هیچ پزشکی حق تبلیغ دارو ندارد

به گزارش بولتن نیوز، ایرج حریرچی روز دوشنبه در نشست خبری هفتگی افزود: این ابلاغیه بسیار اهمیت دارد و بسیاری از موارد درباره رابطه پزشک و بیمار را شامل می‌شود. ‏این راهنما توسط شورای عالی نظام پزشکی تصویب شده است. در ماده 30 این آیین نامه گفته شده که لازم است در ارجاع بیماران به دیگر شاغلان ‏حرف پزشکی و وابسته یا موسسات پاراکلینیکی از جمله مراکز تصویربرداری، داروخانه، بیمارستان، آزمایشگاه و غیره منافع و ‏مصالح پزشکی بیمار در اولویت قرار داده شود.
وی گفت: همچنین بر اساس این اصول همه ارجاعات پزشکی باید در راه مصالح بیماران بر طبق موازین پذیرفته شده علمی ‏و بر اساس صلاحیت یا کیفیت مراکز ارائه کننده به شکلی باشد که بیمار ارجاع شود.‏
وی ادامه داد: در این راهنما عنوان شده که دریافت و اعطای هرگونه پاداش و امتیاز اعم از وجه نقد، هدیه، تخفیف و غیره به ازای ‏ارجاع بیمار به دیگر شاغلان حرف پزشکی ممنوع است.‏
حریرچی گفت: بر اساس ماده ۴۲ این منشور، جذب و هدایت بیمار از موسسات بهداشتی و درمانی دولتی و وابسته به دولت و خیریه ‏به مطب شخصی یا بخش خصوصی به منظور استفاده مادی توسط شاغلان حرف پزشکی و وابسته نیز ممنوع است.‏
سخنگوی وزارت بهداشت ادامه داد: درباره داروها نیز در این منشور تاکید شده که فقط باید داروهای موجود در فهرست دارویی ‏کشور تجویز شد.‏
وی افزود: در ماده ۴۷ آمده که تبلیغ تجاری کالاهای پزشکی و دارویی از سوی شاغلان پزشکی به صورت مستقیم و غیرمستقیم نیز ‏ممنوع است.‏

* کاهش آمار سزارین در کشور
حریرچی همچنین درباره آمار سزارین در کشور گفت: در شش ماهه اول سال 97 آمار سزارین کل کشور 50 درصد بود که نسبت به 51.2 ‏درصد شش ماهه اول سال 96 کاهش داشته است.‏
به گفته وی، آمار سزارین نخست‌زا از 48.3 درصد در شش ماهه اول سال 96 به 47.5 درصد در شش ماهه اول سال 97 رسیده ‏است. اگر چه در سال‌های بعد از اجرای طرح تحول سلامت، روند کاهشی در میزان سزارین ایجاد شد و از رقم 56 و 55.6 ‏درصدی سزارین کل و سزارین نخست‌زا به ارقام 50 و 47.5 درصدی رسیده، ولی هنوز تا رسیدن به رقم مطلوب 10 تا 15 ‏درصد سزارین در کل زایمان‌ها نیاز به اقدامات بیشتری است. در شرایط فعلی آمار سزارین در ایسلند 14.8 درصد، در هلند 17 ‏درصد، در انگلستان 24 درصد و در آمریکا 33 درصد است.‏

‏* کاهش مرگ و عوارض ناشی از بارداری و زایمان
حریرچی درباره کاهش مرگ و عوارض ناشی از بارداری و زایمان در مادران باردار بیان کرد: بارداری یکی از اتفاقات شیرین هر ‏خانواده است. در خیلی از کشورها در چند دهه گذشته تعداد قابل توجهی از مادران باردار دچار مرگ و میر و عوارض جدی می‌شدند ‏و با اقداماتی که طی 40 سال اخیر انجام شد، میزان مرگ و میر باردار در ایران کاهش یافته است.
معاون وزیر بهداشت گفت: همه کشورهای جهان متعهد شدند ‏از سال 1990 تا 2015 به عنوان اهداف توسعه هزاره، کاهش 75 درصدی در مرگ مادران باردار ایجاد کنند. در آخرین گزارش ‏سازمان جهانی بهداشت که در سال 2016 منتشر شده، ایران جزو موفق‌ترین کشورها در دستیابی به اهداف توسعه هزاره بوده و ‏توانسته طی 25 سال بیش از 75 درصد مرگ و میر مادران را کاهش بدهد. هدف اصلی ما حذف کلیه مرگ و میر قابل اجتناب ‏مادران باردار است.‏
وی ادامه داد: شایع‌ترین علت بستری در کل بیمارستان‌های کشور زایمان است. در سال 95 کلا در کشور یک میلیون و 528 هزار و ‏‏54 زایمان اتفاق افتاد که 99.9 درصد در بیمارستان‌ها و مراکز تسهیل زایمانی انجام شده است. از این میزان زایمان در کل کشور ‏‏277 مورد مرگ و میر اتفاق افتاد که 18 هزارم درصد را شامل می‌شود.‏
معاون وزیر بهداشت اظهار داشت: این آمار در 25 سال پیش 90 مورد مرگ و میر به ازای هر صد هزار مرگ و میر بود و در ‏سال 56 تعداد مرگ و میر مادران 274 در هر صد هزار بود. در حال حاضر طی 40 سال بیش از 93 درصد کاهش مرگ و میر ‏مادران باردار اتفاق افتاده است. با وجود این کاهش چشمگیر، هنوز اقدامات متعدد دیگری باید انجام شود تا به آمار کمتر از 10 در ‏صد هزار برسیم.‏
حریرچی گفت: یکی از دلایل مرگ و میر مادران افزایش سن زایمان است. میزان مرگ و میر مادران در سن بالاتر از 35 سال سه ‏برابر مادران زیر 30 سال و در مادران باردار 40 سال بیش از 4 برابر مادران زیر 30 سال است. در 2 استان سرعت کاهش مرگ ‏و میر مادران باردار طی 40 سال اخیر بیشتر از سایر استان‌ها بوده است.‏

‏* آمار متخصصان در کشور
حریرچی در ادامه درباره میزان آمار متخصصان در کشور گفت: تعداد 39 هزار و 398 متخصص و فوق تخصص پزشکی در ‏کشور فعال هستند. از این میزان، 4603 متخصص داخلی، 4544 متخصص زنان و زایمان، 3920 متخصص اطفال، 3327 ‏متخصص بیهوشی و 3243 متخصص جراحی عمومی و زیرتخصص‌های مربوطه در کشور مشغول به فعالیت هستند. همچنین 2361 ‏متخصص رادیولوژی، 2054 متخصص قلب و عروق، 1709 متخصص ارتوپدی، 1699 متخصص روان‌پزشکی و 1694 متخصص ‏چشم و زیرتخصص‌های مربوطه فعال هستند.‏
وی افزود: در سال‌های اخیر تعداد متخصصان در کشور افزایش قابل توجهی یافته و افزایش حدود 10 برابری نسبت به قبل انقلاب ‏داریم، ولی هنوز نارضایتی و شکایات متعددی در مورد کمبود نیروی متخصص به خصوص در مناطق کم برخوردار وجود دارد. یک ‏علت اصلی در این زمینه کمبود کلی پزشک و متخصص در کشور نسبت به جمعیت و نسبت به کشورهای مشابه است.
حریرچی ادامه داد: تعداد 39 ‏هزار و 398 متخصص نشان دهنده نسبت 4.8 متخصص به ازای هر 10 هزار نفر جمعیت است که در کشورهای مشابه و برخوردار ‏دو تا پنج برابر و حتی بیش از پنج برابر متخصص به ازای جمعیت نسبت به کشور ما وجود دارد. به عبارت دیگر هنوز در کشور ‏کمبود متخصص به طور کلی و در بعضی رشته‌ها به طور خاص وجود دارد.

* کمبود پزشک در کشور و تراکم آنان در کلانشهرها
وی گفت: به عنوان مثال با تعداد 945 جراح اعصاب در کشور ‏‏81.5 میلیونی و وسعت بیش از یک میلیون و 648 هزار کیلومترمربعی، تامین جراح اعصاب در مناطق مختلف کشور بسیار مشکل است. علت ‏اصلی دیگر مشکل توزیع و نحوه استقرار متخصصان در کشور است. به عنوان مثال در بعضی رشته‌های تخصصی بیش از 50 ‏درصد متخصصین در تهران و در بعضی رشته‌ها در مجموع بیش از 70 درصد متخصصین در تهران و کلان شهرها مستقر هستند.‏
سخنگوی وزارت بهداشت اظهار داشت: اکثر متخصصان بعد فارغ التحصیلی به طور متوسط حدود سه سال برای انتخاب محل خدمت ‏در اختیار وزارت بهداشت هستند و محل انجام خدمت در بقیه دوره فعالیت را خود انتخاب می‌کنند که به دلیل استانداردهای زندگی و ‏ترجیح خانوادگی، معمولا در کلانشهرها و نقاط برخوردار مستقر می‌شوند. با افزایش ظرفیت سال‌های اخیر و مصوبات چند ساله ‏اخیر در مورد اختصاص سهمیه خاص به مناطق محروم و تعهد خدمتی معادل سه برابر دوره خدمتی امیدواریم که قسمت عمده‌ای از ‏این مشکلات حل شود.

*افزایش ظرفیت پذیرش پرستار
معاون وزیر بهداشت در پاسخ به سوال خبرنگار سلامت ایرنا درباره افزایش ظرفیت پذیرش پرستار در کشور اظهار داشت: شب ‏گذشته در این رابطه مذاکراتی انجام شده است. در کشور علاوه بر کمبود متخصص نسبت به جمعیت، کمبود پزشک عمومی و پرستار ‏نیز وجود دارد. متاسفانه درباره صنف‌های مختلف اعم از پزشک، دندانپزشک، داروساز، پرستار و غیره قبل از ورود به دانشگاه گفته ‏می‌شود ظرفیت افزایش پیدا کند، اما بعد از ورود می‌گویند ظرفیت بالا رفته و کیفیت وجود ندارد و بعد از فارغ التحصیلی می‌گویند ‏ظرفیت مازاد وجود دارد.
وی گفت: کل تعداد پزشک ۱.۵ به ازای هزار نفر جمعیت است که ۴۸ صدم از این میزان متخصص هستند و این ‏میزان نسبت به کشورهای مشابه بسیار کمتر است. از دهه هفتاد در این کشور شایع شده پزشک مازاد وجود دارد و باید ظرفیت کاهش ‏پیدا کند.‏
وی ادامه داد: در حال حاضر نیروی پرستاری در مجموع کم است و مشکل توزیع نیز وجود دارد. به طور مثال در خراسان دانشگاه ‏پرستاری در شهرهای مختلف وجود دارد و در نتیجه در این استان مازاد نیاز، پرستار داریم و به شهرهای دیگر نمی‌روند و می‌گویند ‏بیکاریم. در عین حال در خوزستان کمبود شدید پرستار وجود دارد و برخی بخش‌ها را به علت نبود پرستار نمی‌توانیم راه اندازی ‏کنیم. در نتیجه برنامه افزایش پذیرش پرستاری وجود دارد و این شیب از سال ۹۳ افزایش داده شده است.‏

‏* تعداد بیمارستان‌های نیمه تمام کشور
حریرچی در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار سلامت ایرنا درباره تعداد بیمارستان‌های نیمه تمام یا در حال ساخت در کشور گفت: از ‏لحاظ تخت حدود ۴۰ هزار تخت در مراحل مختلف ساخت در بخش دولتی است. ساخت برخی از این بیمارستان‌ها در مراحل بالای ‏‏۸۰ تا ۹۰ درصد هستند و امیدواریم تا پایان سال تحویل داده شوند و برخی از این موارد در مرحله گودبرداری و فونداسیون قرار ‏دارند.‏

‏*بودجه حوزه سلامت در سال ۹۸‏
سخنگوی وزارت بهداشت در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار سلامت ایرنا درباره بودجه سال آتی حوزه سلامت و دستور مقام معظم ‏رهبری مبنی بر بازنگری بودجه بیان کرد: امیدواریم درباره بودجه سازمان بیمه سلامت تغییراتی ایجاد شود. به هر حال بخشی از ‏بودجه مربوط به وزارت بهداشت است و وزارتخانه‌ها مشکلات بودجه‌ای کشور را می‌دانند و شرایط اقتصادی کشور روشن است. به ‏خاطر افزایش حقوق کارکنان دولت با توجه به تورم موجود بیشتر منابع در وزارتخانه‌ها به سمت افزایش ۲۰ درصدی حقوق سوق ‏داده می‌شود.‏
وی افزود: درباره بیمه همگانی سلامت که یکی از اقدامات بزرگ طرح تحول سلامت بوده هنوز به پوشش 100درصدی نرسیدیم. بر ‏اساس قوانین برنامه توسعه، باید پوشش بیمه‌ای به 100درصد برسد. برای این کار اولا باید برای آن منابع تامین شود و دوم اینکه بودجه ‏سازمان بیمه سلامت باید به صورت سرانه‌ای پرداخت شود. متاسفانه با وجود اینکه در طرح تحول سلامت تعداد بیمه شدگان افزایش ‏یافت، بودجه به صورت سرانه‌ای پرداخت نشد. بر اساس قانون، ۲۳ میلیون بیمه شده روستایی و نزدیک به ۱۰ میلیون بیمه شده جدید ‏باید ۷ درصد حداقل دریافتی قانون کار به صورت سرانه‌ای به آنها داده شود که این کار انجام نمی‌شود.‏

‏*ماجرای ۵۰۰ میلیون یورو
وی در پاسخ به سوال دیگری درباره تخصیص ۵۰۰ میلیون یورو به سازمان بیمه سلامت نیز گفت: این مبلغ در دست اقدام است و تا ‏‏۲ تا ۳ روز پیش هنوز دریافتی اتفاق نیفتاد. در حال پیگیری هستیم که کل این مبلغ پرداخت شود. در حال حاضر این مبلغ برای ‏پرداخت بدهی‌ها به دست سازمان بیمه سلامت نرسیده است.‏

‏*پسماندهای بیمارستانی
حریرچی در پاسخ به سوالی درباره پسماندهای بیمارستانی اظهار داشت: ۹۸.۲ درصد زباله‌های بیمارستانی به صورت تفکیک شده و ‏بی خطر شده تحویل داده می‌شود. البته ممکن است یکی دو درصد از این موارد به خاطر مشکلات دستگاه‌ها ایجاد می‌شود. بحث ‏مطب‌ها و آزمایشگاه‌ها و درمانگاه‌ها از این موضوع تفکیک داده نمی‌شود. اصول وزارت بهداشت و سازمان محیط زیست درباره ‏زباله‌های بیمارستانی نسبت به کشورهای مشابه سخت‌گیرانه‌تر است. تصور اینکه زباله بیمارستانی را به شکلی می‌توان از بیمارستان ‏خارج کرد که مانند زباله خانگی شود، امکان پذیر نیست.‏

‏*بیمه معلولان
سخنگوی وزارت بهداشت درباره بیمه معلولان گفت: اکثریت جامعه معلولان بیمه سلامت دارند و خدمات دریافت می‌کنند. اگر هنوز ‏معلولی وجود دارد که بیمه ندارد می‌تواند از سازمان بهزیستی معرفی نامه بگیرد و بیمه شود. پوشش بیمه‌ای خدمات توانبخشی و ‏جسمی و روانی افراد دارای معلولیت مستلزم اختصاص منابع جدیدی است.

*تکذیب شایعه دخالت وزارت بهداشت در انتصابات وزارت رفاه
وی در ادامه این نشست خبری درباره شایعه انتقال بهزیستی به وزارت بهداشت بیان کرد: اولا باید از هیجانات غیرضروری خودداری ‏کرد. سازمان بهزیستی و سازمان تامین اجتماعی جایگاه قانونی خود را دارد. سازمان تامین اجتماعی کار حق بیمه بازنشستگی و از ‏کار افتادگی انجام می‌دهد و سرمایه‌گذاری دارد و بنگاه‌های زیادی دارد و حتی ریاست جمهوری دستور دادند که از بنگاهداری جلوگیری ‏شود.‏
حریرچی درباره انتصابات نیز گفت: برخی محافل خبری به سلامت مردم کاری ندارند و بهتر است به مشکلات مردم و سلامت آنها ‏برسند. وزیری کاملا با تجربه با سابقه چندین دوره وزارت در وزارت رفاه مستقر است و نیروهای مورد نظر خود را انتخاب می‌کند و ‏اگر خواستند با دیگران نیز مشورت می‌کنند که ممکن است در این دایره مشورت دوستانی از وزارت بهداشت نیز باشند یا نباشند. ‏رابطه خوبی با وزارت بهداشت وجود دارد و محافلی قصد دارند آب را گل آلود کنند و شاید نفر خاصی را مد نظر دارند. این روش‌ها ‏قدیمی است و نباید در این رابطه وقت صرف کرد.‏

‏* کمبود تجهیزات پزشکی مانند گذشته است
سخنگوی وزارت بهداشت درباره کمبودهای تجهیزات پزشکی اظهار داشت: در حال حاضر شرایط کمبودها نسبت به سال‌های گذشته ‏تفاوتی نکرده است. با مدیریتی که انجام شده فعلا شرایط عادی است، اما به هر حال کمبود صفر نیست. برخی داروها توسط مردم یا ‏حتی بیمارستان‌ها ذخیره سازی غیرضروری می‌شود. به تازگی گفته می‌شد درباره دارویی کمبود وجود دارد و بعد در بیمارستان ‏دیگری به اندازه بیش از ۱۰ سال همان دارو ذخیره شده بود. اگر فشارهای مالی زیاد شود به هر حال مشکلاتی ایجاد خواهد شد. در ‏حال حاضر درباره سرم و آنژیوکت مشکلی وجود ندارد و از لحاظ میزان مصرف بیش از نیاز کل کشور توزیع می‌شوند.‏

‏* میزان خطاهای درمانی در کشور
معاون وزیر بهداشت درباره میزان خطاهای پزشکی در کشور بیان کرد: این موضوع روش‌های اندازه گیری متعددی دارد. اولا باید ‏عنوان این خطا را به خطای درمانی تغییر داد که یکی از شایع‌ترین موارد افتادن از تخت است. یکی دیگر از این موارد تجویز یا ‏مصرف اشتباه دارو است. البته مواردی مانند جراحی اشتباه عضو بسیار نادر است.
وی گفت: خطاهای درمانی در بیمارستان‌های کل دنیا بین ۱۰ ‏تا ۱۵ درصد است. از لحاظ عوارض، خطر ورود به بیمارستان از خطر سوار شدن به یک هواپیما بیشتر است. این خطاها در ایران ‏نیز خیلی کمتر از سایر کشورها نیست. اقدامی که از سال گذشته آغاز شده، ۲۸ خطایی که به هیچ عنوان نباید انجام شود مشخص شده ‏و گزارش می‌شود.‏
وی افزود: برای به حداقل رسیدن خطاهای درمانی باید به سمت خود اظهاری حرکت کرد. یعنی اگر کسی خطایی کرده، خودش اعلام ‏کند. این یک تجربه علمی در جهان است.‏
حریرچی درباره اتفاق اخیر خطای درمانی در همدان نیز گفت: در این رابطه بررسی‌های فراوانی انجام شده است. کل موارد در حال ‏بررسی است و پزشکی قانونی نیز در این رابطه بررسی‌هایی انجام داده، اما نیازمند نمونه‌های بافتی و پاتولوژی هستیم. مرجع قانونی ‏رسیدگی به این موضوع، پزشکی قانونی است. وزارت بهداشت درباره مرگ مادر اظهار تاسف می‌کند و طور اختصاصی برای مرگ ‏مادران کمیته تشکیل می‌شود.‏‏‏