تداوم سیاست مدرک گرایی به جای«مهارت آموزی»

به گزارش بولتن نیوز، بر اساس آنچه که سیاست‌گذاران و کارشناسان بازار کار اعلام می‌کنند، تکنسین‌ها یکی از نیازهای امروز بازار کار کشور هستند، یعنی همان افراد متخصص و غالباً دارای مهارت‌های فنی که با مدرک دانشگاهی کاردانی. تربیت تکنسین‌ها اما به استناد شاخص‌های بین‌المللی بازار کار و هرم شغلی حاکم بر آن نیز پذیرفته شده است.

در عین حال نرخ بالای بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی که بر اساس گزارش اخیر مرکز آمار ایران در فصل پاییز ۱۷.۴ درصد است، نشان می‌دهد هر گونه انحراف از مسیر تربیت تکنسین متناسب با نیاز بازار کار می‌تواند به بیکاری دامن بزند.

اما برای ارتقای سطح مهارت دانش آموزان، نظام آموزش و پرورش کشور به کارشناس مهارتی به منظور ارائه آموزش‌های مهارتی، دبیر درس کار و فناوری یا همان دبیر فنی و حرفه‌ای و مسئول کارگاه برای دوره‌های متوسطه نیاز دارد تا آموزش‌های مهارتی تقویت شود که این نیازها باید در بخش دولتی از طریق دانشگاه فنی و حرفه‌ای به عنوان مسئول تربیت تکنسین و دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی مسئول تربیت دبیر فنی و هنرآموز و همچنین در بخش غیردولتی از طریق دانشگاه جامع علمی کاربردی تحقق یابد.

با این حال وضعیت این سه دانشگاه در لایحه بودجه رویکرد دولت را در این حوزه به تصویر می‌کشد که در این خصوص مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی اعتبارات و جهت گیری های بودجه‌ای این مراکز را مورد بررسی قرار داده است.

بر این اساس، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی که هدف اصلی آن تربیت دبیر فنی است، بخش عمده اعتبارات خود یعنی حدود ۵۴ درصد را صرف دوره‌های کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری می‌کند.

البته بررسی برنامه‌های ذیل این دانشگاه و مقایسه قانون بودجه ۱۳۹۸ با لایحه ۱۳۹۹ نشان می‌‎دهد که دانشگاه به سمت هدف اصلی در حال حرکت است.

در عین حال در لایحه بودجه ۱۳۹۹ برنامه «تربیت دبیر» که برنامه جدیدی است برنامه‌های ذیل دانشگاه اضافه شده است.

در قانون بودجه ۱۳۹۸ دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی ۶۵۰ دانشجوی کارشناسی مهارتی (دبیری) را پذیرفته است، در حالی که در لایحه بودجه ۱۳۹۹ اعتبارات مربوط به پذیرش ۲۶۲۳ دانشجوی دبیری لحاظ شده که رشد قابل توجهی است.

از سوی دیگر در قانون بودجه ۱۳۹۸ تعداد دانشجویان کارشناسی غیر مهارتی، کارشناسی ارشد و دکتری این دانشگاه ۵.۷۰۳ دانشجو بوده که در لایحه ۱۳۹۹ به ۳.۰۹۵ دانشجو تقلیل یافته است.

بنابراین می‌توان رویکرد دولت را هم اصلاح وضع موجود دانشگاه نسبت به هدف اولیه تشکیل دانشگاه و هم گامی به سمت تربیت نیروی انسانی مورد نیاز آموزش و پرورش دانست.

دانشگاه فنی‌وحرفه‌ای که وظیفه اصلی آن تربیت تکنسین است به صورت پلکانی تعداد دانشجویان کارشناسی خصوصاً کارشناسی پیوسته خود را افزایش داده است.

در سال ۱۳۹۸ تعداد دانشجویان کاردانی دانشگاه حدود ۱۲۲ هزار دانشجو و تعداد دانشجویان کارشناسی با نوبت دوم و مجازی حدود ۵۰ هزار نفر بوده است، در صورتی که در لایحه بودجه ۱۳۹۹ تعداد دانشجویان کاردانی دانشگاه حدود ۹۸ هزار دانشجو، دانشجویان کارشناسی بیش از ۵۲ هزار دانشجو، دانشجویان نوبت دوم و مجازی و بین‌الملل نیز ۳۸ هزار و در مجموع ۹۰ هزار و ۵۱۵ دانشجو پیش بینی شده است.

رشد ۱۵۱ درصدی اعتبارات دوره کارشناسی دانشگاه فنی و حرفه‌ای / ‏‬کاهش ۱۲ درصدی اعتبارات تربیت تکنسین

از مجموع اعتبارات دانشگاه فنی و حرفه‌ای نیز ۵۶.۵ درصد مربوط به آموزش‌های کاردانی مهارتی و مابقی به آموزش‌های دوره کارشناسی اعم از پیوسته و ناپیوسته اختصاص یافته است. در شرایطی که نیاز اصلی بازار کار به تکنسین است.

افزایش ۱۵۱ درصدی اعتبارات دوره کارشناسی دانشگاه فنی و حرفه‌ای در برابر کاهش ۱۲.۵ درصدی دوره کاردانی مهارتی برای تربیت تکنسین به عنوان انحراف از مسیر اصلی اشاره دارد.

هدف‌گذاری اسناد بالادستی برای مهارت آموزی چیست؟

در حالی که طبق ماده ۶۶ قانون برنامه ششم توسعه سهم آموزش‌های مهارتی از کل نظام آموزش عالی از ۲۰ درصد در سال ۹۶ به عنوان سال ابتدایی برنامه باید تا سال ۱۴۰۰ به ۳۰ درصد برسد، اما افزایش اعتبارات دوره کارشناسی در برابر کاهش اعتبارات تربیت کاردان‌ها یا همان تکنسین‌ها، با سیاست‌های برنامه در جهت تقویت مهارت افزایی دانشجویان مغایرت دارد.