دستگاه RDSS برای تشخیص بی درنگ التهابات ریوی از نمونه خلط

به گزارش بولتن نیوز، محمد عبدالاحد، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و مخترع سیستم RDSS درباره ویژگی‌های دستگاه RDSS اظهار کرد: دستگاه RDSS برای تشخیص التهابات ریوی، با قابلیتی بسیار عالی، در دوران اپیدمی کرونا کاربرد دارد.

او افزود: با کمک دستگاه RDSS میزان اکسیژن فعال در داخل محیط ریه اندازه گیری می شود. در التهابات ریوی میزان ROS به علت فعالیت سیستم ایمنی و التهابی در محیط ریه بالا می رود. مثلا در التهابات ویروس تنفسی مانند سارس و کووید این امر در دو مرحله اتفاق می‌افتد: مرحله اول به این صورت است که ویروس وارد سلول ریه شده و با زیاد شدن متابولیزم سلول به نفع تقسیم ویروس، میتوکندری سلول شروع به تولید mROS مینماید سپس سیستم ایمنی-التهابی درون سلولی NLRP۳ با ایجاد یک التهاب درون سلولی و تولید cytotoxic ROS علیه این تقسیم ویروس وارد عمل میشود و این دو عامل باعث بالا رفتن ROS درون سلولی در ریه و نهایتا دیفیوز آن به خارج سلول می‌شوند. این افزایش ROS با تست خلط قابل تشخیص است.

عبدالاحد تصریح کرد: پیشرفت التهاب ریوی در این بیماران باعث بروز پدیده طوفان سایتوکاینی می‌شود که یک آبشار التهابی است و باعث افزایش میزان عوامل التهابی مانند IL۶، TNF-αو IL-۱β خواهد شد و طی آن دسته‌ای از سلول‌های ایمنی از جمله T-cell‌ها و NK cell‌ها و ماکروفاژ‌ها و نوتروفیل‌ها به محیط ریه فراخوانده می‌شوند.

او با بیان اینکه T-cell‌ها به صورت هدفمند به سلول‌های میزبان ویروس حمله می‌کنند، تاکید کرد: از آن جایی که T-cell‌ها در ریه دچار تقسیم‌های زیادی با عنوان clonal expansion می‌شوند و نیاز به انرژی دارند بنابراین باعث ایجاد کمبود اکسیژن در محیط ریه خواهند شد، اما آن چیزی که باعث آسیب جدی به ریه می شود حمله نوتروفیل‌ها و تولید ROS توسط آن‌ها خواهد بود، این اکسیژن‌های فعال سمی باعث از بین رفتن سلول‌های میزبان ویروس، خود ویروس و سلول‌های سالم ریه خواهند شد که در نهایت عدم کنترل طوفان سایتوکاینی باعث مرگ بیمار می شود.

عبدالاحد ادامه داد: در بیماران مبتلا به COPD حاد ریوی، برونشیت‌های حاد، آلرژی‌های حاد نیزما شاهد افزایش ROS هستیم.

او گفت: جالب اینجاست پس از اعلان مبنی بر اهمیت ROS تنفسی و شناسایی التهابات ریوی در دوره پاندمی کرونا، مجامع و مقالات معتبر علمی دو اتفاق را در دوران پاندمی کرونا تایید کرده اند مثلا انجمن آسم و آلرژی آمریکا (سند۱) لزوم شناسایی بیماران دارای التهابات تنفسی و درمان سریع آن‌ها را با کمک حتی کرتو استرویید‌ها تایید کرده و خظر ابتلای این بیماران به کرونا را گوشزد کرده اند

عبدالاحد اظهار کرد: دوم اینکه ROS سیستم تنفسی به عنوان عامل مهم در شناسایی شدت بیماری کرونا و بالا رفتن آن در بیماران در مقالات متعددی در مجلات معتبری مثل Nature Rev. Immunology تایید شده است که دقیقا به علت طوفان سیتوکاینی و فعالیت نوتروفیل‌ها و ماکروفاژ‌ها اتفاق می‌افتد تا جایی که دارو‌های مهار کننده ROS مانند N-ACETYL CYSTEINE در این بیماران توصیه شده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران ادامه داد: مقالات و کارازمایی‌های بالینی متعدد دیگری در دوران کرونا به چاپ رسیده است که افزایش میزان ROS کاملا با میزان مرگ و میر و شدت بیماری کرونا در correlation بستگی دارد (سند۴). تا جایی که N-ACETYL CYSTEINE به عنوان یک عامل کنترل کننده ROS در لاین دارویی کرونا را با همین هدف مورد بررسی قرار داده است.

عبدالاحد اضافه کرد: به غیر از مقاله‌ای که در مجله Biosensors and Bioelectronics‌ با ضریب اهمیت ۱۰ چاپ کرده ایم، ثبت اختراع آمریکا USA Patent ما هم تاییدیه (NOA) خود را گرفته است

قضاوت بالینی با کمک علائم بیمار معیار اصلی برای تشخیص ویروس کرونا نزد پزشک
او با بیان اینکه معیار اصلی برای تشخیص بیماری کرونا نزد پزشکان قضاوت بالینی با کمک علائم مریض و تست‌های تشخیصی و نفسیری است تاکید کرد: پزشکان با استفاده از تمامی موارد در کنار هم مانند سی تی اسکن، معاینه، علائم بیماری، آزمایشات خون و میران اشباع اکسیژن بیمار برای او لاین درمان کرونا را تجویز می کنند. استاندارد دستگاه RDSS در وهله اول آزمایش طوفان سایتوکاینی و در وهله دوم قضاوت پزشک جدا از آزمایش پی سی ار است چرا که احتمال دارد فرد به ویروس کرونا اکسپوز شده باشد، اما بیمار نشده باشد که در این فرد افزایش میزان پی سی ار مشاهده می‌شود، در صورتی که ممکن است فرد بیمار نباشد.

عبدالاحد تصریح کرد: حالتی هم داریم که فرد التهابات ریوی غیر از کرونا دارد که ROS او به وسیله سیستم RDSS بالا تشخیص داده می شود، ولی نوع التهاب ریوی او کرونا نیست. البته شناسایی این افراد و تجویز دارو‌های کنترل کننده التهاب ریوی برای این بیماران طبق صحبت ‌های گفته شده حیاتی است. جالب‌تر آنکه بخش مهمی از لاین دارو‌های تجویزی (چه به عنوان palliative و چه critical care) به بیماران کرونا مانند دگزا، ایروکاست، آزیترومایسین، ان استیل سیستیین و ... دارو‌های نجویزی ضد التهابات ریوی است.

او بیان کرد: مثبت بودن تشخیص دستگاه RDSS بسیار مهم است چرا که مطابق تست‌های گرفته شده از همان ابتدا تا کنون بیش از ۹۵ درصد افرادی که دارای ROS بالا بوده اند به صورت قطع التهاب ریوی تایید شده توسط پزشکان را داشته اند که در خیلی از موارد تشخیص افتراقی متخصصان برای بیماری کرونا یا بیماری‌های التهابی دیگر غیساده نیست و برای بیمار علامت دار حتی با پی سی ار منفی درمان شروع می شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران تصریح کرد: دستگاه RDSS در دوران کرونا به شناسایی التهابات ریوی می‌پردازد و انجام آن بسیار ارزشمند است چرا که اگر فرد مبتلا به این التهاب باشد باید بداند که یا به کرونا یا به بیماری دیگر التهابی ریوی مبتلاست که دارویی مثل NAC می تواند به عنوان کاهنده ROS با اثرات جانبی کم مقید باشد.

او گفت: زالی (ریاست ستاد کرونای تهران) و معاون پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ( زرقی) در سخنرانی‌ی که بنده در آن دانشگاه انجام داده ام بر طبق ایده‌ای که مطرح کردم حتی فراتر از شناسایی افراد دارای التهاب، پیشنهاد طرح نحقیقاتی داده انند که در آن با استفاده از دستگاه RDSS بیمار در شرایط اولیه افزایش ROS شناسایی شود و با دارو‌های کم ضرر‌تر و ارزان‌تر کنترل شود تا به اینصورت ریه او دچار آسیبی نشود برای ما بسیار ارزشمند خواهد بود البته این موضوع توسط قانعی، دبیر علمی ستاد کرونا هم مورد استقبال قرار گرفت.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران تاکید کرد: دستگاه ظرف ۳۰ ثانیه پس از گرفتن نمونه خلط میزان ROS آن را اندازه می گیرد و خلط باید تا کمتر از دو دقیقه در دمای محیط تست شود، چرا که این رادیکال‌ها ناپایدارند. تابحال بیش از ۱۰۰۰ تست با این دستگاه انجام شده است.

عبدالاحد اظهار کرد: بعد از گرفتن مجوز دستگاه RDSS دیتا‌هایی که از آن گرفته ایم مورد تایید پزشکان ما قرار گرفته است که با شرایط بالینی بیماران همخوانی فوق العاده داشته اند. دستگاه RDSS به صورت آزمایشی به لبنان فرستاده شده است و وزارت بهداشت آن کشور با انجام ‍ تست خلط روی ۶۰ نفر نه به صورت بالافاصله بلکه با نگهداری آن به صورت سرد در مدت زمان چند ساعت و سپس انجام تست RDSS به ما اعلام کرده است که بیش از ۷۰ درصد با دیتا‌های پی سی ار آن‌ها تطابق داشته با اینکه اصلا پی سی ار gold standard‌دستگاه ما نبوده است. همچنین استفاده این دستگاه در سلیمانیه عراق به صورت آزمایشی باعث شد تا گزارشی برای ما بفرستند و در آن اشاره شود که تشخیصی که پزشکان از بیماران داده بودند به صورت موفقی با نتایج دستگاه منطبق بوده است.

او اظهار کرد: دستگاه RDSS به صورت تفسیری است و در نهایت پزشکان نتیجه آن را برای تشخیص بیماری تفسیر خواهند کرد، خود ما نیز یک سیستم پزشکی آنلاین برای تفسیر نتایج دستگاه داریم که نتیجه نمونه‌های مورد آزمایش را با گرفتن ارتباط با فرد تست دهنده و در صورت لزوم معاینه یا انجام تست‌های تکمیلی تفسیر می‌کند؛ بنابراین کم کم ارزش تشخیص التهابات ریوی در این دوران در حال جا افتادن است.