پاکتراشی جنگل های هیرکانی برای ساخت جاده درطرح انتقال آب خزر

به گزارش بولتن نیوز، در "گزارش ارزیابی مالی – اقتصادی طرح شیرین سازی و انتقال آب دریای خزر به کویر مرکزی ایران"، اختصاص 375 میلیارد تومان اعتبار برای ساخت جاده های جدید در حاشیه این طرح برآورد شده که با بالا رفتن نرخ دلار، دست کم چهار برابر خواهد شد. این موضوع، آنگاه محل نگرانی می شود که بدانیم بیش از 50 کیلومتر از مسیر180 کیلومتری انتقال آب کاسپین(خزر) از ساحل دریا تا مقصد یعنی سمنان، از میان جنگل های بکر هیرکانی با تراکم تاج پوشش بالای 75 درصد در رقوم ارتفاعی 850 تا 1600 متری می گذرد که جزو محدود جنگل های متراکم و انبوه هیرکانی – کاسپیانی جهان به شمار می رود که ناگزیر، قطع می شوند.
 
کارشناسان حوزه آب و خاک و جنگل معتقدند ضرورت ساخت جاده های جدید در جنگل های هیرکانی برای اجرای "طرح شیرین سازی وانتقال آب خزر به کویر مرکزی" که بخش هایی از آن، در آن منطقه اجرایی خواهد شد موجب پاکتراشی و نابودی و تخریب این جنگل ها و رویشگاه های ارزشمند می شود؛ این مساله هم خلاف قوانین صریح جنگل و محیط زیست است و هم خلاف دستورات و تاکیدهای مقام معظم رهبری.

اگرچه دو سال پیش، در هفته منابع طبیعی، فعالان و مدیران محیط زیست و منابع طبیعی کشور به دیدار مقام معظم رهبری رفتند و ایشان به صراحت، همه را مکلف کردند که نگذارند جنگل های کشور به نام توسعه، گردشگری و حتی ساخت حوزه علمیه تصرف و تخریب شوند؛ با این همه اما طی دو سال گذشته بیشترین موافقت از سوی سازمان های متولی جنگل و محیط زیست با طرح هایی صورت گرفته که هم به صورت بالفعل و هم به طور بالقوه، باعث تخریب و نابودی گسترده جنگل ها می شود.

گویی متولیان جنگل و محیط زیست کشور، اساسا گوششان نه بدهکار قوانین است و نه منویات رهبری. شاید به همین دلیل، بدون توجه به این تذکرها با "طرح شیرین سازی و انتقال آب خزر به کویر مرکزی" موافقت کرده و حتی در هیات دولت نیز به جای نگرانی برای جنگل های هیرکانی، فقط در جایگاه تاییدکننده قرار گرفتند. آنها از اساس فراموش کردند که نه مسوول تامین آب هستند، نه ایجاد شغل و نه توسعه اقتصادی؛ چرا که هر یک از این مسائل، متولی خودش را در هیات دولت دارد. آنها مسوول شده اند تا در گذر از دالان تاریک توسعه و ایجاد اشتغال و تامین معیشت مردم، حافظ محیط زیست، جنگل ها، مراتع و دیگر منابع طبیعی ملی باشند.
 
ناگفته هایی از طرح انتقال خزر

حنیف رضا گلزار کارشناس ارشد خاک وآب و کنشگر ومحقق حوزه جنگل ومحیط زیست به اسکان می گوید که ناگفته های بسیاری از طرح انتقال آب خزر وجود دارد که حتی کنشگران حوزه محیط زیست و مخالفان طرح هم تاکنون به آن ورود نکرده اند. او معتقد است تمرکز بیش از اندازه بر فرضیه "خشکیدن کاسپین" با انتقال آب و "افزایش شوری" آب این دریاچه موجب شده تا زوایای جدی ودیگر پیامدهای زیان بار اجرای این طرح، مورد واکاوی قرار نگیرد.
 
گلزار به اسکان می گوید:« یکی از مواردی که در "گزارش ارزیابی مالی – اقتصادی طرح شیرین سازی وانتقال آب خزر به کویر مرکزی" در سال 1394 به آن اشاره شده، اختصاص 375 میلیارد تومان اعتبار برای ساخت جاده های جدید در حاشیه این طرح است. این برآورد مربوط به سال 94 است و با نرخ امروز دلار، دست کم چهار برابر خواهد شد؛ یعنی نزدیک به 1500 میلیارد تومان وجه رایج مملکت تنها برای ساخت جاده های دسترسی اجرای این طرح خرج می شود.»
 
این کنشگر و پژوهشگر حوزه محیط زیست افزود:« مسلما انتقال لوله های آب، انتقال مصالح ساختمانی برای ساخت ایستگاه های پمپاژ آب و استخرهای ذخیره سازی آب، انتقال دکل های فشار قوی برق مورد نیاز برای پمپاژ آب و ... نیازمند تردد ماشین آلات سنگین در مسیر کارگذاری لوله هاست و این امر، احداث جاده های جدید را می طلبد.»
 
نویسنده کتاب "قُرُق شکسته جنگل های هیرکانی- کاسپیانی ایران" در ادامه گفت:« این موضوع، آنگاه محل نگرانی می شود که بدانیم بیش از 50 کیلومتر از مسیر180 کیلومتری انتقال آب کاسپین(خزر) از ساحل دریا تا مقصد یعنی سمنان، از میان جنگل های بکر هیرکانی با تراکم تاج پوشش بالای 75 درصد در رقوم ارتفاعی 850 تا 1600 متری می گذرد که جزو محدود جنگل های متراکم و انبوه هیرکانی – کاسپیانی جهان به شمار می رود.»
 
گلزار هشدار داد:« به طور قطع، ساخت جاده در این رویشگاه ها، مستلزم پاکتراشی جنگل خواهد بود. افزون بر این، میلیون ها تُن خاک ارزشمند جنگلی نیز از بین خواهد رفت و نکته دیگر آنکه امکان دسترسی شکارچیان به زیستگاه های حیات وحش در جنگل، بسیار آسان تر از امروز، امکان پذیر خواهد شد.»
 
تعارض های قانونی 

این کارشناس ارشد خاک وآب و فعال محیط زیست بر این نکته تاکید می کند که بر اساس قوانین و مصوبه های صریح و رسمی، ایجاد و ساخت جاده های جدید در جنگل های شمال کشور ممنوع است.
 
گلزار افزود:« بر اساس ابلاغیه 01/08/1395 وزیر جهاد کشاورزی، احداث هرگونه جاده جدید جنگلی در جنگل های شمال کشور ممنوع شده است. حال چگونه است که سازمان های متولی از طراحان و مجوزدهندگان نمی پرسند چرا به این طرح با این حجم جاده سازی در جنگل، موافقت شده خود یک پرسش بزرگ و بی پاسخ است.»
 
این کنشگر محیط زیست تاکید کرد:« موافقان اجرای "طرح شیرین سازی وانتقال آب خزر" در توجیه این مساله می گویند که لوله آب، از کنار لوله نفت خط نکا – ری عبور می کند. اما باید بدانیم که حتی اگر وزارت نفت با کار گذاشتن لوله های آب در کنار خط لوله نفت موافقت کند که البته بعید است چنین شود؛ باز هم نیاز به این است که دست کم 50 کیلومتر جاده جدید در قلب جنگل احداث شود که این رقم کمی نیست و بخش های بزرگی از جنگل های هیرکانی را در حاشیه دریای کاسپین(خزر) قطع و نابود خواهد کرد.»
 
بر اساس آخرین گزارش ها درباره وضعیت جنگل های هیرکانی شمال کشور، اگر روند فعلی را درباره این جنگل ها ادامه دهیم تا 30 سال دیگر، چیزی از این جنگل های منحصر به فرد در ایران باقی نخواهد ماند. این در حالی است که حیات بیش از نیمی از شهرها و روستاهای ایران و بسیاری از جانوران وحشی که بخشی از "چرخه حیات" هستند به این جنگل ها وابسته بوده و در صورت از بین رفتن آنها به خطر خواهد افتاد.
 
چندی پیش هادی کیادلیری رئیس انجمن علمی جنگلبانی ایران گفت " اگر همین روند را درباره جنگل ها ادامه بدهیم تا 30 سال آینده وضعیت جنگل های شمال کشور مانند جنگل های زاگرس خواهد شد.
کیادلیری گفت که نشانه های 30 سال گذشته جنگل های زاگرس، اکنون در جنگل های شمال پدیدار شده و حتی بسیاری از مردم و بومیان مناطق شمالی کشور بدون استفاده از ابزار و تجهیزات و به شکل بصری این واقعیت ر درک و بازگو می کنند.

از دست رفتن بخشی دیگر از جنگل های هیرکانی شمال کشور برای اجرای یک طرح کارشناسی نشده در چنین شرایطی یعنی "به صدا درآودن زنگ های خطر" برای کشوری که حالا با  اَبَرچالشی به نام بحران آب و خالی شدن سفره های زیرزمینی روبه رو شده است. آیا مسوولان "شورای امنیت ملی" در این باره احساس خطر نمی کنند؟!
 
"طرح شیرین سازی و انتقال آب دریای خزر به کویر مرکزی" که موافقت با آن، از سوی  حسن روحانی رییس جمهور و در سفر اخیر او به سمنان اعلام شد از سوی کارشناسان جنگل، آب، خاک و محیط زیست با هشدارهای جدی مواجه شده است. این کارشناسان می گویند علاوه بر هدررفت بخش بزرگی از بودجه ملی برای اجرای این طرح و خشک شدن و شور شدن آب خزر و در نتیجه از بین رفتن جنگل های حاشیه این دریاچه، جنگل های هیرکانی در سر راه این انتقال بزرگ آسیب دیده و تخریب خواهند شد و زیستگاه حیات وحش در این جنگل ها خسارت جدی خواهد دید که این، عامل بر هم خوردن "تعادل اکولوژیک" در جنگل های شمال و از بین رفتن حیات در بخش های بزرگی از کشور علاوه بر 3 استان پرجمعیت شمالی است که می تواند موجب شکل گیری یک بحران اجتماعی در کشور  باشد.   

منبع: اسکان نیوز