تسریع روند خروج سرمایه خارجی از عربستان

به گزارش بولتن نیوز، وب‌سايت تحليلي-خبری بلومبرگ در گزارشی نوشته است از زمان قدرت‌گرفتن محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، در ساختار سیاسی این کشور، فرار سرمایه‌های خصوصی به خارج از ریاض روند افزایشی داشته و قتل جمال خاشقجی تنها این روند را شدت بخشیده است.

بلومبرگ با اشاره به اقدام سال گذشته ولیعهد عربستان به بازداشت شماری از شاهزادگان و سرمایه‌داران این کشور به بهانه مبارزه با فساد می‌نویسد سیاستمداران جهان ماه گذشته و پس از قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌‌گار سعودی، انتقادهای خود علیه محمد بن سلمان را افزایش دادند، اما بخش خصوصی این کشور مدت‌ها پیش از این از او روی برگردانده بود.

10 منبع آگاه به شرط عدم افشای نامشان در گفتگو به بلومبرگ گفته‌اند از زمان بازداشت ده‌ها شاهزاده و بازرگان در نوامبر 2017، شمار زیادی از سعودی‌هایِ ثروتمند پولهای خود را از عربستان به بیرون منتقل کرده‌اند یا تصمیم دارند به‌زودی سرمایه خود را از این کشور خارج کنند.

به گفته برخی از این منابع آگاه، سرمایه‌دارانی هم که باقی مانده‌اند، به جای افزایش سرمایه‌گذاری در بخشهای مختلف، تلاش دارند نقدینگی خود را حفظ کنند که این مسئله ضربه‌های سنگینی به اقتصاد عربستان وارد می‌کند. قتل خاشقجی صرفاً به این روند فرار سرمایه‌ها شتاب بیشتری داده است.

بنا بر این گزارش، میانگین خروج سرمایه از عربستان سعودی طی سال جاری ۱۳ درصد، یعنی معادل ۹۰ میلیارد دلار از کل تولید داخلی این کشور در مقایسه با سال گذشته بوده است.

تحلیلگران می‌گویند از دست رفتن اعتماد نخبگان داخلی به بن سلمان ممکن است اجرای اصلاحات بنیادین مورد نظر وی را با مشکل مواجه سازد. تصور می شود ثروت سعودی ها به اندازه‌ای است که می تواند پایه‌گذار یک بخش خصوصی قدرتمند باشد که جای درآمدهای نفتی را به عنوان موتور اصلی محرک رشد اقتصادی بگیرد.

از این بدتر ترس سرمایه گذاران داخلی در عربستان به همتایان خارجی آنها نیز سرایت کرده است و بسیاری از آنان از مشارکت در پروژه های پیشنهادی ولیعهد اجتناب می کنند. مارک موبیوس یکی از سرمایه گذاران سرشناس در بخش بازارهای نوظهور در این باره می گوید تعداد زیادی از سرمایه گذاران از عربستان سعودی واهمه پیدا کرده اند.

هانی صبرا، موسس شرکت مشاوره‌ای الف ادوایزری (Alef Advisory) در نیویورک نیز در این باره به بلومبرگ گفت: در عربستان بازداشت شاهزادگان و سرمایه داران در هتل ریتز هم به لحاظ سیاسی و هم اقتصادی یک نقطه عطف و تعیین کننده بود زیرا موجب شد فرایندی که تازه آغاز شده بود, متوقف شود.

با این همه برخی دیگر از مقامات تاکید دارند این اقدام برای مبارزه با فساد گسترده ضروری به نظر می رسید. برخی از طرفداران ولیعهد نیز می گویند کاهش رشد سرمایه‌گذاری در کوتاه مدت، تاوان قابل قبولی است که باید در ازای اجرای تحولات اساسی و کمک به ایجاد یک جامعه تجاری به مراتب شفاف تر پرداخت می شد.

بانک مرکزی عربستان در پاسخ به پرسش های بلومبرگ تاکید کرد ریاض هیچ محدودیتی برای نقل و انتقال سرمایه وضع نکرده است.

ولی تبعات اقدامات بن سلمان که میلیاردرهایی مانند شاهزاده ولید بن طلال را به شدت به دردسر انداخت، بسیاری را به فکر خروج سرمایه از عربستان انداخته است. برخی از بازداشت شدگان در هتل ریتز برای آزادی خود در مجموع بیش از 100 میلیارد دلار پرداخت کردند. برخی از سعودی ها نیز برای پنهان کردن مالکیت خود بر سرمایه از شبکه ای از شرکت‌ها استفاده می کنند و بسیاری راه سرمایه گذاری در سوئیس یا دیگر کشورهای اروپایی را در پیش گرفته‌اند و ترجیح می دهند پول‌های خود را در صندوق‌های سرمایه‌گذاری خصوصی یا بخش املاک و مستغلات در این کشورها سرمایه گذاری کنند.

محمد بن سلمان در مصاحبه ای یک روز پس از ناپدید شدن خاشقجی اعلام کرده بود نرخ بیکاری از سال آینده کاهش خواهد یافت. وی همچنین با استناد به برگزاری کنفرانس اقتصادی ریاض که قرار بود اواخر همان ماه برگزار شود, پیش بینی کرده بود میزان سرمایه گذاری خارجی افزایش خواهد یافت. ولی قتل خاشقجی واکنش های منفی بانکداران و مدیران اجرایی بین المللی را به دنبال داشت.