشتر قیمت‌هاست. اساسا به سختی کالایی را می‌توان پیدا کرد که در یک سال منتهی به اسفندماه جاری کمتر از 100 درصد رشد قیمت داشته باشد. برخی اقلام به کلی از سفره مردم رخت بر بسته و گهگاه در رسانه‌ها درباره خرید دانه‌ای میوه، رونق گرفتن بازار پا و پوست مرغ و خرید نان قسطی می‌شنویم. در کنار پدیده رشد قیمت اقلام خوراکی، با بحران کمبود کالاهای خوراکی هم مواجه بوده‌ایم؛ کالاهایی که دست بر قضا از اصلی‌ترین مواد سفره غذایی مردم هستند. مرغ و روغن مایع و جامد از جمله مهم‌ترین کالاهایی بودند که در طول سال جاری کمیاب شده و مردم برای تهیه آنها به زحمت افتادند. شرایط زمانی بغرنج می‌شود که متوجه شویم دولت برای کنترل قیمت این اقلام، قریب به 10 میلیارد دلار ارز ترجیحی اختصاص داده و به نوعی از ذخایر ارزی برای کنترل قیمت آنها بهره گرفته است اما باز هم این حمایت‌های غیرمستقیم باعث تاثیر مثبت در سفره‌های مردم نشده است. 

در کنار افزایش قیمت اقلام خوراکی، دیگر کالاها هم در سال‌های اخیر بشدت افزایش قیمت داشته است. قیمت ارز به عنوان یکی از اصلی‌ترین مؤلفه‌های تاثیرگذار بر دیگر کالاها در دولت روحانی 10 برابر شده است. رکورد بی‌سابقه دلار 33 هزار تومانی هم در همین دولت به ثبت رسیده است. قیمت مسکن هم در این دوره بیش از 600 درصد طبق داده‌های آماری بانک مرکزی افزایش داشته به طوری که قیمت هر مترمربع واحد مسکونی در دولت روحانی از متری 8/3 میلیون تومان در تابستان 92 با رشد 647 درصدی به 28 میلیون و 389 هزار تومان در پایان بهمن سال 99 رسیده است. رشد هزینه‌های مربوط به مسکن خانوار باعث شده به سفره‌های مردم صدمه وارد شود.

طبق گزارش‌های مرکز آمار، سرانه مصرف کالاهای اساسی در سفره مردم طی سال‌های اخیر همواره نزولی بوده است؛ به طوری که هر شهروند ایرانی در سال ۹۸ نسبت به سال ۹۰ به ترتیب ۱۲ کیلوگرم برنج، ۳ کیلوگرم گندم، ۵ کیلوگرم گوشت، ۲۱ کیلوگرم شیر و محصولات لبنی، یک کیلوگرم روغن و ۵ کیلوگرم قند و شکر کمتر مصرف کرده‌ است. 

این کوچک‌تر شدن سفره مردم در ۲ سال اخیر با توجه به تورم بالا و رشد قیمت ارز به مراتب سریع‌تر شده است. سوال اینجاست که چرا روحانی در تمام این سال‌ها به فکر سفره مردم نبوده است یا اگر هم بوده اقدامی برای حل مشکلات آن انجام نداده است؟ 

این رفتار رئیس‌جمهور و دست پیش گرفتن در برابر مشکلات آن هم زمانی که به نقطه اوج خود رسیده‌، ادامه روند «انکار» در برابر مشکلات ناشی از سوءتدبیر دولت است.

اینطور که پیداست مرغ هوس ارزان شدن ندارد. دیروز در ادامه نابسامانی‌های دنباله‌دار بازار مرغ،‌ قیمت این کالای پرطرفدار سفره مردم، به کیلویی 35 هزار تومان - در خرده‌فروشی‌ها- رسید. از سوی دیگر با وجود اینکه همه منتظر بودند طبق وعده دولتی‌ها توزیع مرغ منجمد کیلویی 15 هزار تومان شروع شود، نه‌تنها این اتفاق روی نداد، بلکه روند توزیع مرغ گرم دولتی با قیمت 20 هزار و 400 تومان هم متوقف شد. البته این اتفاق یک وجه مثبت داشت و آن این بود که دیگر شاهد صفوف بلند در مقابل اماکن عرضه‌ مرغ دولتی نبودیم. توقف عرضه مرغ باعث شد ظرف یک روز قیمت هر کیلو مرغ 3 هزار تومان افزایش یابد اما در شهرهای حاشیه‌ای شرایط به مراتب بدتر است. فارس در گزارشی از شهرستان پاکدشت، قیمت هر کیلو مرغ را در این محدوده از تهران 40 هزار تومان گزارش کرد. اصلی‌ترین دلیل این بحران نرسیدن مرغ به شهرهای اطراف بیان شده است. اینطور که پیداست جوجه‌ریزی به کلی از تقاضا عقب افتاده و همین موضوع باعث شده مرغ به شهرهای کوچک و حاشیه‌ای نرسد. 

معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت درباره وضعیت تنظیم بازار مرغ بیان کرد: برای تامین نیاز کشور باید 110 تا 130 میلیون قطعه جوجه‌ریزی انجام شود که برای تامین مرغ مورد نیاز کشور از وزارت جهاد کشاورزی درخواست کرده بودیم این میزان جوجه‌ریزی را انجام دهد. قبادی با بیان اینکه وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرده تولید را انجام داده است، گفت: اما برآوردهای ما این موضوع را نشان نمی‌دهد، بنابراین ما به وزارت جهاد کشاورزی اعلام کردیم که برای تامین نیاز کشور 50 هزار تن مرغ وارد کنند. دبیر ستاد تنظیم بازار با بیان اینکه مشکل مرغ در تهران تا یکی، دو روز آینده حل می‌شود، افزود: به مدیران استانی تامین‌کننده مرغ تهران دستور داده شد نسبت به تامین مرغ مورد نیاز اقدام کنند. وی بیان داشت: توزیع مرغ منجمد در سطح شهر تهران را نیز در دستور کار داریم.  قبادی گفت: به اعتقاد من موضوع گرانی نشان می‌دهد که من و همکارانم در ستاد تنظیم بازار نتوانسته‌ایم موفق عمل کنیم و وقتی مقام معظم رهبری نیز در این موضوعات ورود می‌فرمایند نشان می‌دهد ما نتوانسته‌ایم موفق عمل کنیم اما تمام مجموعه‌های دولتی، دستگاه‌های امنیتی و بازرسی‌ها با همکاری هم تلاش می‌کنند این مشکلات را حل کنند. اما توجیه حشمت‌الله عسگری، معاون استاندار تهران  درباره این اتفاق جالب بود؛ وی در این باره اظهار داشت: گرانی به دلیل بسته‌ شدن مسیر فیروزکوه به تهران و عدم عرضه مرغ توسط استان‌های شمالی است.