مازندران در آستانه بحران جمعیتی

گروه اجتماعی_ با افزایش جمعیت و فشار‌های اقتصادی ناشی از جنگ تحمیلی و تحریم‌های ظالمانه در دهه 60 سیاست کنترل و تنظیم خانوداه و کنترل جمعیت به اجرا درآمد اما اجرای این سیاست‌ها روند نرخ رشد منفی جمعیت و میزان موالید در مازندران را در پی داشته است.

به گزارش بولتن نیوز به نقل از بلاغ،بحث جمعیت در ایران به مسئله‌ای جدی تبدیل شده است و هشدار درباره‌ی این موضوع بر پایه‌ی نظرات جمعیت‌شناسان و سناریویی است که کارشناسان و آمارهای موجود پیش‌بینی کرده‌اند.

 

بعد از انقلاب اسلامی و سیاست‌های مبتنی بر تعالیم و تربیت دینی و همچنین احساس نیاز به جمعیت بیشتر به ویژه در شرایط متأثر از جنگ تحمیلی موجب اتخاذ تدابیر و سیاست‌های تشویقی برای افزایش موالید در کشور شد و در نتیجه نرخ رشد جمعیت در این دوران افزایش یافت.

 

هم‌زمان با افزایش جمعیت و فشار‌های اقتصادی ناشی از جنگ تحمیلی و تحریم‌های ظالمانه و همچنین گسترش شهرنشینی و عوامل دیگر موجب شد تا سیاست تنظیم خانواده و آینده فرزندان مورد توجه اقشار مختلف جامعه قرار گیرد و یک بار دیگر خواسته یا ناخواسته کشور به کنترل جمعیت روی آورد، لذا در سال ۱۳۶۷ مجدداً سیاست کنترل و تنظیم خانوداه و کنترل جمعیت به اجرا درآمد.

 

 

مازندران از وسعتی معادل ۱٫۴۶ درصد ایران و طبق آخرین آمارها از جمعیتی معادل 3٬341٬582 برخوردار است. اما روند نرخ رشد جمعیت و میزان موالید جز دو استان انتهایی جدول کشور قرار داد به طوری که جمعیت مازندران با این روند به سوی پیری در حال حرکت است. 

 

علیرضا افسری معاون فناوری اطلاعات و آمار جمعیتی ثبت احوال مازندران در این باره اظهار کرد: امروز در دوران فرزند ابزاری قرار داریم یعنی فرزند ابزاری برای پدر و مادر شده که خلاء‌های موجود در زندگی خود را با آن پر کند. 

 

وی با بیان اینکه خانواده‌ها باید بینش تربیتی داشته باشند بیان کرد: باید از تربیت فرزندان خود هدف داشته باشیم و بدانیم برای چه فرزندان را به کلاس‌های مختلف می‌فرستیم.

 

 

معاون فناوری اطلاعات و آمار جمعیتی ثبت احوال مازندران با اشاره به پیری جمعیت در مازندران گفت: نرخ ولادت در مازندران 11 در هزار است در حالی که میانگین کشوری 18 در هزار است و مازندران و گیلان دو استانی هستند که از نظر نرخ موالید در رتبه‌های آخر این جدول قرار دارند. 

 

 

افسری خاطرنشان کرد: در استان مازندران اکثر خانواده‌ها کمتر از دو فرزند دارند به طوری که در سال 1430 در مازندران به ازای هر 3 نفر یک نفر سالمند خواهیم داشت. 

 

وی با بیان این مطلب که با این نرخ رشد منفی تا 30 سال آینده پیرترین کشور جهان خواهیم شد اظهار کرد: به دنبال افزایش صرف جمعیت نیستیم بلکه باید توازن جمعیتی و در همه رده‌های سنی جمعیت داشته باشیم.

 

معاون فناوری اطلاعات و آمار جمعیتی ثبت‌احوال مازندران تأکید کرد: از بُعد خانوار یعنی یک خانواده چند نفر است؟؛ در سال 95 میانگین کشور 3/3 درصد اما در مازندران 3درصد است که سه‌دهم درصد از کشور پایین‌تر هستیم.

 

افسری بیان کرد: شش سال پیش 46 هزار ولادت در سال در استان را داشتیم اما سال گذشته شاهد ولادت 35 هزار نفر بودیم این یعنی با کاهش 11 هزار نفری روبرو هستیم. 

 

وی با بیان اینکه اگرچه نرخ رشد مثبتی در این سال‌ها داریم گفت: اما از سال 1430 با نرخ رشد منفی مواجه خواهیم بود به‌طوری که اگر برای مادران هم جایزه‌ای برای بچه‌دار شدن بگذاریم اما دیگر قادر به بچه‌دار شدند نیستند.

 

معاون فناوری اطلاعات و آمار جمعیتی ثبت‌احوال مازندران خاطرنشان کرد: چندسالی است که مقام معظم رهبری سیاست‌های جمعیتی را ابلاغ کردند اما هنوز این سیاست‌ها در مظلومیت باقی مانده یا فقط به چند بند آن توجه می‌کنند ولی ایشان در همه بخش‌ها نکات بسیار مهم و کاربردی را بیان کردند. 

 

 

یعقوبی کارشناس سلامت و روان مرکز بهداشت شهرستان جویبار در گفت‌وگو با خبرنگار ما با اشاره به پیامدهای تک فرزندی در استان مازندران گفت: تک فرزندی پدیده‌ای است که به دنبال صنعتی شدن جوامع امکان رخداد آن افزایش پیدا می‌کند و تحقیقات نشان داده که خانم‌هایی که از تحصیلات دانشگاهی برخوردار هستند احتمال تک فرزندی ده برابر خانم‌هایی است که از تحصیلات برخوردار نیستند. 

 

وی افزود: یکی از پیامدهای گسترش تک فرزندی این است که در آینده نه چندان دور سهم کودکان با ضریب هوشی بالا در جامعه کمتر شود و به تدریج میانگین ضریب هوشی جامعه کاهش یابد. 

 

کارشناس سلامت و روان مرکز بهداشت جویبار تصریح کرد: خانواده‌های تک فرزند پس از مدتی به ماشین خشنودساز کودک خود تبدیل می‌شوند و این توجه افراطی و هزینه کردن بیش از حد والدین برای کودکان در وهله اول برای خودشان و بعد تنهایی فرزندشان به خاطر نداشتن برادر یا خواهر احساس خوبی دهند.

 

یعقوبی با اشاره به اینکه مسئله رقابت بین خواهر و برادرها برای آموزش در دوران بزرگسالی و برخورد با مسائل جامعه مؤثر است گفت: اینکه چگونه با رقابت و حسادت کنار بیایند و آن را دفع کنند در پرتو ارتباط با خواهر و برادر ایجاد می‌شود.

 

وی با بیان اینکه رواج تک‌فرزندی باعث می‌شود که جمعیت کشور رو به پیری برود خاطرنشان کرد: رواج تک‌فرزندی باعث می‌شود که جمعیت کشور رو به پیری برود و فضای جوانی و شادابی کمتر دیده شود، رواج تک‌فرزندی و تداوم آن در جامعه باعث می‌شود که در طول زمان جمعیت کشور کم شود و کاهش نسل جوان و پیر شدن جمعیت، می‌تواند چرخه تولید و اقتصاد جامعه را تحت تأثیر قرار دهد.

 

 

شکرالله رضازاده کارشناس مسائل سیاسی با اشاره به اینکه مؤلفه‌های قدرت در یک کشور مختلف است گفت: جمعیت یکی از مؤلفه‌های جدی و مهم قدرت در کشورها است به ویژه جمعیتی که جوان و شاداب باشد. 

 

وی یکی از عوامل پیشرفت کشورها را نیروی کار جوان دانست و افزود: ما نیازمند نیروی صاحب فکر، خلاق، جوان و شاداب برای پیشرفت و پیشبرد اهداف در کشور هستیم. 

 

کارشناس مسائل سیاسی سیاست کنترل جمعیت در اواخر دهه 60 در کشور را یک اشتباه استراتژیک دانست و گفت: نظریه کنترل جمعیت پس از جنگ تحمیلی یک اشتباه استراتژیک بود که بعدها مشخص شد این نظریه متأثر از ذهن بیمار یک استراتژیست کاخ سفید بود. 

 

رضازاده با بیان اینکه این نظریه کنترل جمعیت از "هنری کسینجر" است اظهار کرد: کسینجر معتقد بود که اگر توازن جمعیت را پیگیری نکنیم نمی‌توانیم قدرت خود را بر منطقه داشته باشیم که این موضوع را در بسیاری از کشورهای اسلامی پیگیری کردند و در این کشورها مدیران در برابر این سیاست مقاومت کردند اما متأسفانه در کشور ما به ویژه در دولت مرحوم هاشمی این اتفاق افتاد. 

 

وی افزود: البته باید این را گفت که دولت وقت هم نمی‌دانستند که در میدان دشمن بازی می‌کنند و نگاه بدبینانه نداشتند.

 

این کارشناس بیان کرد: کشور ما ظرفیت جمعیت چندین برابر جمعیت حاضر را داردالبته این مشروط به شروطی است. 

 

رضازاده تک فرزندی را پدیده‌ای فراگیر در کشور ایران دانست و گفت: تک فرزندی روز به روز فضای کشور را در بر می‌گیرد و بسیاری از چهره‌های هنری، ورزشی و اجتماعی مبلغ این پدیده هستند. 

 

وی بااشاره به سند 2030 عنوان کرد: نباید نسبت این سند بی‌تفاوت بود در حالی که دشمنان با فکر و برنامه‌ریزی این سند را طراحی کردند که یکی از موارد آن این است که روند جمعیتی را به سمتی سوق دهند که ایران قدرت حرکت نداشته باشد. 

 

کارشناس مسائل سیاسی گفت: سیاست‌های جمعیتی مقام معظم رهبری نیز با اینکه ابلاغ شده اما هنوز مظلوم و مغفول مانده است. 

 

سرانجام اینکه اگر مسئولین کشور ضمن برنامه‌ریزی درست، دقیق و حساب شده و رفع موانع موجود در فرزندآوری مردم اقدامی نکنند کشور در آینده نزدیک با یک چالش جدی در حوزه جمعیتی، اقتصادی، اجتماعی و امنیتی روبرو خواهد شد که می‌تواند تهدیدی جدی برای ایران به حساب آید.