برجام را باید خواند

گروه اقتصادی: دیروز تصادفا نوشتار خبرنگار محترمی را دیدم که استدلال کرده بودند «سیاسیون موافق برجام نباید در مقابل سوال:” برجام را خوانده اید؟” به لاک دفاعی فروبروند و چه بسیار مسلمانان که کل قرآن را نخوانده اند و مسلمانند پس می شود به خوبی برجام معتقد بود ولی آن را نخواند.»

‌به گزارش بولتن نیوز به نقل از اقتصاد سیاسی، ناگفته پیداست که من نگارنده با چنین نوع استدلالی موافق نیستم. نه از باب ضرر و نفعش برای گروههای سیاسی. بلکه از باب اعتقاد به لزوم تعمیق تجربه ملی.

برجام( خوب یا بد) یک تجربه مکتوب است. تجربه مکتوبی که ضعف و قوت آن نقش مهمی حتی در ضعف و قدرت معیشت ایرانیان داشته است. همچنین اولین تجربه مذاکره ایجابی ایران با گروهی از کشورهای قدرتمند جهانی است که مفصلا در رسانه ها پیش چشم مخاطب آمده.( فارغ از ان که اساسا مذاکره ایجابی با گروهی از کشورهای قدرتمند و نه تک تک آن ها تا چه حد معقول است)

ممکن است این دوست خبرنگار یا سایر مدافعان احتمالی برجام( فارغ از ان که معنای موافق برجام هنوز تعریف مشخصی ندارد و گاه بین موافقین ذات انجام معامله در ۱۳۹۴و موافقین برجام خلط رخ می دهد.) نگران ان باشند که با خوانش عمومی برجام اشتباهات موجود در آن بیش از قبل برای افکار عمومی روشن گردد. اشتباهاتی که انصافا کم نیست و به وضوح بر کارکرد اقتصادی برجام سایه انداخت تا جایی که ناگهان بخشی از هیئت دولت محترم یکصدا گفتند هدف برجام اصلا اقتصادی نبوده است. اما اگر مسئولین یا حتی مردم این تجربه مکتوب را نخوانند چگونه متوجه اشتباهات آن بشوند تا بعدتر بتوانند جلوی تکرار این آیتم های اشتباه را در مقام سیاستگذار یا مطالبه گر بگیرند؟

مع الاسف این نخواندن برجام گاه منجر به خلق لحظاتی کمیک/ تراژیک شده که اعتبار سیاستگذار ایرانی را بیش از حد تضعیف می کند. به عنوان مثال یک مقام ارشد نظامی بلافاصله پس از برجام بیانیه تبریک صادر کرد و چند ماه بعد پس از مطرح شدن خواست طرف مقابل برای نوع جدیدی از بازرسی ها آن را در مصاحبه شدیداللحنی خلاف برجام دانست که نشان می داد از محتوای امر مورد تبریک ابدا اطلاعی ندارد.

در کنار اشتباهات راهبردی قابل تشخیص در متن برجام، چه بسیار مواردی که تیم مذاکره کننده به وضوح برای آن زحمت کشیده و در وضع فعلی بسیار مغتنم است. از جمله عبارت ( و/یا) در بند کاهش تعهدات ایران. اگر برجام خوانده نشود چگونه این نقاط قوت( گیرم کم و ناکافی) بعدتر در مواقع مشابه مورد تاکید و پافشاری قرار گیرد؟

برجام را باید خواند و حتی به قول رییس جمهور محترم باید در کلاس ها تدریس کرد نه بخاطر ان که موافقت یا مخالفت با متن آن اکنون دستاورد واقعی ای (جدای از دعواهای سیاسی کم ارزش) به همراه دارد بلکه با این هدف که با تجمیع تجربه ملی بتوانیم در لحظات مشابه کارآیی به مراتب بهتر نشان دهیم. تا بفهمیم اساسا فارغ از ان که رییس تیم مذاکره کننده دکتر جلیلی هستندیا دکتر ظریف، فرستادن تیمی تا این حد کم تعداد و خالی از حداقل تخصص های لازم اولیه، و تا این حد بی ارتباط به برنامه توسعه و تا این حد دارای نگاه بقا محور به اقتصاد احتمالا هرگز نتیجه ای بهتر از انچه پشت سر گذاشتیم نخواهد داشت.