چگونه عقل انسان‌ها را بی‌دین کرد؟

به گزارش بولتن نیوز،  بی تردید اتفاقات زندگی و سیره عملی امام جواد (ع) و فراز و نشیب‌هایی که در زندگی ایشان رخ داد همراه با تهمت‌هایی بود که به شخص امام جواد (ع) و پدر بزرگوارشان امام رضا (ع) حتی بر سر حلال زاده بودن این امام معصوم منتسب می‌شد.

حجت الاسلام و المسلمین مهدی آذر طوسی کارشناس مذهبی و پژوهشگر دینی در اینباره  گفت: درباره ولادت حضرت امام جواد الأئمه (ع) و زندگی ایشان مسائلی وجود دارد که در ولادت هیچ یک از ائمه اطهار (ع) وجود نداشت. ولادت و امامت امام جواد (ع) ویژگی خاصی دارد؛ ولادت ایشان دارای یک امتحان و ابتلای سخت شیعه درباره مسائل اعتقادی است و ویژگی خاص آن عبارت است از تعارض عقل آماریِ ظنیِ گمانی، با تعبد، وحی و اطاعت پذیری نسبت به دستور امام معصوم. گاهی بین شهوت و امر امام تعارض وجود دارد، گاهی اوقات بین تفکر و امر امام تعارض سطحی، ظاهری و صوری وجود دارد. اگر بحث شهوت باشد طرف می‌گوید من گناه کار هستم، اما اعتقادش پا برجا می‌ماند؛ اگر فرد بین امر امامت و یک تفکری در ظاهر و صورت تعارض به وجود بیاید، فرد دچار چالش جدی می‌شود.

این کارشناس مذهبی با اشاره به اینکه در عصر حضرت جواد الأئمه (ع) عقل ظنی و آماری، مشکل ساز شد، افزود: به قول مولوی «عقل جزئی عقل را بد نام کرد کام دنیا مرد را ناکام کرد»؛ ما یک عقل قطعی و متین داریم که شکی در آن نیست؛ اگر کسی بخواهد آن را تعطیل کند توحید هم با آن تعطیل می‌شود. اما یک عقل ظنی و آماری داریم که خطا پذیر است و در مواردی که از جانب امام دستور رسیده باشد، ما حق نداریم آن عقل ظنی و آماری را بر کلام امام مقدم کنیم. شاید تعبیر عقل ظنی هم درست نباشد و باید از آن به عنوان یک تخیل نام ببریم. امام رضا (ع) تا سن ۵۰ سالگی صاحب اولاد نمی‌شدند و در ظاهر تمام گمانه‌ها بر این بود که این فرد، دیگر تا آخر عمر صاحب فرزند نمی‌شود. گمانه دوم این است که اگر فردی در این سن صاحب فرزند نشد، تقریبا دیگر امکان بچه دار شدن وجود ندارد. از طرف دیگر اگر در شرایطی که سن انسان بالا رفته است، اولادی به دنیا بیاید و آن فرزند هیچ شباهتی هم به پدر نداشته باشد، گمانه‌ها دو چندان می‌شود.

وی افزود: در روایات داریم که امام رضا (ع) سفید رو بودند و مو هایشان رشته رشته نبود. این در حالی است که امام جواد (ع) گندم گون بوده و مو‌های مجعد یا همان رشته رشته داشتند. همه این‌ها دست به دست هم داد که افراد اعتقاد خودشان به امام را از دست بدهند و به امور ظنی و گمانی تکیه کنند. شیعیان آن عصر به دانشمندان علم قیافه متوسل شدند، علمی که در آن روز به عنوان تعیین کننده نَسَب مطرح می‌شد. یک روز هارون الرشید فرزندی را در بغل گرفته بود و علمای علم قیافه گفتند، این بچه اگرچه شباهت به تو دارد، اما فرزند تو نیست. هارون کنیز و مادر بچه را صدا زد تا علت این ماجرا را جویا شود. کنیز که آبرو و جان خود را در خطر دید، متوجه شد که راهی جز بیان واقعیت ندارد. گفت فرزندی از تو آوردم، اما بسیار بد چهره بود. آن را مخفی کردم و این فرزند که مقداری شباهت به تو دارد، جایگزین شد. فرزند بد چهره را آوردند. دانشمندان به اصطلاح ژنتیک آن روز گفتند این طفل بر مبنای اشاره‌ها و نشانه‌ها فرزند توست.

حجت الاسلام و المسلمین آذر طوسی به موضوع تهمت به امام رضا (ع) درباره امام جواد (ع) اشاره کرد و گفت: این علما در آن عصر بر نظر امام رضا (ع) مقدم شدند. امام هشتم شیعه (ع) می‌فرمودند، امام جواد (ع) فرزند من است، اما برخی از شیعیان قبول نمی‌کردند و می‌گفتند که باید فرزند بودن امام جواد (ع) را دانشمندان تایید کنند. این یک نهیب است برای من و شما که بدانیم اگر امام زمان (عج) آمدند، گفتارشان با گزاره‌های صد در صد عقلی و آن هم عقل قطعی مخالف نیست، اما ممکن است که گزاره‌هایی داشته باشند که با عقل ظنی و خطا پذیر مغایرت داشته باشد. اتفاقی که در زمان امام جواد (ع) برای شیعیان به وجود آمد، یک امتحان و ابتلای خوبی بود که باعث شد، نسبت به امام زمانشان و عقیده خود تجدید نظر کنند. به همین دلیل حضرت علی بن موسی الرضا (ع) فرمودند، تا به حال مولودی به این برکت پا به این دنیا نگذاشته است.

این پژوهشگر دینی درباره برکت وجود مقدس امام نهم (ع) اظهار کرد: تولد امام محمد تقی (ع) به لحاظ قبولی در امتحان الهی و ادامه پیدا کردن نسل امامت برای شیعیان بسیار ارزنده بود. مقام معظم رهبری پیرامون امامت امام جواد (ع) در دوران کودکی فرمودند: «این اتفاق باعث شد، بر همگان ثابت شود که امامت، امری آسمانی است». وقتی امام علی (ع) به ولایت رسیدند، عده‌ای جسارت کردند و از وجود مقدس رسول اکرم (ص) پرسیدند، انتخاب امیر الامومنین (ع) از جانب شماست یا خدا و پیامبر (ص) فرمودند که من از روی هوا و هوس حرفی نمی‌زنم و این پیام از جانب خداست. امامت امری آسمانی است و این موضوع در زمان امام جواد (ع) بر همگان اثبات شد. شاید پیش از این فقط خواص آن را می‌دانستند. امام جواد (ع) در کودکی کار‌هایی کرد که به هیچ وجه در توان بشر نبود. وقتی یحیی بن اکثم از علمای آن زمان از امام جواد (ع) سوالی می‌پرسد و حضرت فروع المتعدد را بیان می‌کنند، نشان از الهی بودن نبوغ حضرت است.

حجت الاسلام و المسلمین آذر طوسی در پایان اضافه کرد: در کتاب «امالی» اثر شیخ مفید از امام جواد (ع) آمده است که گفتگوی رو در رو برادران موجب باروری عقل می‌شود. شاید صد سال پیش جناب دورکیم فیلسوف و جامعه شناس مسئله خِرد جمعی را مطرح کرد، اما امام نهم شیعیان ۱۴۰۰ سال پیش فرمودند، خِرد جمعی به این است که افراد به گفتگوی مباحث علمی بنشینند که باعث می‌شود علم پویا شود و از نوشتار به کردار رسد.