تحلیل محتوای بیانیه مشترک آمریکا و ترکیه در مورد آتش‌بس در سوریه

گروه بین الملل: دکتر ابوذر گوهری تحلیل گر سیاست خارجی در یادداشتی نوشت:اولاً، سفر مایک پنس معاون ترامپ به ترکیه، نشان‌دهنده اصرار شخصی وی به نمایندگی از ساختار رسمی مستقر در واشینگتن در پی افزایش انتقادات از دولت ترامپ مبنی بر خروج سربازان از سوریه و عدم‌حمایت از متحدان کرد است.

به گزارش بولتن نیوز، درواقع سفر #پنس برای کاهش فشار بر دولت انجام شد اما زمانی که پنس با اردوغان به توافق رسید، ترامپ تلاش کرد خود را عامل آتش‌بس و منجی کردها و میلیون‌ها نفر از مردم منطقه معرفی و آن را روزی بزرگ برای تمدن نامید!!

ثانیاً؛ توجه به متن بیانیه نشان از همراهی کامل آمریکا با خواسته‌های #اردوغان دارد. لحاظ نگرانی‌های مشروع #ترکیه (بند اول) و نیز تأکید بر اتحاد آمریکا و ترکیه در #ناتو و ماده پنج این معاهده، دلیلی بر این مدعاست. (ماده سوم)

ثالثاً؛ بیانیه صراحتاً اقدام #ترکیه را نه عملیات جنگی، بلکه عملیات مبارزه با تروریسم می‌خواند که این امر به لحاظ حقوقی اقدام آنکارا و تبعات آن را به‌شدت تقلیل داده و از شمول حقوق بشردوستانه خارج می‌سازد.

ثالثاً؛ ابهامات این بیانیه در عمل بسیار زیاد بوده و تفسیر این ابهامات در عمل همه در راستای منافع #ترکیه انجام خواهد شد. ایجاد منطقه حائل سی کیلومتری درواقع تغییر خطوط مرزی موردنظر آنکارا است که رژیم حاکم بر آن، نحوه اداره این منطقه، جابه‌جایی ساکنان و... مشخص نیست. به نظر می‌رسد اردوغان جاه‌طلبانه به دنبال ایجاد منطقه‌ای اشغالی در شمال سوریه مشابه جولان اشغالی و مشروعیت بخشی به آن است.

رابعاً، ماده نهم بیانیه مذکور رسماً به ترکیه چراغ سبز اقدام علیه کردها را در آینده می‌دهد. در عمل صرفاً این بیانیه آتش‌بس موقت بوده و وضعیت نهایی را مشخص نمی‌کند. تداوم درگیری‌ها بعد از اعلام آتش‌بس نیز دلیلی بر این ادعاست.

خامساً، مقرر گردید در ازای آتش‌بس، تحریم‌های وضع‌شده علیه #ترکیه لغو می‌گردد. این تحریم‌ها از ابتدا نمایشی و فاقد اصالت بودند. تحریم متحد #ناتو به لحاظ نظامی، اقتصادی و فروش تسلیحات به‌هیچ‌عنوان منطقی نبوده و کمتر کسی- علیرغم اختلافات آنکارا و واشنگتن- اجرای این تحریم‌ها را باور داشت. وضع این تحریم‌ها صرفاً در اثر فشار افکار عمومی و کنگره انجام‌شده بود.

درنهایت؛ اقدامات دیپلماتیک آمریکا صوری و فاقد اصالت است، اشاره به رعایت حقوق بشر و رعایت حقوق غیرنظامیان با واقعیات صحنه و روح بیانیه مشترک در تضاد است و دولت ترامپ هیچ فشاری بر #ترکیه وارد نمی‌آورد و عملاً فاقد ابتکار مشخص در این زمینه است. از نتایج مهم این تحولات احیا و تقویت بازماندگان داعش و گروه‌های تروریستی است که آمریکا و ترکیه نیز منافعی در این میان دارند.