بایدن با سوریه چه می کند؟

به گزارش بولتن نیوز - صمد محمدی: در صورت تغییر قدرت در آمریکا، به نظر می‌رسد علاوه بر حفظ تحریم‌های فعلی سوریه از جمله «قانون سزار» توسط بایدن برخلاف دوران ترامپ، اروپا و آمریکا به یک سیاست فشار واحد علیه سوریه خواهند رسید که می‌تواند وضعیت اقتصادی سوریه را سخت‌تر نماید؛ موضوعی که نیاز به فعالیت بیشتر هم‌پیمانان سوریه از جمله ایران و روسیه را پراهمیت می‌کند.

با پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، بسیاری بر این باور هستند که سیاست خارجی به شدت تهاجمی و مخرب ترامپ در قبال مخالفان و دشمنان آمریکا کاهش خواهد یافت و کشورهای تحت تحریم می‌توانند در قالب مذاکره و کاهش فشار، خود را بازیابند؛ اما باید دید که این باور تا چه میزان واقعیت دارد و آیا درباره کشورهایی مانند سوریه نیز صادق است. سوریه‌ای که بعد از قریب به ۱۰ سال جنگ با تروریست‌های تحت حمایت آمریکا در دوران اوبامای دموکرات، حالا تحت شدیدترین تحریم‌های اعمال‌شده (قانون سزار) از سوی ترامپ جمهوریخواه قرار دارد.

آنتونی بلینکن، مشاور بایدن، سازش با دولت اسد را غیرممکن دانسته و اعلام کرده که خروج نیروهای آمریکایی از سوریه سبب کاهش نفوذ آمریکا در قبال حضور روسیه، ایران و حتی ترک‌ها در سوریه شده است و باید این نفوذ احیا شود

قانون سزار یکی از مهم‌ترین و سخت‌ترین تحریم‌های ایالات متحده علیه سوریه است. نمایندگان مجلس سنای آمریکا در دسامبر ۲۰۱۹ قانون سزار را بعد از شش سال تأخیر تصویب کردند و ترامپ نیز آن را در بیستم دسامبر ۲۰۱۹ امضا کرد و این قانون از ۱۷ ماه ژوئن سال جاری در حال اجرا است.
قانون سزار، علیه تمامی افراد و نهادهایی که در جنگ با تروریست‌ها در کنار مردم و دولت قانونی سوریه بودند، اعمال شده است. از سوی دیگر، افراد و سازمان‌های خارجی حامی پیمانکارانی که به نمایندگی از سوریه و کشورهای همراه با سوریه و نیز کسانی که در تولید نفت و یا تأمین نیازهای نظامی و فنی برای سوریه نقش داشته باشند، شامل این تحریم‌ها می‌شوند.

قبل از قانون سزار نیز تحریم‌هایی از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا از جمله تحریم بانک مرکزی سوریه اعمال‌شده بود. علاوه بر این تحریم‌ها، آمریکا و متحدان کُرد آن در شمال شرق سوریه با اشغال بخش اعظمی از منابع نفت و گاز و کشاورزی سوریه، وضعیت بحرانی این کشور را بحرانی‌تر کردند. دولت آمریکا، هدف خود از این اقدامات را ایجاد تغییر در سیاست‌های دولت سوریه که همان خروج از اتحاد با ایران و پیوستن به جبهه متحدان آمریکا است، اعلام می‌کند. در واقع، دیگر هدف آمریکا نه رفتن بشار اسد بلکه صرفاً تغییر مواضع وی است. به نظر می‌رسد که این سیاست در زمان بایدن نیز ادامه داشته باشد و حتی تحریم‌ها هوشمندانه‌تر و با اجماع نیز اعمال شود.

سیاست‌های بایدن در قبال سوریه چگونه خواهد بود؟

بررسی‌ها نشان می‌دهد که سیاست جو بایدن در قبال سوریه چندان تفاوتی با سیاست‌های ترامپ نخواهد داشت. این موضوع را می‌توان در دیدگاه مشاوران بایدن نیز یافت. به‌عنوان نمونه آنتونی‌بلینکن، مشاور بایدن در مبارزات انتخاباتی که از نامزدهای احتمالی وزارت خارجه یا مشاور امنیت ملی بایدن است در مصاحبه با شبکه CBS در ۲۰ ماه می سال جاری، سازش با دولت اسد را غیرممکن دانست و اعلام کرد که خروج نیروهای ما از سوریه سبب کاهش نفوذ ما در قبال نفوذ روسیه، ایران و حتی ترکیه شده است و باید این نفوذ احیا شود. همچنین نباید اجازه داده شود که بدون امتیاز گرفتن از حکومت سوریه، آن‌ها به منابع نفتی در شمال شرق سوریه دست یابند.

از این‌رو به نظر می‌رسد که با روی کار آمدن بایدن در آمریکا، رویکرد حمایتی از مخالفان دولت سوریه به ویژه کُردها افزایش خواهد یافت. این افزایش حمایت را می‌توان در سه محور بررسی کرد:

تقویت شبه‌نظامیان کُرد

در قبال فشارهای دولت قانونی سوریه و متحدان آن: دولت سوریه و متحدان آن در تلاش هستند تا تمامیت ارضی سوریه را احیا کنند و استان‌های شمال شرقی نیز طبیعتاً مشمول این سیاست هستند. از این رو، آمریکا تلاش خواهد کرد تا مانع آزادسازی شمال شرق سوریه شود و کُردها را به‌عنوان نیروی نیابتی در سوریه با توجیهاتی مانند مسائل حقوق بشری حفظ نماید.

کاستن از نگرانی ترکیه و حمایت از حضور آن در ادلب

آمریکا تلاش خواهد کرد تا با گسترش نفوذ و حضور خود در شمال شرق سوریه علاوه بر کاستن از نگرانی‌های ترکیه از طرف شبه‌نظامیان کُرد (SDF)، از تروریست‌های تحت امر ترکیه در ادلب و نیز نیروهای ارتش این کشور که در سوریه مستقر هستند در قبال فشارهای سوریه، روسیه و ایران حمایت کند. در چند روز اخیر، ارتش ترکیه برخی از پست‌های ایست و بازرسی خود در حماه را تخلیه کرده است. این موضوع برای آمریکا که نمی‌خواهد تا حاصل شدن نتیجه مدنظر یعنی تغییر در سیاست‌ها دولت سوریه این کشور را در وضعیت بحران و فاقد دولت مرکزی قدرتمند، نگاه دارد، خوشایند نیست.

فشار بر دولت و ملت سوریه

آمریکا تلاش خواهد کرد تا با تداوم اشغال شمال شرق سوریه، علاوه بر غارت نفت و محصولات کشاورزی آن و ممانعت از دسترسی دولت سوریه به آن منابع، علاوه بر فشار ناشی از تحریم‌های شدید، سبب ایجاد فشار اقتصادی مضاعف بر ملت و دولت سوریه شود. بزرگ‌ترین میادین نفتی سوریه از جمله میدان العمر با ظرفیت روزانه ۸۰ هزار بشکه، السویدیه با ۱۱۰ هزار بشکه و رمیلان با ۹۰ هزار بشکه در شمال شرق قرار دارند.

از سوی دیگر، آمریکا و متحدانش تلاش خواهند کرد تا با معاف کردن مناطق اشغالی از جمله ادلب و مناطق کُردنشین از تحریم‌ها و نیز حمایت‌های مالی از مناطق تحت اشغال خود، وضعیت اقتصادی آن مناطق را نسبت به مناطق تحت کنترل حاکمیت بهبود بخشیده و مردم را در مقابل دولت قرار دهد.

به نظر می‌رسد که موارد سه‌گانه، ذیل سیاست ترمیم رابطه آمریکا با متحدان از جمله ترکیه و نیز افزایش فشار بر حکومت سوریه و متحدانش برای تغییر رفتار باشد؛ چرا که به اعتقاد دموکرات‌ها، سیاست ترامپ مبنی بر خروج نیروهای آمریکا از منطقه، سبب افزایش بی‌اعتمادی بین متحدان و شرکای آمریکا شده است که باید با افزایش حمایت از متحدان‌، آن را جبران کرد.

تداوم تحریم‌ها از جمله قانون سزار

در بخش تحریم‌های اقتصادی نیز به نظر می‌رسد که بایدن، تمایلی به لغو آن‌ها از جمله تحریم سزار نداشته باشد. بنا بر اعلام یکی از مشاوران بایدن، وی قصد ندارد که از تحریم‌های اقتصادی آمریکا علیه سوریه بکاهد بلکه این تحریم‌ها را تا زمان تغییر رفتار دولت سوریه و نیز به‌اصطلاح پاسخگو کردن آن ادامه خواهد داد.

همچنین. موضوعی که نیازمند فعالیت بیشتر هم‌پیمانان سوریه از جمله ایران و روسیه را پراهمیت می‌کند. در حال حاضر باوجود روابط سیاسی و امنیتی سطح بالا بین ایران و سوریه، ایران حتی جز ۵ کشور اول در صادرات به سوریه نیز قرار ندارد.