تصویر خودسوزی به علت فقر، ترسیم غلطی از ظرفیت مالی اقتصاد ایران برای فقرزدایی است

گروه اقتصادی- علیرضا خدابخشی اقتصادشناس کشور نوشت: رسانه ها خبر داده اند دختری ۱۲ ساله در یکی از روستاهای ایلام از خجالت فقر و لباس های پاره اش خودسوزی کرده است!

به گزارش بولتن نیوز، تصویر خودسوزی به علت فقر، ترسیم غلطی از ظرفیت مالی اقتصاد ایران برای فقرزدایی است اما می تواند ترسیم ناقصی از نحوه توزیع منابع فقرزدایی در ایران باشد. اقتصاد، علم اداره منابع کمیاب است. در اداره منابع فقرزدایی در ایران به شدت غیراقتصادی رفتار شده است. چند مصداق ان در همین روزهای کرونایی اتفاق افتاده است:

بانک مرکزی پرداخت اقساط ماه های اسفند و فروردین و اردیبهشت وام های قرض الحسنه را به پایان دوره اقساط موکول کرده است در حالی که بیشتر وام های قرض الحسنه به کارکنان بانکها پرداخت شده است یعنی حقوق بگیران ثابتی که نه تنها درامد انها کم نشده که پس اندازشان هم به علت محدودیت در خرید و تعطیلی مشاغل، افزایش یافته است!

مورد دیگر، اعلام دولت برای پرداخت وام یک میلیون تومانی به همه خانوارهای یارانه بگیر است. ۲۳ میلیون خانواده در ایران یارانه دریافت می کنند و واضح است که همه اینها به علت کرونا نیازمند نشده اند و تنها درصد کمی از انان نیازمند کمک دولت هستند.

این پول پاشی ها به علت عدم شناسایی خانواده های هدف است. نبود سازوکارهای سریع و الکترونیک شناسایی، نه تنها امکانات و منابع دولتی را به هدر می دهد که باعث کاهش کمک مردم و تضعیف احساس مسئولیت نیکوکاران می شود. به عبارت دیگر ضعف نهادی در شناسایی فقرا نه تنها منابع دولتی را هدر می دهد که کار خیریه های مردمی را هم مختل می کند.

فرهنگ رفتاری ایرانیان در مواجهه با فقرا به عنوان مزیت بزرگ نهادی در فقرزدایی به گونه ای است که اگر از واقعی بودن نیاز فقیری مطمئن شوند بی تفاوت عبور نمی کنند و همین فرهنگ می تواند موتور محرکه فقرزدایی در ایران باشد. طبیعی است وقتی اطلاعات و شناسایی دقیق و قابل اطمینان در دسترس نباشد عبور بی تفاوت از کنار فقرا افزایش می یابد.

شناسایی خانواده های نیازمند، یک امر تخصصی و پیچیده است و کار خیریه های مردمی نیست. شاید شناسایی یک نیازمند در یک روستا با تحقیقات محلی ممکن باشد اما همین شناسایی با بزرگتر شدن شهرها سخت می شود و نیازمند تقاطع اطلاعات رسمی است و جز با مداخله دولت و قانون ممکن نیست.