جای خالی آژانس‌های ادبی

به گزارش بولتن نیوز، سید‌علی کاشفی خوانساری گفت؛

صنعت نشر ایران این روزها شرایط دشواری را می‌گذراند. جدا از مشکلات عمومی ناشران در سطح جهان همچون اقبال شبکه‌های اجتماعی و افول چاپ کاغذی، شرایط کاغذ و مشکل تحریم‌ها، موانع مضاعفی را برای ناشران و نویسندگان ایرانی ایجاد کرده است. با این حال از منظری می‌توان این تهدیدها را به فرصت بدل کرد و به‌طور جدی‌تر به حضور صنعت نشر ایران در بازارهای جهانی اندیشید.

حضور در بازار جهانی نشر، درآمد ارزی و مسیرهای درآمدزایی تازه‌ای برای ما ایجاد خواهد کرد؛ زیرا کاهش ارزش پول ملی ایران، زمینه مساعدی برای افزایش صادرات خدمات و کالاهای فرهنگی ایجاد کرده است.

سرمایه‌گذاری و زمینه‌سازی برای حضور نشر ایران در بازار جهانی از مهمترین مصادیق اقتصاد مقاومتی است و این مهم جز با شکل‌گیری آژانس‌های ادبی متعدد و پویا ممکن نخواهد بود. از آنجا که شناخت عمومی ما از آژانس‌های ادبی و فعالیت ایشان کامل نیست، در این نوشته معرفی ساده‌ای از این موسسات و فعالیت ایشان ارائه شده است.

آژانس ادبی چیست؟

آژانس ادبی یا Literary agency موسسه‌ای (عمدتاً خصوصی) است که به فعالیت و کسب و کار در عرصه نشر بین‌المللی می‌پردازد. آژانس‌های ادبی واسطه‌هایی هستند که به وکالت و نمایندگی نویسندگان، ناشران، تصویرگران، مترجمان و ... به عرضه آثار ایشان در بازار بین المللی نشر و بازاریابی برای ایشان می پردازند(و یا مقدمات و پیش زمینه‌های این امر را فراهم می‌کنند و یا سایر امور مرتبط و خدمات این عرصه را از ابتدا تا انتها پیگیری می‌نمایند.)

فعالیت‌های آژانس‌های ادبی

آژانس‌های ادبی در جهان فعالیت‌های بسیار گوناگون و متنوعی را انجام می دهند که ارایه فهرست کاملی از آن شاید ممکن نباشد. برخی از این فعالیت‌ها کاملا به فعالیت‌های تجاری همچون صادرات و واردات نزدیک می‌شود و برخی در گروه خدمات اینترنتی و شبکه‌های اجتماعی جای می‌گیرد.

فهرست برخی فعالیت‌های ممکن برای یک آژانس ادبی (بدون ترتیب و اولویت) چنین است:

1ـ خرید و فروش کپی رایت (حق چاپ) کتاب در بازار جهانی

2ـ مبادله کپی رایت

3ـ پکیجینگ (خدمات تولید محتوا و آماده سازی کتاب قابل چاپ و واگذاری)

4ـ توزیع (توزیع کتاب در بازارهای جهانی برای فروش تک نسخه‌ای)

5ـ توزیع اینترنتی (عرضه کتاب کاغذی و الکترونیک در سایت‌های مختلف فروش کتاب)

6ـ بازاریابی تالیف کتاب برای نویسندگان

7ـ بازاریابی تصویرگری کتاب برای تصویرگران

8ـ بازاریابی ترجمه برای مترجمان

9ـ بازاریابی عکس‌های موجود و عکاسی برای عکاسان

10ـ شیپینگ (حمل و نقل بین‌المللی کتاب از محل چاپ به محل توزیع)

11ـ طراحی و برپایی جشنواره‌ها، همایش‌ها و گردهمایی‌های بین‌المللی

12ـ خدمات ثبت نام و اعزام افراد به همایش‌های بین‌المللی

13ـ ارسال آثار افراد به جشنواره‌ها و مسابقات بین‌المللی

14ـ خدمات عضویت افراد در مجامع علمی و نهادهای بین‌المللی

15ـ برپایی سمینارها و کارگاه‌های بین‌المللی حضوری و مجازی

16ـ برگزاری تورهای فرهنگی به مناسبت نمایشگاه‌ها و غیره شامل ویزا، بوکینگ، بیمه، ترانسفر

17ـ خدمات دسک کاپی و ارسال نمونه آثار برای کتابخانه‌های تخصصی، نشریات معتبر و چهره‌های علمی

18ـ پیگیری خدمات گرنت ایران برای ناشران خارجی

19ـ خدمات استفاده از گرنت سایر کشورها برای ناشران ایرانی

20ـ خدمات نمایشگاهی شامل طراحی غرفه در نمایشگاه‌های بین المللی، هماهنگی قرارها، غرفه‌داران و ...

21ـ ارائه آثار برای درج در کاتالوگ‌های معتبر بین‌المللی

22ـ ارائه مقالات به ژورنال‌ها و مجلات تخصصی بین‌المللی و پیگیری پذیرش

23ـ خدمات ترجمه آثار به زبان‌های مختلف

24ـ طراحی و ترجمه کاتالوگ و بروشور برای ناشران

25ـ طراحی و مدیریت سایت به زبان‌های بین‌المللی برای ناشران

26ـ راه‌اندازی و مدیریت سایت، ویکی‌پدیا، ایمیل، فیس‌بوک، اینستاگرام، لینکدین، توئیتر، یوتیوب برای نویسندگان به زبان‌های بین‌المللی

27ـ خدمات چاپ در ایران برای ناشران خارجی

28ـ خدمات صادرات و واردات کتاب برای ناشران ایرانی

29ـ انتشار آثار به شکل کاغذی و دیجیتال در کشورهای خارجی به زبان‌های فارسی و غیرفارسی

30ـ طراحی سایت فروشی بین‌المللی برای ناشران ایرانی با امکان دریافت پرداخت‌های ارزی با ارزهای رسمی و مجازی

31ـ خدمات مهاجرت به دلیل سابقه فرهنگی

32ـ سفارش نقد و تحلیل کتاب ایرانی به منتقدان و روزنامه‌نگاران خارجی

33ـ درج نقد و معرفی آثار ایرانی در مطبوعات خارجی

34ـ درج ترجمه داستان ایرانی در مجلات کودک و نوجوان و ادبی خارجی

35ـ سفارش تک نسخه و یا تصویر کتاب چاپی، قدیمی و خطی از ناشران و کتابخانه‌های دنیا

36­­- معرفی و اخذ پذیرش بورسیه‌ها، فرصت مطالعاتی و اقامت فرهنگی برای نویسندگان ایرانی

37- شناسایی فرصت ادامه تحصیل در رشته‌های ادبی و هنری در دانشگاه‌ها و کالج‌های خارجی

38- تهیه پرونده ادبی و هنری برای ارائه به جشنواره‌های بین‌المللی

برخی اولویت‌ها

برخی اولویت‌هایی که در این زمینه شایسته توجه‌اند عبارتند از:

ـ اولویت دهی ارتباط با کشورهای اسلامی، آسیایی و آفریقایی

ـ اولویت دهی ترجمه و خرید رایت از غیر از زبان انگلیسی

ـ پرهیز از فربه‌سازی آژانس‌ها و حمایت از سایر نهادهای ایرانی فعال در این حوزه و پیمانکاران

تعامل‌های لازم

موفقیت در این مسیر نیازمند تعامل و همکاری گسترده موسسات مختلف ایرانی و  تعامل با نهادهای جهانی است. برخی این نهادها عبارتند از:

ـ نهادهای فرهنگی ایران: وزارت امورخارجه، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، رایزنی‌های فرهنگی ایران در خارج از کشور، کتابخانه ملی و ...

ـ سازمان‌های جهانی و نمایندگی‌های آن در ایران: یونیسف، یونسکو، ای‌بی، اکو، آیسکو، سازمان کنفرانس اسلامی و ...

 ـ سفارتخانه‌های خارجی

ـ انجمن‌ها و نهادهای مدنی ایرانی و بین‌المللی