از انکار واقعیت تا اِی کاش‌های «سیل»

به گزارش بولتن نیوز، گوهریسنا انزانی با بیان اینکه هنگام وقوع بحران‌ها مردمان آسیب‌دیده نیازمند دریافت خدمات سلامت روان حرفه‌ای و تکنیک‌های مداخله در بحران هستند، افزود: در زمان حوادث طبیعی مانند سیل همه مردم یک منطقه به طور ناگهانی همه زندگی خود را از دست می‌دهند، گرچه بحران سیل اتفاقی طبیعی است، اما درنهایت افراد را به اختلال استرس پس از سانحه دچار می‌کند.

بنا بر اظهارات این روانشناس اختلال استرس پس از سانحه در چند مرحله اتفاق می‌افتد، در اولین مرحله، انکار واقعیت رخ می‌دهد. اگرچه آسیب‌دیدگان همه زندگی خود را از دست داده‌اند اما سعی می‌کنند از خود و باقی‌مانده زندگی‌شان بیشتر محافظت کنند، درنهایت احساس خشم و کابوس بسیار شدیدی در آنها ایجاد شده و ممکن است به صورت رفتارهای تهاجمی با یکدیگر برخورد کنند. در مرحله دوم حس خشم افزایش و آنها نسبت به کسانی که در وضعیت بهتری قرار دارند حس انتقام دارند. پس از مرحله انکار و خشم، فرد به مرحله "ای کاش" می‌رسد، "ای کاش خانه‌ام را محکم‌تر بنا می‌کردم"، "ای کاش دولت کمک بیشتری می‌کرد"، "ای کاش مسئولان بیشتر به کمک ما می‌آمدند" و.... به عبارت دیگر آن‌ها می‌خواهند روزهای قبل از سانحه را دوباره تجربه کنند.

وی با بیان اینکه در مرحله چهارم فرد درگیر علائم شدید "افسردگی" می‌شود، گفت: در این بخش حس امنیت به طور کامل مختل و احساس ترس قدرت می‌گیرد. باتوجه به اینکه ساخت مجدد مناطق تخریب شده ناشی از سیل نیازمند زمان زیادی است، افراد برای پذیرش وضعیت اتفاق افتاده به زمان بیشتری نیاز دارند تا بتوانند به مرحله پنجم یعنی پذیرش برسند، گاهی طی شدن این مراحل زمان زیادی برده و فرد در مراحل متفاوت گیر می‌کند.

به گفته انزانی، "کودکان زیر ۱۸ سال" بیشترین ترس از دست دادن را هنگام بروز بحران‌ها تجربه می‌کنند، به طوریکه ترس‌هایی مانند شکم درد، سرگیجه، اسهال، استفراغ، رفتارهای خشن در این مقطع افزایش می‌یابد، لذا اگر مشکلات روانشناختی مردم مناطق سیل‌زده به کمک متخصصان درمان نشود، وقایع ناخوشایندی مانند حس انتقام‌گیری، دردهای بدنی شدید و حملات روانی در آینده اتفاق می‌افتد.

این روانشناس در بخش دیگری از صحبت‌های خود هم‌دل نبودن افراد هنگام وقوع حوادث را یکی از مشکلات جامعه دانست و یادآور شد: در این مدت عکس‌ها و ویدئوهای زیادی از بحران سیل اخیر منتشر شد که نشان داد افراد غیرمتخصص صرفاً برای خودنمایی و به رخ کشیدن توانایی‌های خود به کمک مردم مناطق سیل‌زده رفته‌اند، این در حالیست که به طور خاص این موضوع آسیب زیادی به آسیب‌دیدگان وارد می‌کند.

انزانی افزود: اکنون دنیای پیرامون ما دنیای ارتباط است و موفقیت افراد به ارتباط مناسب با دیگران بستگی دارد، لذا ارتباط صمیمانه و همدلانه موجب رشد فکری و اجتماعی افراد جامعه می‌شود.

وی معتقد است: همدلی یعنی توانایی ورود به دنیای دیگران و درک احساس، حال آنکه همدردی نوعی حالت ناخوشایند است که تاثیرات منفی بسیاری بر آسیب‌دیدگان وارد می‌کند، هنگام همدلی منطق و هنگام همدردی احساسات، قدرت بیشتری دارد و به همین دلیل توصیه می‌شود افرادی که به کمک روحی آسیب‌دیدگان می‌روند هنگام همدلی با آنها راه حل‌های منطقی ارائه نکنند، بلکه صحبت‌های آنها را به خوبی گوش دهند، به احساسات فرد مقابل دقت و هنگام صحبت به جزئیات و ارتباطات چشمی توجه کنند.

این روانشناس افزود: هنگام همدلی کاتارسیس و تخلیه هیجانی اتفاق می‌افتد و پس از آن آسیب‌دیدگان می‌توانند به صورت منطقی با شرایط واقعی مواجه شوند.

انزانی در ادامه با اشاره به شایعات و اخبارهای دروغین تاکید کرد: محتوای اخبار ارتباط مستقیمی با روان انسان‌ها دارد، اخبار رفتارهای فکری و اجتماعی افراد را در بر می‌گیرد. حال آنکه این روزها تعداد زیادی از اخبار منفی و ناگوار از شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها منتشر می‌شود که تاثیرات منفی متعددی را بر مردم وارد می‌کند؛ اخباری که اغلب تحت تاثیر شایعه‌پردازی است و می‌تواند خشونت، ناامیدی، عصبانیت و استرس را میان مردم افزایش دهد.