روز تاریخی برای ایران و افغانستان

به گزارش بولتن نیوز به نقل از خراسان، پنج شنبه گذشته با حضور ویدئو کنفرانسی حجت الاسلام والمسلمین دکتر حسن روحانی و محمداشرف غنی روسای جمهوری اسلامی ایران و افغانستان، محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی، معتمدیان استاندار خراسان رضوی و جمعی دیگر از مدیران دو کشور، پروژه راه‌آهن خواف-هرات تا ایستگاه روزنک به بهره‌برداری رسید. به گزارش روابط عمومی استانداری، اجرای قطعات یک، دو و سه راه‌آهن خواف – هرات به طول 140 کیلومتر 1800 میلیارد تومان هزینه داشته است. راه‌آهن خواف – هرات 225 کیلومتر طول دارد که قطعات یک و دو به طول 78 کیلومتر در خاک ایران و از شهرستان خواف تا مرز شمتیغ خراسان رضوی است و قطعات 3 و 4 این خط آهن به طول 147 کیلومتر در خاک افغانستان از شمتیغ تا روزنک به طول 62 کیلومتر و از روزنک تا شهر هرات به طول 85 کیلومتر است که 140 کیلومتر از این 225 کیلومتر (تا ایستگاه روزنک) افتتاح شد. توسعه و تقویت روابط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ایران و افغانستان با تسهیل صادرات و واردات کالا و مسافر بین دو کشور، دسترسی مناسب ریلی کشور افغانستان از طریق جمهوری اسلامی ایران به دیگر مناطق بین‌المللی اعم از آب‌های آزاد جنوب، منطقه قفقاز، ترکیه، عراق و اروپا و همچنین امکان توسعه و ایجاد کریدور ریلی از هرات به مزار شریف در شمال شرق افغانستان از اهداف این طرح ملی است.

توسعه و ثبات افغانستان توسعه و ثبات ایران و همه منطقه ماست
رئیس جمهور کشورمان در سخنانی به صورت ویدئوکنفرانس در آیین بهره برداری از این پروژه ریلی، توسعه و ثبات افغانستان را توسعه و ثبات ایران و همه منطقه دانست و گفت: فرهنگ و تاریخ ایران و افغانستان در هم تنیده است و به همان نسبت باید بازار و اقتصادمان هم در هم تنیده شود و لازمه آن تامین زیرساخت‌هاست. به گزارش روابط عمومی استانداری و به نقل از پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری، حسن روحانی با بیان این که بهره برداری از این خط آهن به عنوان یکی از تعهدات توسعه‌ای‌ ما بود که به ثمر رساندیم،خاطر نشان کرد: اراده دولت و ملت ایران، بهره برداری و استفاده از همه نعمات ممکن به نفع همدیگر است. رئیس جمهور با اشاره به وجود بیش از 900 کیلومتر مرز مشترک ایران و افغانستان گفت: سخن گفتن از مرز به نوعی سخن گفتن از فاصله است ولی وقتی از راه، پل و رودخانه سخن می‌گوییم، از یگانگی و همبستگی حرف می‌زنیم، همبستگی که باعث رونق بیشتر زندگی مردم سخت کوش و زجر دیده افغانستان خواهد شد. روحانی با بیان این که ایران همیشه در کنار افغانستان بوده است،افزود: ما افتخار داریم در طول این چهل و چند سال گذشته میزبان میلیون‌ها نفر از مردم افغانستان در سرزمین خود بوده‌ایم، میزبانی که با آموزش رایگان برای بیش از 400 هزار دانش‌آموز افغانستانی و همچنین بهداشت و درمان رایگان در ماجرای همه‌گیری ویروس کرونا همراه بوده است. رئیس جمهور تصریح کرد: راه‌آهن خواف – هرات به عنوان دومین پروژه راه‌آهن شرقی کشور بعد از میرجاوه است که ما را به پاکستان متصل کرد، با این اقدام شاهد یک روز تاریخی دیگر هستیم. وی با اشاره به مرزهای ریلی کشور از شمال به راه‌آهن سرخس، اینچه‌برون در جلفا و رازی در غرب گفت: در آینده نزدیک، از کرمانشاه به خانقین و خرمشهر به بصره توسط راه‌آهن از شرق به غرب متصل خواهیم شد. روحانی با ابراز امیدواری به این که قطعه 4 خط آهن خواف – هرات از روزنک به هرات به زودی تکمیل می شود و به هرات می رسد از آمادگی شرکت‌های ایرانی برای کمک به پیشرفت این پروژه و همچنین در ادامه اتصال راه‌آهن هرات به مزار شریف خبر داد و گفت: با این اتصال مردم افغانستان می‌توانند میلیون‌ها تن کالا جابه جا کنند و صدها هزار مسافر جابه جا شوند و با افتتاح قطعه 4 این خط آهن مردم هرات می‌توانند به راحتی به مشهدالرضا(ع) مشرف شوند و بارگاه ملکوتی امام رضا(ع) را زیارت کنند. رئیس جمهور در ادامه با بیان این که ما این راه‌آهن را به عنوان یکی از تعهدات توسعه‌ای خود به ثمر رساندیم،افزود: زمانی به تعهد خود عمل کردیم که در شرایط تحریم ظالمانه آمریکا قرار داریم و آن ها به عنوان تروریست اقتصادی می‌خواستند مسیرهای حرکت توسعه کشور ما را ببندند که البته در این راه شکست خوردند و طراح این طرح غلط سرنگون شد. امیدواریم در آینده این اشتباهات توسط حاکمان بعدی کاخ سفید جبران شود. وی کاهش هزینه حمل و نقل، کاهش ترافیک مرزی و تسهیل در حمل و نقل کالا و توسعه روابط تجاری و اقتصادی را از مزایای راه‌آهن خواف – هرات برشمرد و گفت: این خط آهن مسیر ترانزیت کالا را برای مردم افغانستان هموار می‌کند. روحانی تاکید کرد: همچنان برای برگزاری دوره‌های آموزشی کوتاه مدت و بلندمدت برای عزیزان در وزارت فواید عامه افغانستان برای بهره‌برداری بهتر از راه‌آهن متعهد هستیم.رئیس جمهور همچنین از همه افرادی که در به بهره‌برداری رسیدن این پروژه مهم در کشور تلاش کردند از جمله وزارت راه و وزارت امور خارجه قدردانی کرد و یاد و خاطره افرادی که در راه به ثمر رسیدن این پروژه مهم جان خود را از دست دادند یا مجروح شدند گرامی داشت.
روزی تاریخی برای روابط ایران و افغانستان
اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان نیز در سخنانی که به صورت ویدئوکنفرانس در آیین بهره برداری از این پروژه مطرح شد، از افتتاح راه‌آهن خواف – هرات به عنوان یک روز تاریخی در روابط دو کشور نام برد و گفت: شاهد افتتاح پروژه‌ای هستیم که با اراده مشترک دو کشور برای بهره‌برداری مشترک و توسعه همکاری‌های تجاری محقق شد. وی افزود: جمهوری اسلامی ایران نخستین کشوری بود که از طرح توسعه راه‌آهن افغانستان استقبال و با ما همکاری کرد و مردم ما همواره قدردان این تصمیم تاریخی کشور دوست و همسایه ایران هستند. اشرف غنی با اشاره به اهمیت توسعه خط آهن و شبکه ریلی در افغانستان و اقدامات انجام شده در این زمینه گفت: افتتاح خط آهن خواف – هرات و اتصال دو کشور ایران و افغانستان از طریق شبکه ریلی در حالی است که قاره آسیا امروز شاهد بزرگ ترین تحول اقتصادی در جهان است و توسعه تجارت در بین کشورهای آسیایی را شاهد هستیم. وی تصریح کرد: افغانستان خواستار توسعه سرمایه‌گذاری و تجارت با همسایگان، کشورهای منطقه و جهان است و دوستی با دوام با این کشورها سیاست ماست که در این میان کشور دوست و همسایه ایران از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. رئیس جمهور افغانستان با قدردانی از حمایت‌های جمهوری اسلامی ایران از این کشور در مقاطع مختلف گفت: از هدیه گران بهای دولت و ملت ایران به افغانستان تشکر و قدردانی می‌کنم و از همه کسانی که برای به ثمر رسیدن این پروژه ملی تلاش کردند، سپاس گزارم.همچنین به گزارش ایرنا، وزیر راه و شهرسازی نیز در آیین افتتاح راه آهن خواف- هرات گفت: این خط راه آهن قابلیت جابه‌جایی شش میلیون تن بار و یک میلیون مسافر را دارد. محمد اسلامی اظهار کرد: این افتتاحیه تعامل کم‌نظیر و همکاری هماهنگ میان دو کشور ایران و افغانستان بوده که همراه با دوستی ،احداث و عملیاتی شده است. وی با بیان این که افتتاح این پروژه می‌تواند سهم بزرگی از ترانزیت و تبادلات را برای تجار ایران و افغانستانی فراهم کند، تصریح کرد: در سال 99بیش از ۱۰ میلیون تن بار ترانزیتی بین کشورهای منطقه و ایران از بنادر جنوبی، شمالی، کریدورهای شرق به غرب و شمال به جنوب تبادل شده است. وزیر راه با بیان این که افزایش ترانزیت به ۵۰ میلیون تن بار در سال در دستور کار قرار دارد،افزود: سهم قابل ملاحظه ای از این میزان از طریق افغانستان پیش بینی شده است.
واکنش‌های توئیتری
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه در پیامی توئیتری نوشت: اهمیت خط آهن خواف - هرات به ایران و افغانستان محدود نیست و برای منطقه هم حائز اهمیت است. این خط آهن به‌عنوان دروازه‌ای برای افزایش تجارت و تبادلات مردم با مردم، به ثبات و توسعه منطقه نیز کمک خواهد کرد. پل ساختن از مرزها یک اولویت است.سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در توئیتی به این افتتاح واکنش نشان داد و گفت: امروز (پنج شنبه) در افتتاح راه‌آهن خواف -هرات که نمایی نو از ارتباط کهن جهان فارسی زبان است، سروده هزاره دوم کوهی استاد محمدرضا شفیعی کدکنی را می‌توان دوباره خواند و لذت برد که:
لاجورد افق صبح نشابور و هری است
که در این کاشی کوچک متراکم شده است
می‌برد جانب فرغانه و فرخار مرا

مسئولان و فعالان اقتصادی استان از مزایای راه آهن خواف - هرات می گویند
ریل رونق پیش روی تجارت خراسان رضوی

مسعود حمیدی/ به عقیده فعالان اقتصادی و مدیران استانی، افتتاح راه آهن خواف- هرات علاوه بر احیا و تقویت جایگاه استان در حوزه ترانزیت و صادرات کالا از استان و کشور به افغانستان و کشورهای آسیای مرکزی می تواند زمینه همکاری معدنی، کشاورزی استان خراسان رضوی با هرات افغانستان را ارتقا و فشارهای فعلی بر مرز دوغارون را کاهش دهد.به گزارش خراسان رضوی، کشورها به‌مثابه بازیگران اصلی فضای جغرافیایی و سیاسی این کره خاکی هستند که با توجه به موقعیت ژئواستراتژیکی و ژئوپلیتیکی خود به ایفای نقش می‌پردازند تا بتوانند منافع ملی‌شان را بر پایه توان و ظرفیت‌های داخلی خود فراهم سازند. کشور ایران همواره به‌عنوان چهارراه تاریخ شناخته می‌شد و پل ارتباطی شرق به غرب بوده و همچنین مسیر دستیابی کشورهای محصور در خشکی آسیای مرکزی به آب‌های گرم است. بر اساس اهمیت همین جایگاه است که توسعه و ارتقای جایگاه ترانزیتی جاده‌ای و ریلی کشور در چند دهه اخیر و به خصوص از ابتدای برنامه چهارم توسعه کشور در دستور کار قرار گرفت. یکی از مهم‌ترین پروژه‌های ریلی کشور که راه‌اندازی آن یعنی اتصال کشور افغانستان به شبکه ریلی ایران و درنتیجه دستیابی به آب‌های گرم است، راه‌آهن خواف- هرات است که توافقنامه آن در سال 85 بین دو کشور امضا و از سال 86 عملیات اجرایی این پروژه آغاز شد. فارغ از تأثیرات ملی و بین‌المللی افتتاح راه‌آهن خواف- هرات، استان خراسان رضوی به‌عنوان نقطه اتصالی خط آهن بین ایران و افغانستان است که درواقع دروازه اتصالی کشور ایران به کشورهای آسیای مرکزی به خصوص افغانستان است که باعث شده است ایران به‌عنوان شریک اول تجاری افغانستان شناخته و این کشور به عمده‌ترین مبدأ صادراتی ایران از طریق مرز دوغارون تبدیل شود. راه‌اندازی مسیر ریلی بین ایران و افغانستان با توجه به این‌که راه‌آهن به‌عنوان ارزان‌ترین و مطمئن‌ترین مسیر انتقال و ترانزیت کالاست اهمیت بهره‌برداری از خط آهن خواف -هرات را دوچندان می‌کند.
احیا و تقویت جایگاه صادراتی و ترانزیتی خراسان
محمود سیادت، نایب‌رئیس اتاق بازرگانی استان و عضو اتاق تجاری ایران افغانستان در گفت وگو با خراسان رضوی در این ‌باره خاطر نشان می کند: استان خراسان رضوی همواره مسیر اصلی ترانزیت و صادرات کالا به کشور افغانستان بوده است که این ترانزیت کالا به افغانستان عمدتاً از طریق مرز دوغارون انجام می‌شد اما با بهره‌برداری از مسیر ترانزیتی چابهار به میلک عملاً این جایگاه تا حدی تنزل یافته است زیرا آن مسیر هم به دلیل کوتاه بودن و برای اتصال افغانستان به دریا و هم این که مسیر اصلی ورود کالا به بخش مرکزی افغانستان بود اهمیت زیادی پیدا کرد.
وی می‌افزاید: با توجه به این که مسیر فعلی یعنی دوغارون بیشتر برای منطقه غربی افغانستان صرفه دارد این کشور روزبه‌روز به سمت استفاده از مسیر چابهار به میلک گرایش پیدا می‌کند و اگر مسیر ریلی چابهار هم به بهره‌برداری برسد بخش عمده ترانزیت کالا به افغانستان که هم اکنون از طریق دوغارون انجام می‌شود به آن مسیر در استان سیستان و بلوچستان انتقال پیدا می‌کند و به ضرر اقتصاد خراسان رضوی خواهد بود.بنابراین افتتاح مسیر خط آهن خواف به هرات می‌تواند مجدد جایگاه استان خراسان رضوی را در تجارت با کشور افغانستان احیا و تقویت کند. مشکلی که در ابتدا پیش آمد بحث هزینه حمل کالا با واگن بود که به‌هیچ‌وجه اقتصادی نبود ولی با پیگیری‌های انجام‌شده در روز افتتاح خط آهن خواف – هرات هزینه‌ها و تعرفه‌ها کاهش یافت و اگر این کاهش ادامه‌دار نباشد استقبال چندانی از آن نخواهد شد. نایب‌رئیس اول اتاق بازرگانی استان می‌گوید: کشور افغانستان هم در حوزه معدن و هم در حوزه کشاورزی با توجه به منابع آبی غنی است اما به دلیل نبود امنیت و مشکلات اراضی، استفاده از این حوزه را که عمدتاً در بخش غربی این کشور و در مجاورت استان خراسان رضوی واقع‌شده‌اند برای این کشور با مشکل مواجه کرده اما اقدامات اخیری که برای مذاکرات صلح این کشور انجام‌شده است می‌تواند زمینه رونق این دو حوزه را فراهم آورد که با فعال شدن معادن و بخش کشاورزی افغانستان با توجه به این که عمده معادن در مجاورت حوزه معدنی خواف هستند،می تواند فرصت اقتصادی مهمی را برای استان خراسان رضوی به همراه داشته باشد و زمینه کشت فرا سرزمینی که در استان پیگیری می‌شد نیز مهیا خواهد شد. بنابراین افتتاح خط آهن خواف- هرات تأثیر مثبتی بر اقتصاد استان خراسان رضوی خواهد داشت.
رونق تجارت و ترانزیت در انتظار استان
محمدحسین روشنک رئیس اتحادیه صادرکنندگان استان نیز در گفت وگو با خراسان رضوی دراین‌باره تصریح می کند: برای فهم جایگاه و اهمیت افتتاح خواف -هرات باید نگاهی به جایگاه استان خراسان رضوی در تجارت کشور با کشورهای آسیای مرکزی پیش و بعد از افتتاح خط آهن مشهد -سرخس داشته باشیم. زمانی که خط آهن مشهد -سرخس افتتاح شد هیچ‌کس تصور نمی‌کرد که این خط آهن تبدیل به مسیر اصلی تجارت ایران به کشورهای حوزه آسیای مرکزی شود و امروز برخی می‌گویند چرا این مسیر را دوخطه ایجاد نکردیم. درواقع امروز ما هزینه‌ای که به حمل‌ونقل واگنی و ریلی برای صادرات و ترانزیت کالا به کشورهای آسیای مرکزی پرداخت می‌کنیم یک‌چهارم هزینه حمل‌ونقل جاده‌ای است و این علاوه بر مشکلات و تشریفات زیادی است که برای حمل کالا با کامیون وجود دارد.رئیس کمیسیون تجارت اتاق مشهد می‌افزاید: در شرایط کنونی که کشور ترکمنستان برای حمل‌ونقل و ترانزیت کالا از خاک این کشور به کشورهای آسیای مرکزی موانعی ایجاد کرده است افتتاح مسیر ریلی برای اتصال ایران به کشورهای حوزه شرقی و از طریق خاک افغانستان علاوه بر این که موجب تقویت و تسهیل تجارت کشور خواهد شد بار زیادی را از دوش جاده‌های استان برخواهد داشت و بدون شک ثمرات اقتصادی فراوانی برای استان به دنبال دارد زیرا به‌هرحال خراسان رضوی نقطه و مسیر اتصال کشور به کشورهای حوزه شرقی خواهد بود و این موجب تقویت شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی استان می‌شود. علاوه بر این رشد و تسهیل تجارت و صادرات استان را در پی خواهد شد که نتیجه آن رونق اقتصادی و ایجاد اشتغال در استان است. افتتاح راه‌آهن خواف- هرات همچنین باعث احیای مسیر تجاری جاده ابریشم برای اتصال دنیای شرق به غرب ایران می‌شود.
برنامه‌های استان برای استفاده از مزیت راه‌آهن خواف- هرات
علی رسولیان معاون امور اقتصادی استانداری نیز در تشریح مزیت‌های افتتاح خط آهن خواف- هرات به خراسان رضوی می‌گوید: علاوه بر بخش عمده صادرات استان خراسان رضوی به کشور افغانستان ،عمده صادرات کشور هم از این استان و مرز دوغارون انجام می‌شود. در بخش صادرات تا پیش‌ازاین به دلیل هزینه‌های بسیار حمل‌ونقل جاده‌ای، صادرات محصولات سنگین‌وزن مانند سیمان و گچ صرفه اقتصادی چندانی نداشت و با بهره‌برداری از این خط آهن می‌توانیم صادرات این محصولات را به حمل‌ونقل ریلی انتقال دهیم و این موضوع ارزآوری مناسبی را برای استان و کشور خواهد داشت. علاوه بر این باید توجه داشته باشیم در حوزه ترانزیت کالا بهره‌برداران یعنی کشورهای مبدأ و مقصد به هزینه‌ها توجه خاصی دارند. لذا با بهره‌برداری از این خط آهن ترانزیت کالا از ایران برای کشورهای مبدأ و مقصد به‌صرفه خواهد بود و می‌تواند جایگزین مسیرهای مشابه شود. از سویی دیگر این کاهش هزینه‌های ترانزیت و صادرات درنهایت به نفع شهروندان افغانستانی خواهد بود زیرا بیشتر هزینه‌ای که مصرف‌کنندگان کالا در این کشور پرداخت می‌کنند مربوط به هزینه‌های حمل‌ونقل و ترانزیت است بنابراین کاهش این هزینه‌ها باعث کاهش قیمت کالاها برای مصرف‌کنندگان افغانستانی خواهد شد. وی می‌افزاید: کشور افغانستان به خصوص مناطق مرزی هم‌جوار استان خراسان رضوی دارای معادن غنی فلزات است اما به دلیل بالا بودن هزینه‌های فراوری در این کشور زمینه بهره‌برداری از معادن چندان فراهم نبوده است که با افتتاح این خط راه‌آهن، زمینه برای استخراج و فراوری اولیه معادن این کشور و انتقال آن به کارخانه‌های استان خراسان رضوی برای تولیدات فلزی و گسترش همکاری معدنی بین کشور فراهم خواهد شد.معاون استاندار می‌گوید: ایجاد یک خط آهن بین دو کشور در مناطق مرزی موجب رونق اقتصادی و اشتغال می‌شود زیرا به هر حال پایانه‌های مرزی ایجاد خواهد شد، بازارچه‌ها و شرکت‌های حمل‌ونقل در آن جا مستقر و زمینه برای ایجاد اشتغال در دو طرف مرز ایجاد می‌شود و نتیجه آن توسعه و ایجاد ثبات و امنیت در دو طرف مرز خواهد بود.
رونق توریسم درمانی در استان
محمدصادق معتمدیان استاندار خراسان رضوی نیز در حاشیه افتتاح خط ریلی راه‌آهن ایران و افغانستان، درباره نقش استان در حوزه اقتصادی و گردشگری این خط ریلی به ایسنا گفت: در این مسیری که ایجاد شده هم بحث حمل کالا و هم بحث جابه‌جایی مسافر مطرح است، همان‌طور که امروز نیز به آن اشاره شد این خط ریلی حدود شش میلیون تن ظرفیت باری دارد و از طریق آن بیش از یک‌میلیون مسافر می‌توانند جابه جا شوند که طبیعتاً در حوزه گردشگری و توریسم درمانی در سطح استان آثار مثبتی به دنبال خواهد داشت.وی ادامه داد: با توجه به این که مرز دوغارون یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین مرزهای زمینی ما با افغانستان از نظر صادرات و واردات بوده توقف در این مرز زیاد است، با افتتاح و راه‌اندازی این خط ریلی قطعاً بار این مرز نیز سبک‌تر می‌شود و شاهد روان‌سازی مرز دوغارون نیز خواهیم بود و سرعت مبادلات تجاری نیز افزایش خواهد یافت.
مزیت‌های این افتتاح برای منطقه خواف
حجت‌الاسلام اکبر احمد پور نماینده مردم خواف و رشتخوار نیز به خراسان رضوی گفت: ظرفیت‌های عظیم معدنی در منطقه سنگان خواف و در افغانستان، بهره‌برداری از خط ریلی خواف-هرات در توسعه مبادلات مواد معدنی و انتقال مواد خام برای فراوری به کشورمان نقش زیادی دارد و بدون شک راه‌اندازی این خط ریلی به بهبود و تقویت رابطه ایران و افغانستان کمک می‌کند و همچنین می‌تواند در ارتباط کشورمان با آسیای میانه بسیار مؤثر باشد.
مدیرعامل مجتمع سنگ‌آهن سنگان واقع در شهرستان خواف نیز دراین‌باره به ایرنا گفت: گشایش خط ریلی خواف به هرات به‌عنوان یکی از طرح‌های مهم اقتصادی در سطح ملی و بین‌المللی در آینده نزدیک تحولی بزرگ در کشور و از جمله مناطق شرقی ایجاد می‌کند. علی همتی افزود: با تأمین و تکمیل زیرساخت‌های مجتمع سنگ‌آهن سنگان نظیر آب، احداث جاده‌های دسترسی و اتصال راه‌آهن هرات -خواف، تحولی عظیم در شرق کشور ایجاد و ثمرات این طرح شامل حال مردم محروم منطقه می‌شود.