۲۰ سخن گوهربار و خواندنی از امام علی (ع)

به گزارش بولتن نیوز، امام علی (ع) میان شیعیان جایگاه و منزلت ویژه‌ای دارد و پس از پیامبر (ص)، بهترین، باتقواترین و عالم‌ترینِ انسان‌ها و جانشین برحق حضرت محمد (ص) است. بر این اساس گروهی از صحابه از زمان حیات پیامبر اسلام (ص)، پیرو امام علی (ع) بودند. کتاب معروف نهج البلاغه منتخبی از سخنان و نامه‌های امیرالمومنین (ع) است. مکتوباتی نیز به ایشان نسبت داده شده که با املای رسول خدا (ص) و خط ایشان بوده است. آثار مکتوب بسیاری به زبان‌های مختلف درباره ایشان نوشته شده است.(سیوطی، الدرالمنثور، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۳۷۹)
(هالم، تشیع، ۱۳۸۹ش، ص۷۳-۷۶)

در ادامه گزیده ای از احادیث امام علی (ع) را بخوانید.
گزیده ای از احادیث گوهربار و خواندنی امام علی (ع)

حدیث اول

امام علی (ع) می‌فرماید:
عَلى لِسانِ المُؤمِنِ نُورٌ یَسطَعُ وَ على لِسانِ المُنافِقِ شَیطانٌ یَنطِقُ.

بر زبان مؤمن نورى (الهى) است و درخشان و بر زبان منافق شیطانى است که سخن مى‏ گوید.

شرح نهج البلاغه (ابن ‏أبى‏ الحدید) ج ۲۰، ص ۲۸۰، ح ۲۱۸

حدیث دوم

أَربَعٌ مَن أُعطیَهُنَّ فَقَد أُعطىَ خَیرَ الدُّنیا وَ الآخِرَةِ صِدقُ حَدیثٍ و َأَداءُ أَمانَةٍ وَ عِفَّةُ بَطنٍ وَ حُسنُ خُلقٍ.

چهار چیز است که به هر کس داده شود خیر دنیا و آخرت به او داده شده است: راستگویى، اداء امانت، حلال خورى و خوش اخلاقى.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص ۲۱۷، ح ۴۲۸۲

حدیث سوم

الصَّادِقُ عَلَى شَفَا مَنْجَاةٍ وَ کَرَامَةٍ وَ الْکَاذِبُ عَلَى شَرَفِ مَهْوَاةٍ وَ مَهَانَة

راستگو در آستانه نجات و بزرگوارى است و دروغگو در لبه پرتگاه و خوارى.

نهج البلاغه (صبحی صالح) ص ۱۱۷، خطبه ۸۶

حدیث چهارم

فرض الله ... َ الصِّیَامُ ابْتِلَاءً لِإِخْلَاصِ الْخَلْق‏

خداوند روزه را واجب کرد تا به وسیله آن اخلاص خلق را بیازماید.

نهج البلاغه (صبحی صالح) ص ۵۱۲، ح ۲۵۲ - تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص ۱۷۶، ح ۳۳۷۶

حدیث پنجم

اِنَّ القرآنَ ظاهِرُهُ اَنیقٌ و َباطِنُهُ عَمیقٌ لا تَفنى عَجائِبُهُ و َلا تَنقَضى غَرائِبُهُ و َلا تُکشَفُ الظُّلُماتُ اِلاّ بِهِ.

براستى که قرآن ظاهرش زیباست و باطنش عمیق، عجایبش پایان ندارد، اسرار نهفته آن پایان نمى پذیرد و تاریکى هاى جهل جز بوسیله آن رفع نخواهد شد.

نهج البلاغه (صبحی صالح) ص ۲۲۳، خطبه ۱۸

حدیث ششم

حُبُّ الدُّنیا یُفسِدُ العَقلَ وَ یُصِمُّ القَلبَ عَن سَماعِ الحِکمَةِ وَ یوجِبُ اَلیمَ العِقابِ.

دلبستگى به دنیا، عقل را فاسد مى ‏کند، قلب را از شنیدن حکمت ناتوان مى ‏سازد و باعث عذاب دردناک مى ‏شود.

مستدرک الوسایل و مستنبط المسایل ج ۱۲، ص ۴۱

حدیث هفتم

لا تَـکُن مِمَّن یَرجُو الآخِرَةَ بِغَیرِ العَمَلِ... یَنهى وَ لا یَنتَهى وَ یَامُرُ بِما لا یَاتى....

از کسانى مباش که بى‏ عمل، به آخرت امید دارند... از گناه باز مى ‏دارند، اما خود باز نمى ایستند، به کارهایى فرمان مى ‏دهند که خود انجام نمى‏ دهند.

نهج البلاغه (صبحی صالح) ص ۴۹۷ و ۴۹۸، حکمت ۱۵۰

حدیث هشتم

نَفَس المَرءِ خُطاهُ إلى أجَلِهِ.

نَفَسهاى آدمى گامهاى او به سوى مرگ است.

نهج البلاغه (صبحی صالح) ص ۴۸۰، حکمت ۷۴

حدیث نهم

إنَّ أسعَدَ الناسِ فی الدنیا مَن عَدَلَ عَمّا یَعرِفُ ضُرَّهُ، وإنَّ أشقاهُم مَنِ اتَّبَعَ هَواهُ.

خوشبخت‌ترین مردم در دنیا، کسى است که از آنچه مى داند برایش زیان آور است دورى کند و بدبخت‌ترین آنان کسى است، که از هواى نفس خود پیروى کند.

وقعه صفین (نصر بن مزاحم) ص ۱۰۸

حدیث دهم

إنَّ اعظَمَ الحَسَرَاتِ یَومَ القیامَةِ حَسرَةُ رَجُل کَسَبَ مالاً فی غَیرِ طاعَةِ اللهِ فوَرِثَهُ رَجُلٌ فانفَقَهُ فی طاعَةِ اللهِ سُبحانَهُ فَدَخَلَ بِهِ الجَنّة وَ دَخَلَ الاوَّلُ بِهِ النّارَ.
روز قیامت بزرگترین افسوس؛ افسوس مردی است که مالی را به ناروا گرد آورده به دوزخ رود و آن مال را برای کسی به ارث گذارد که در طاعت خداوند سبحان خرجش نموده به بهشت رود.

نهج البلاغه (صبحی صالح) ص ۵۵۲، حکمت ۴۲۹

حدیث یازدهم

لا یَصدُقُ إیمُان عَبدٍ حَتَّی یَکونَ بِما فی یَدِ اللهِ سُبحانَهُ أوثَقَ مِنهُ بِما فی یَدِهِ.

ایمان هیچ بنده‌ای راستین نمی‌شود مگر زمانیکه اعتمادش به آنچه نزد خداست از اعتمادش به آنچه در دست خود دارد بیشتر باشد.

نهج البلاغه (صبحی صالح)، ص ۵۲۹ - شرح نهج البلاغه (ابن ابی الحدید)، ج ۱۹، ص ۲۱۶

حدیث دوازدهم

مَن أمَرَ بِالمَعروفِ شَدَّ ظَهرُ المُؤمِنِ وَ مَن نَهى عَنِ المُنکَرِ أَرغَمَ أَنفَ المُنافِقِ و أَمِنَ کَیدَهُ.
هر کس امر به معروف کند به مؤمن نیرو مى بخشد و هر کس نهى از منکر نماید بینى منافق را به خاک مالیده و از مکر او در امان مى ماند.

کافى (ط-الاسلامیه)، ج ۲، ص ۵۱

حدیث سیزدهم

مَن حَسُنَت نیَّتُهُ أَمَدَّهُ التَّوفیقُ.
هر کس نیّتش خوب باشد، توفیق یاریش خواهد کرد.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم، ص ۹۲، ح ۱۶۰۵

حدیث چهاردهم

إِنَّ اللّه‏َ فَرَضَ الجِهادَ وَ عَظَّمَهُ و َجَعَلَهُ نَصرَهُ و َناصِرَهُ؛ و َاللّه‏ِ ما صَلُحَت دُنیا و َلا دینٌ إِلاّ بِهِ.

در حقیقت خداوند جهاد را واجب گردانید و آن را بزرگداشت و مایه پیروزى و یاور خود قرارش داد. به خدا سوگند کار دنیا و دین جز با جهاد درست نمى ‏شود.

الکافی (ط-الاسلامیه) ج ۵، ص ۸ - وسائل الشیعه، ج ۱۵، ص ۱۵

حدیث پانزدهم

خُذِ الحِکمَه اَنَّی کانَت فَاِنَّ الحِکمَه ضالَّه کُلِّ مُومِن.

حکمت را هر کجا که یافتی فراگیر، زیرا حکمت گمشده هر مومن است.

(غررالحکم، ص ۳۶۰)

حدیث شانزدهم

إنَّ المُؤمِنَ مَن یُرى یَقینُهُ فی عَمَلِهِ، وَ المُنافِقُ مَن یُرى شَکُّهُ فی عَمَلِهِ.
در عمل مؤمن یقین دیده مى ‏شود و در عمل منافق شک.

(عیون الحکم والمواعظ، ص ۱۵۲)َ

حدیث هفدهم

اَعجَبُ ما فِى الانسانِ قَلبُهُ وَ لَهُ مَوارِدُ مِنَ الحِکمَةِ وَ اَضدادٌ مِن خِلافِها فَاِن سَنَحَ لَهُ الرَّجاءُ اَذَ لَّهُ الطَّمَعُ وَ اِن هاجَ بِهِ الطَّمَعُ اَهلَکَهُ الحِرصُ وَ اِن مَلَکَهُ الیَأسُ قَتَلَهُ السَفُ... فَکُلُّ تَقصیرٍ بِهِ مُضِرٌّ وَ کُلُّ اِفراطٍ بِهِ مُفسِدٌ.

شگفت ‏ترین عضو انسان قلب اوست و قلب مایه هایى از حکمت و ضد حکمت دارد. اگر آرزو به آن دست دهد، طمع خوارش مى گرداند و اگر طمع در آن سر برکشد، حرص نابودش مى ‏کند و اگر ناامیدى بر آن مسلّط شود، اندوه، او را مى ‏کُشد... هر کوتاهى برایش زیانبار است و هر زیاده ‏روى برایش تباهى آفرین.

علل الشرایع ج ۱، ص ۱۰۹

حدیث هجدهم

ظَـلَمَ الْحَقَّ مَنْ نَصَرَ الْباطِلَ؛
هر کس باطل را یارى کند، به حق ستم کرده است.
تصنیف غررالحکم و درر الکلم ص ۷۱

حدیث نوزدهم

اَلصَّبرُ اَن یَحتَمِلَ الرَّجُلُ ما یَنوبُهُ و َیَکظِمَ ما یُغضِبُهُ؛

صبر آن است که انسان، گرفتارى و مصیبتى را که به او مى رسد تحمل کند و خشم خود را فرو خورد.

عیون الحکم و المواعظ (لیثی) ص ۵۶، ح ۱۴۳۹

حدیث بیستم

إِنَّ تَقْوَى اللَّهِ مِفْتَاحُ سَدَادٍ وَ ذَخِیرَةُ مَعَادٍ وَ عِتْقٌ مِنْ کُلِّ مَلَکَةٍ وَ نَجَاةٌ مِنْ کُلِّ هَلَکَةٍ بِهَا یَنْجُو الْهَارِبُ وَ تَنْجَحُ الْمَطَالِبُ وَ تُنَالُ الرَّغَائِب‏

تقواى خدا، کلید پاکى و درستى و اندوخته ‏اى براى معاد و باعث آزادى از هر بندگى و رهایى از هر نابودى است. به وسیله تقواست که جوینده به مطلوبش مى ‏رسد و گریزانِ (از عذاب و کیفر الهى) رهایى مى ‏یابد و به خواست‏ه ها می رسد.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص ۲۷۲، ح ۵۹۴۲