توافق نامه ای با نظارت روسیه

گروه بین الملل: نبرد ارمنستان و آذربایجان در قره باغ با توافق نامه ای میان آنها با حضور روسیه به اتمام رسیده است؛ این خبری است که از سوی رسانه ها منتشر شده است.

به گزارش بولتن نیوز، این توافق نامه را می توان نقطه عطفی در این باره محسوب کرد. چرا که بعد از ناموفق بودن سه دور توافق طرفین بر سر آتش بس با میانجی گری روسیه و آمریکا، این توافق به نظر می رسد توانسته است منافع طرفین برای پایبندی به عدم آغاز نبرد و از سرگیری آن را برآورده کند.

اگرچه علی اف رییس جمهور آذربایجان از این توافق به عنوان پیروزی باکو و قبول شکست ایروان سخن گفته است و مدعی شده است که ارمنستان «سند تسلیم شدن در قره‌ باغ» را امضا کرده است، اما آنچه از مفاد این توافق نامه می توان فهمید این است که ایروان علیرغم عقب نشینی از بعضی مواضع خود در منطقه کوهستانی قره باغ مانند(منطقه آغ دام و سرزمین‌های در دست ارمنستان در منطقه قازاخ) و واگذاری آنها به باکو، در بازی امضای توافق نامه شکست نخورده است بلکه به نوعی می توان گفت توانسته است دستاوردهایی را نیز کسب کند.

به عبارت بهتر اینکه واگذاری مناطق مذکور به باکو از سوی ایروان برخلاف ادعای شکست ایروان در این منازعه، برطبق موازین بین المللی انجام شده است. از سوی دیگر نیز ارمنستان با ضمانت مسکو بر مفاد توافق نامه، عملاً آینده قره باغ را به عنوان منطقه ای که تحت نظارت صلح بانی مسکو قرار دارد، را از دستیابی باکو دور نگه داشته است. و اینکه با این تصمیم از سوی ایروان، هرگونه اقدام نظامی باکو در این مناطق موجب واکنش از سوی روسیه خواهد بود.

بنابراین باید اینگونه گفت که در معنای واقعی، این توافق نامه یک توافق با برد طرفین بوده است که در شرایط فعلی امتیازاتی که باکو کسب کرده است محرز و در دید عمومی قرار دارد. از این روست که علی اف تلاش دارد آن را به عهوان یک برد و پیروزی برای باکو در دوران زعامت خود در تاریخ ثبت کند.

نکته جالب توجه در این باره که شاید هم علت اصلی پذیرش توافق از سوی ایروان باشد این است که استقرار صلح بانان روسی (بنا بر ادعای باکو، ترکیه نیز همراه آنها است اما با این حال در توافق نامه پایان درگیری هیچ اسمی از ترکیه و نقش نظارتی ان برده نشده است) در مناطق مورد مناقشه است؛ بطوریکه روسیه با تاسیس یک مرکز صلح بانی نظارت در جهت اثربخشی فرایندهای کنترلی بر روی اجرای توافقات، نه تنها اجرای مفاد توافق مبنی تبادل اسرا، اجساد کشته شدگان را مدیریت خواهد کرد بلکه هر آنچه در آینده نیز در این مناطق اتفاق بیافتد از تیررس نقش نظارتی و مدیریتی روسیه که کلیدی است دور نخواهد ماند.

اگرچه حضور نیروهای حافظ صلح روسیه در منطقه قره‌ باغ دارای تاریخ انقضا بوده و مدت زمان معین شده برای آن پنج سال است و قابلیت تمدید خودکار دارد، مگر اینکه یکی طرفین خواهان عدم تمدید آن باشند، اما با این حال باید خاطر نشان کرد حضور روسیه در این مناطق برای حفظ منافع ایروان به عنوان متحد راهبردی روسیه همیشگی خواهد بود که در شرایط فعلی در معرض تجاوز باکو به همراه متحدانش یعنی ترکیه و صهیونیست ها قرار داشت.

بنابراین توافق نامه صلح میان دو کشور ارمنستان و آذربایجان علیرغم ادعای پیروزی باکو و تسلیم شدن ارمنستان از سوی الهام علی اف رییس جمهور آذربایجان و توصیف «بسیار سخت و دردناک» خواندن این تصمیم از سوی نیکول پاشینیان نخست ‌وزیر ارمنستان و بیان این موضوع از سوی پاشینیان، که «این پیروزی نیست، اما تا وقتی که خودتان به بازنده بودن در جنگ اعتراف نکنید، شکست هم نخواهد بود»، به نظر می رسد توافقی است که با در نظر گرفتن مطالبات طرفین منعقد شده است. بطوریکه شاید بعضی از مفاد آن در شرایط فعلی و در زمان حال برجسته تر باشد اما عمده مفاد مورد توافق در آن مشمول زمان هستند و در طول زمان است که بازنمایی می شوند.