بوم گردی، لذت تجربه یک زندگی متفاوت

به گزارش بولتن نیوز، استان سیستان و بلوچستان با داشتن حدود 9 هزار آبادی، 6 هزار و 500 روستای دارای سکنه و سکونت بیش از 51 درصد جمعیت آن در روستاها از نظر پوشش فضای روستایی رتبه مناسبی را در سطح کشور داراست.
روستا؛ جایگاهی که سرمایه گذاری و توجه به آن باعث پر رونق ترین در آمد جهان یعنی گردشگری می شود.
جمعیت بیش از یک میلیون و 400 هزار نفری روستایی استان مهمان را حبیب خدا می دانند و آنچنان علاقه مند به مهمان هستند که اگر تمام دارایی شان تنها یک گوسفند باشد همان را برای پذیرایی از مهمان ذبح می کنند.
وجود اقلیم متفاوت روستایی، آداب و رسوم، منازل خشتی و گلی و کپرهای زیبا با محیط طبیعی بکر و دیدنی، صنایع دستی، آداب و رسوم خاص فرهنگی، آثار تاریخی، غذا و طبیعت متفاوت با سایر نقاط کشور، در کنار مهمان نوازی و خونگرمی مردم این استان سبب شده که همه ساله تعداد زیادی مسافر و گردشگر به این منطقه سفر کرده و علاقه مند به شناخت فرهنگ این مردمان و دیدن مناظر این استان باشند.
چند سال پیش جوانان روستایی با ایده پردازی و نوآوری بر آن شدند تا تعدادی از منازل سنتی و بومی خود را با هدف جذب گردشگر و شناساندن زیبایی های روستایشان در اختیار گردشگران و مسافران بگذارند، که این امر سبب شد روستاهای جذاب و دارای طبیعت زیبا و مناظر دیدنی به عنوان روستای هدف گردشگری انتخاب و منازلی با عنوان بوم گردی در کشور شناخته شود، منازلی که براساس علاقه مندی بسیاری از طبیعت دوستان و عاشقان فرهنگ بومی محلی در بیشتر روستاها احداث شد.
این طرح با حمایت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و همکاری دهیاری ها و شوراهای روستایی با هدف شناخت فرهنگ قومی و اشتغال روستایی به اجرا در آمد.
فضای روستایی دارای جاذبه های بسیار متنوعی است که با زندگی شهرنشینی لوکس امروزی کاملا غریبه است فضایی آرام بخش که حضور حتی یک روزه در آن حس خوبی را به فرد القا می کند.
دوری از هیاهوی فضای شهری در کنار آرامش و سکوت روستا، هوای بکر و دلنشین روستا، فضای سبز و جوشش آب های روان، آسمان بی غبار و پر ستاره تغذیه دلنشین و ارگانیک در کنار مردمان مهربان تجربه ای بسیار دلنشین با خاطرات خوب است .
تجربه زندگی در اقامتگاه های بوم گردی در کنار روستاییان بودن و استفاده کردن از جاذبه های روستایی، علاوه بر ایجاد حس هم نوعی می تواند اقتصاد روستایی را فعال و سبب مهاجرت معکوس جوانان روستایی که به شهرهای بزرگ برای کار پناه برده اند شود.
ایجاد اشتغال یکی از اهداف اصلی این طرح است و از نتایج آن می توان به مراکز فروش صنایع دستی و دامی روستاییان به صورت بازارچه و فروش مستقیم و بدون واسطه اشاره کرد با توجه به قومیت های مختلف در کشورمان شاهد انواع صنایع دستی مختص هر منطقه هستیم.
فرش های دستباف، جاجیم، گلیم، سوزن دوزی، سکه دوزی، آیینه کاری، حصیر بافی، پرده بافی با استفاده از نی، کوزه و سفال از جمله صنایع دستی بی نظیر روستاییان سیستان و بلوچستان و مواد غذایی ارزشمند و ارگانیک چون شیر دام به ویژه شتر، دوغ از مشک، روغن حیوانی، مَسکه(کره محلی)، کشک زرد، قُروت، تنورچه، قورمه، آبگوشت و چامپ و انواع شیرینی های مقوی مانند کلوچه، تجگی(سمنو)، خرما لندو و چنگالی از دیگر جذابیت های این استان است.
نقش دهیاری ها و شوراهای هر روستا در عملی شدن این طرح بسیار مهم است، دهیاری ها و شوراهای روستایی با مشاوره و ایجاد زیر ساخت های روستا و دادن تسهیلات از طریق مراکز فرهنگی می تواند به کسانی که علاقه مند به این کار هستند کمک بسیاری کنند.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان در گفت وگو با خبرنگار ایرنا گفت: آشنایی با آداب و رسوم هر منطقه، حفظ و گسترش مشاغل در روستاها، ایجاد کسب و کار جدید، فرصت های نو برای جوانان و پایداری محیط زیست از جمله مهمترین مزایای راه اندازی واحدهای بوم گردی است.
علیرضا جلالزایی اظهار داشت: هم اینک 98 اقامتگاه بوم گردی در استان سیستان وبلوچستان در حال ساخت است که تاپایان سالجاری به بهره برداری می رسند.
وی ادامه داد: با راه اندازی این واحدهای بوم گردی تعداد این اقامتگاهها از 15 مورد به 200 اقامتگاه افزایش می یابد.
جلالزایی تعداد مجتمع ها و کمپینگ های گردشگری سیستان و بلوچستان را 14 مجتمع عنوان کرد و ادامه داد: با تکمیل 24 مجتمع در حال ساخت بزودی تعداد این واحدها به 34 مجتمع افزایش می یابد.
وی افزود: اگر بخواهیم از شرایط اقتصادی موجود خارج شویم باید همه دستگاه های اجرایی با هم افزایی و با جدیت قدم در توسعه گردشگری بگذارند.
مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان گفت: هم اینک 13 هتل در سیستان و بلوچستان برای اقامت مسافران وجود دارد و هفت هتل دیگر در حال ساخت است.
وی تعداد مهمانپذیر و هتل آپارتمان های سیستان و بلوچستان را 29 واحد عنوان کرد و افزود: پیش بینی می شود تا پایان سال 11 واحد دیگر نیز راه اندازی شود.
** روستاهای دیدنی استان سیستان و بلوچستان
منطقه سیستان با پنج شهرستان زابل، هیرمند، زهک، نیمروز و هامون در شمال استان سستان و بلوچستان با قدمت چند هزار ساله یکی از مراکز مهم گردشگری به ویژه گردشگری تاریخی است این منطقه دارای مراکز دیدنی بسیاری از جمله قلعه ها، موزه ها، جنگل ها، رودها و تالاب ها در هنگام ترسالی، زیارت گاه و سایر موارد است که متاسفانه تالاب ها و رود های این منطقه در حال حاضر به علت نبود آب شرایط مطلوبی ندارند.
از جمله روستا های هدف گردشگری در سیستان روستای تاریخی قلعه نو است این روستا به علت نوع معماری و استفاده از مصالح سنتی عنوان ماسوله جنوب شرق کشور را به خود گرفته و از روستاهای دیدنی استان است.
قلعه نو تنها روستایی در سیستان و بلوچستان است که 100 در صد معماری منازل آن قدیمی و از خشت و گل ساخته شده و با همان سبک ویژگی خود را حفظ کرده است.
معماری در سیستان برگرفته از شرایط اقلیمی این منطقه است بطوری که بیشتر منازل آن از مصالح سنتی شامل آب، گل و خشت ساخته شده و امروزه نیز تنها در ساخت منازل 40درصد از روستاهای سیستان این سبک معماری استفاده می شود.
ارگ محمدحسین خان نارویی نژاد با قدمت 160ساله و زیربنای بیش از 1500 مترمربع در دو طبقه از بناهای تاریخی و مهم این روستا است.
قلعه نو، روستای نمونه هدف گردشگری در پنج کیلومتری جاده زهک به زاهدان واقع شده و در تاریخ 12 بهمن 85 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
خاش یکی از شهرستانهای مرکزی استان سیستان و بلوچستان با داشتن جاذبه های دیدنی فراوان مانند کوه آتشفشانی نیمه فعال تفتان، گل فشان پیرگل، رودخانه های زیبای کارواندر و ایرندگان و آثار متعدد و پرشمار طبیعی و تاریخی دیگر و همچنین مردم مهمان نواز و نوع دوست همواره میزبان شایسته ای برای مسافران و گردشگران است.
روستاهای اطراف شهر خاش و حاشیه تفتان از جمله «گرنچین، ترشاب، توحیدآباد، سنگان، تمندان، گوهرکوه، چاه احمد، شوراب، اسپیتک، ایرندگان، مارندگان و دهها نقطه دیگر» از جذابیت های خاص و زیبایی های طبیعی فراوانی برخوردارند.
روستای تمندان به عنوان مرکز دهستان تفتان جنوبی در 47 کیلومتری شهرستان خاش و 135 کیلومتری جنوب زاهدان مرکز سیستان و بلوچستان واقع شده است که با توجه به آثار تاریخی کشف شده، قدمت این روستا به پیش از اسلام باز می گردد.
پوشش گیاهی غنی این منطقه شامل بادام کوهی، بنه، انجیر کوهی و انواع گیاهان دارویی شامل درمنه، کلپوره، بومادران، آویشن، ریواس، پونه و بسیاری گیاهان دارویی دیگر جلوه ای خاص به این روستا بخشیده است و عمده محصولات باغی و کشاورزی آن زردآلو، گردو، هلو، انگور، گلابی، به، انار، گیلاس و شاه توت است.
این روستا به عنوان یکی از مقاصد اصلی گردشگران در استان مطرح است و در ایام تعطیل میزبان مشتاقان و دوستداران طبیعت است که برای استفاده از هوای تمیز و مناطق بکر به این منطقه سفر می کنند.
این روستا با انواع سنگ نگاره ها، قلعه ها و همچنین باغات، چشمه ها و آبشار ها همواره پذیرای گردشگران است.
آبشار تِنگ با ارتفاع هشت متر یکی از زیباترین آبشارهای استان در انتهای رودخانه تمندان و در نزدیکی چشمه بر آبک است که همچون نگینی در دامنه جنوبی تفتان می درخشد دریاچه سردریا، غارهای آبچکان مجتمع تفریحی دره گل و موارد دیدنی بسیار از جاذبه های این منطقه است.
روستای ترشاب از توابع بخش مرکزی خاش یکی دیگر از روستاهای زیبا دز این منطقه است که اکثر ساکنان آن به کار کشاورزی و دامداری از جمله پرورش گوسفند و بز و مرغ بومی و محلی مشغول هستند.
رودخانه ها، دره ها و کوههای سنگلاخی و واقع شدن در دامنه تفتان سربلند در کنار فعالیتهای ارزشمند کشاورزان و دامداران نیز به جذابیت های این روستا افزوده است.
طبیعت بکر و دست نخورده این منطقه نشان دهنده علاقه ساکنان روستای ترشاب به طبیعت و حفظ زیبایی های آن است.
وجود چشمه های آب گرم، طبیعت زیبا و با نشاط در کنار روستاها و چادرهای دامداران با موادلبنی طبیعی و سنتی مانند شیر و دوغ و روغن حیوانی گردشگران بومی و غیر بومی و داخلی و خارجی را مجذوب این منطقه کرده به گونه ای که در هر فرصتی به ویژه تعطیلات نوروزی و تابستان به این منطقه سفر می کنند.
روستای سنیب روستایی زیبایی، با جذابیت ها و طبیعت بکر و دیدنی در حاشیه تفتان سربلند واقع شده است این روستا در بخش نوک آباد خاش گردشگران را به خود می خواند و به عنوان یکی از هزاران نقطه زیبا و دیدنی تفتان جذابیت های خاص خود را نمایان می کند و همواره مورد توجه گردشگران است.
زیبایی های منحصر بفرد کوه آتشفشانی 4050 متری و نیمه فعال تفتان بام شرق ایران به عنوان یک سرمایه ارزشمند از دور رخ نمایی می کند و همه ساله هزاران گردشگر داخلی و خارجی را به خود فرا می خواند.
خاش در 185 کیلومتری جنوب زاهدان مرکز سیستان و بلوچستان واقع شده است.
روستای گردشگری شگیم در 28 کیلومتری مرکز شهر نیکشهر در استان سیستان وبلوچستان واقع شده است و راه این روستا از سه راهی هیچان و شگیم به فاصله 12 کیلومتری از مسیر ترانزیتی چابهار - نیکشهر - ایرانشهر قرار دارد.
روستای شگیم به دلیل داشتن جاذبه های گردشگری، تفریحی یکی از زیباترین روستاهای جنوب سیستان و بلوچستان است.
آبشارها، چشمه سارها، آب و هوای دلپذیر، باغ های پر میوه با محصولات کم نظیر گرمسیری و سردسیری در کنار خانه های مسکونی حاشیه رودخانه به صورت پلکانی، مناظر بدیعی را در شگیم ایجاد کرده است.
رودخانه شگیم از ارتفاعات کوه های چانف و برشک بخش آهوران سرازیر و پس از سیراب کردن زمین های کشاورزی حاشیه روستا و شهر نیکشهر به دریای مکران (عمان) می ریزد.
آبشارهای شندوک، کلگان و تاسکان نیز از دیگر جاذبه های منحصر به فرد و تامل برانگیز شگیم است چرا که آب آنها در تابستان خنک و در زمستان گرم است.
روستای زیبای شگیم شامل 2 روستا (شگیم بالا و پایین ) و دارای چشم اندازهای دل انگیز و دل نواز است.
بیشتر روستاهای حاشیه رودخانه ها نظیر شگیم، بلپیر، کوشک، گریب آباد زاران، هیچان، نکهچ و مته سنگ طبیعتی زیبا دارند که نظر هر گردشگری را جذب می کند.
تماشای طبیعت موجود رودخانه و سایه های خنک درختان در این روستا توجه هر رهگذری را با یک بار سفر کردن جلب می کند به طوری که سالانه هزاران نفر از مردم نیکشهر و سایر نقاط سیستان و بلوچستان و کشور اوقات فراغت خود را در این تفرجگاه سپری می کنند.
آب برخی چشمه های روستا در تابستان سرد و در زمستان گرم است به طوری که در زمستان و تابستان مردم روستا برای آب تنی از این چشمه ها استفاده می کنند.
روستای پیپ و بغدان - این روستاها که در حاشیه شهر نیکشهر و جنوب استان سیستان و بلوچستان قرار دارند با طبیعت زیبا و دل انگیز و وجود رودخانه و مناظر سرسبز ، باغات میوه های گرمسیری و سردسیری در حاشیه رودخانه، آبشار اوگینک با 80 متر ارتفاع در فاصله سه کیلومتری غرب روستای اوگینک با چشم اندازهای طبیعی از مناطق بسیار دیدنی برای دوستداران طبیعت در جنوب استان است.
روستای دَرَک - این روستا در بخش زرآباد شهرستان کنارک از داشتن بکرترین، پاک ترین و زیباترین ساحل ایران، جنگل های حرا و خور باستانی گالک به طول 6 کیلومتر و وسعت 52 هکتار برخوردار است. چهار فصل بودن این منطقه و وزش بادهای موسمی توجه هر گردشگر را به این منطقه زیبا و بکر جلب می کند. هم اینک تعدادی خانه بومی و محلی بلوچی با تزئین خاص آماده ارایه خدمات و پذیرایی از مسافران و گردشگران داخلی و خارجی است.
توجه به این نوع از گردشگری علاوه بر گردش مالی در کشور باعث رونق مناطق روستایی و زنده نگه داشتن این منابع ارزشمند می شود.
شناخت اقوام و ملیت های ایران و آشنایی با مناطق زیبای کشور عزیزمان در کنار صرفه اقتصادی از جمله مزیت های طرح بوم گردی به حساب می آید که توجه به آن زمینه رونق کار و چرخیدن چرخ اقتصاد خواهد بود.
استان سیستان و بلوچستان با 20 شهرستان و گستره 188 هزار و 222 کیلومتر مربع به عنوان پهناورترین استان کشور از 2 منطقه متمایز «سیستان» و «بلوچستان» تشکیل شده است. که به ترتیب منطقه سیستان در شمال این استان با 15 هزار و 917 کیلومترمربع گستره از پنج شهرستان زابل، هیرمند، زهک، نیمروز و هامون و منطقه بلوچستان در جنوب با 172 هزار و 305 کیلومتر مربع وسعت از 13 شهرستان خاش، سراوان، ایرانشهر، نیکشهر، چابهار، سرباز، کنارک، دلگان، مهرستان، سیب وسوران، قصرقند، فنوج و بمپور تشکیل شده است.
2 شهرستان زاهدان و میرجاوه نیز در مرکز این استان واقع شده اند.